• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
2
8
7
7
deendayal-upadhyaya

Deendayal Upadhyaya

Deendayal Upadhyaya (25 sentyabr 1916 – 11 fevral 1968) - Hindistanın siyasətçisi, filosofu və Hindutva ideologiyasının əsas ideoloqlarından biri idi. O, Bharatiya Jana Sangh (BJS) partiyasının liderlərindən biri olmuş və sonradan bu partiya Hindistanın hakim siyasi qüvvələrindən birinə çevrilmiş Bharatiya Janata Partiyasına (BJP) əsas yaratmışdır. Həyatı Deendayal Upadhyaya Hindistanın Uttar Pradeş ştatında anadan olmuşdur. Erkən yaşlarında yetim qalmış və qohumlarının himayəsində böyümüşdür. O, təhsilini Sanskruta və ingilis dili üzrə almış, daha sonra Hindistanın müxtəlif universitetlərində təhsilini davam etdirmişdir. Gənc yaşlarından Hindistanın müstəqillik hərəkatına və milli mədəniyyətin qorunmasına böyük maraq göstərmişdir. Siyasi fəaliyyəti Upadhyaya 1951-ci ildə Dr. Syama Prasad Mukherjee tərəfindən yaradılmış Bharatiya Jana Sangh partiyasına qoşulmuş və tezliklə partiyanın əsas ideoloqlarından birinə çevrilmişdir. O, Hindistan cəmiyyətinin öz milli və mədəni köklərinə qayıtmasını təbliğ edən "İnteqral Humanizm" (Integral Humanism) ideologiyasını inkişaf etdirmişdir. Onun əsas siyasi prinsipləri arasında Hindistanın öz mədəniyyətinə əsaslanan iqtisadi və sosial inkişaf modeli yaratması, qərb ideologiyalarının kor-koranə təqlidindən çəkinməsi və yerli icmaların gücləndirilməsi kimi fikirlər var idi. O, Hindistanın müstəqillikdən sonra sosializmlə və qərb tipli kapitalizmlə deyil, özünəməxsus milli inkişaf modelilə irəliləməli olduğunu vurğulayırdı. İnteqral humanizm Deendayal Upadhyayanın irəli sürdüyü İnteqral Humanizm ideyası Hindistanın iqtisadi, sosial və siyasi inkişafını öz ənənəvi dəyərləri ilə uzlaşdırmağı təklif edirdi. O, fərdin və cəmiyyətin balanslı inkişafını nəzərdə tutan bir model irəli sürərək, Hindistanın müstəqillikdən sonra öz milli xüsusiyyətlərinə uyğun bir idarəetmə və iqtisadi sistem qurmasını təklif edirdi. Bu ideologiya Hindutva (Hindu millətçiliyi) fəlsəfəsi ilə yaxından əlaqəlidir və BJP-nin siyasi doktrinasının əsas sütunlarından birinə çevrilmişdir. Ölümü və mirası Deendayal Upadhyaya 1968-ci ildə müəmmalı şəraitdə qatar səfəri zamanı vəfat etmişdir. Onun ölümü hələ də bəzi siyasi mübahisələrin mövzusudur. Lakin onun ideyaları Hindistan siyasətinə dərin təsir göstərmiş və BJP-nin formalaşmasında əsas ilham mənbələrindən biri olmuşdur. Bu gün onun adını daşıyan institutlar, proqramlar və təşkilatlar Hindistanın müxtəlif bölgələrində fəaliyyət göstərir. BJP onun ideyalarını davam etdirir və onu Hindistanın siyasi və ideoloji tarixində mühüm şəxsiyyətlərdən biri kimi qəbul edir.


İstinadlar

Tarix : 14 mart 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.