Dempinq sindromu - Mədə-bağırsaq sistemində qidanın çox sürətlə həzm olunması və boşalması nəticəsində yaranan bir sıra simptomlarla xarakterizə olunan vəziyyət. Tarix İlk dəfə 20-ci əsrin əvvəllərində mədə cərrahiyyəsi keçirmiş xəstələrdə müşahidə edilmişdir. 1922-ci ildə Mixau tərəfindən təsvir edilmiş və sonradan cərrahi müdaxilələrdən sonra yaranan bu simptomlar qrupu "Damping" (sürətlə boşalma) termini ilə əlaqələndirilmişdir. Səbəblər Əsasən mədə cərrahiyyəsi (xüsusilə qastrektomiya və ya mədənin bir hissəsinin çıxarılması) keçirmiş xəstələrdə müşahidə edilir. Bu cərrahi müdaxilələr nəticəsində mədə qidanı normal sürətlə həzm edə bilmir və qida birbaşa kiçik bağırsağa keçir. Bu da qan şəkərinin sürətlə dəyişməsinə və simptomlara səbəb olur. Simptomlar Erkən dempinq simptomları: Yeməkdən 15-30 dəqiqə sonra baş verir. Bulantı, qusma, qarın ağrısı, qarında gurultu, ishal, ürəkbulanma, tərləmə, yorğunluqla müşahidə olunur. Gec dempinq simptomları: Yeməkdən 1-3 saat sonra baş verir. Zəiflik, terləmə, aclıq hissi, titrəmə, sürətli ürək döyüntüsüı, qan şəkərinin kəskin şəkildə aşağı düşməsi (hipoqlikemiya), dəridə qızarmalar müşahidə olunur. Epidemiologiya Qastrektomiya keçirmiş xəstələrin təxminən 25-50%-ində dempinq simptomları müşahidə edilir. Erkən dempinq simptomları daha çox yayılmışdır. Gec dempinq isə daha az rast gəlinir. Dempinq sindromu qadınlarda və kişilərdə eyni tezlikdə müşahidə edilir. Müalicə Pəhriz dəyişiklikləri: Az və tez-tez yemək, yüksək proteinli və aşağı karbohidratlı qidalar qəbul etmək, maye qəbulunu yeməklərdən ayrı vaxtda etmək. Dərman müalicəsi: Otreotid kimi dərmanlar qidanın bağırsağa keçidini yavaşlatmaq üçün istifadə oluna bilər. Cərrahi müalicə: ağır hallarda mədə-bağırsaq sisteminin yenidən qurulması üçün cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.

İstinadlar

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dumping-syndrome/symptoms-causes/syc-20371915

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17835-dumping-syndrome

https://www.webmd.com/digestive-disorders/dumping-syndrome-causes-foods-treatments

https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/dumping-syndrome

https://gutscharity.org.uk/advice-and-information/conditions/dumping-syndrome/

https://www.healthline.com/health/dumping-syndrome#symptoms

https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/dumping-syndrome-after-gastric-bypass-surgery

https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/dumping-syndrome-after-gastric-bypass-surgery

https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/15715/dumping-sendromu

Tarix : 15 yanvar 2025