Sustainable Architecture (Dayanıqlı Memarlıq) - Ətraf mühitin qorunması, enerji effektivliyi və təbii resursların müdrik istifadəsi əsasında qurulan memarlıq yanaşmasıdır. Bu yanaşma, tikinti prosesindən tutmuş binaların istifadəsi və sökülməsinə qədər bütün mərhələlərdə ətraf mühitə minimum zərər verməyi hədəfləyir. Dayanıqlı memarlıq, təkcə ekoloji tarazlığı qorumaqla kifayətlənmir, həm də insanların sağlam və rahat yaşayış mühiti yaratmaq üçün innovativ həllər təqdim edir. Dayanıqlı memarlığın əsas prinsipləri Dayanıqlı memarlıq, aşağıdakı əsas prinsiplər ətrafında qurulur: Enerji effektivliyi: Binaların enerji istehlakını minimuma endirmək üçün passiv və aktiv enerji sistemlərindən istifadə edilir. Məsələn, günəş panelləri, istilik nasosları və təbii ventilyasiya sistemləri bu məqsədlə geniş istifadə olunur. Təbii materialların istifadəsi: Tikinti materialları kimi təbii, geri dönüşümlü və az zərərli materiallar seçilir. Ağac, kərpic, daş və digər təbii materiallar, dayanıqlı memarlıqda üstünlük verilən seçimlərdir. Su mənbələrinin müdrik istifadəsi: Yağış suyunun toplanması, tullantı suların təmizlənməsi və suyun qənaətbəxş istifadəsi kimi üsullarla su ehtiyatları qorunur. Yaşıl məkanların yaradılması: Binaların ətrafında yaşıl məkanlar, bağlar və yaşıl damlar yaradılaraq ekoloji tarazlıq qorunur və şəhər istiləşməsinin qarşısı alınır. Uzunömürlülük və adaptasiya: Binaların uzunömürlü olması və zamanla dəyişən ehtiyaclara uyğunlaşdırılması üçün modul sistemlər və elastik dizaynlar tətbiq edilir. Dayanıqlı memarlığın tətbiqi Dayanıqlı memarlıq, həm yaşayış binalarında, həm də ictimai və kommersiya binalarında tətbiq olunur. Bu yanaşma, aşağıdakı sahələrdə geniş istifadə olunur: Yaşıl binalar: LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) və BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) kimi sertifikatlaşdırma sistemləri ilə təsdiqlənən yaşıl binalar, dayanıqlı memarlığın ən yaxşı nümunələrindən sayılır. Passiv evlər: Passiv evlər, enerji istehlakını minimuma endirən və təbii resurslardan maksimum istifadə edən binalardır. Yaşıl damlar: Damlarda bitkilərin yetişdirilməsi, şəhər ekologiyasını yaxşılaşdırır və istiləşmənin qarşısını alır. Dayanıqlı memarlığın üstünlükləri Ekoloji tarazlığın qorunması: Dayanıqlı memarlıq, təbii resursların qorunmasına və ekoloji tarazlığın qorunmasına kömək edir. Enerji sərfiyyatı: Binaların enerji istehlakını azaltmaqla, enerji xərcləri aşağı düşür və enerji resursları qənaət edilir. Sağlam yaşayış mühiti: Təbii materiallar və yaşıl məkanlar, insanların sağlam və rahat yaşaması üçün ideal şərait yaradır. İqtisadi fayda: Uzunmüddətli perspektivdə dayanıqlı binalar, enerji və su xərclərini azaltmaqla iqtisadi fayda gətirir. Məşhur nümunələr Bosco Verticale, Milan (İtaliya): Yaşıl qüllələr kimi tanınan bu binalar, damlarında və balkonlarında minlərlə ağac və bitki ilə bəzədilib. Bu layihə, şəhər ekologiyasını yaxşılaşdırmaq üçün nümunəvi bir həlldir. One Central Park, Sidney (Avstraliya): Bu bina kompleksi, yaşıl damları və vertikal bağları ilə tanınır. Layihə, təbii işıq və ventilyasiya sistemləri ilə enerji effektivliyini təmin edir. The Edge, Amsterdam (Niderland): Dünyanın ən dayanıqlı ofis binası kimi tanınan The Edge, günəş enerjisi, intellektual işıqlandırma və su qənaət sistemləri ilə fərqlənir. Dayanıqlı memarlıq, 21-ci əsrin ən vacib memarlıq yanaşmalarından biridir. Bu yanaşma, təbii resursların qorunması, enerji effektivliyi və insanların rahat yaşayış mühiti yaradılması üçün innovativ həllər təqdim edir. Dayanıqlı memarlıq, təkcə ekoloji tarazlığı qorumaqla kifayətlənmir, həm də gələcək nəsillər üçün daha yaşanıla bilən bir dünya yaratmaq üçün əsas rol oynayır. Bu üslub, memarlıq dünyasında getdikcə daha çox yayılır və müasir şəhərlərin inkişafında mühüm yer tutur.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECBcQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.enel.com%2Fcompany%2Fstories%2Farticles%2F2023%2F12%2Fsustainable-architecture-evolution-examples&usg=AOvVaw2xdbvaz-0JGQppQ9-mUwe_&opi=89978449
https://en.wikipedia.org/wiki/Sustainable_architecture
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECBMQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.mmoser.com%2Fideas%2Fsustainable-architecture-strategies%2F&usg=AOvVaw0vFQvdJvtl7Hz5cyHzY9X0&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECCgQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.ijrrjournal.com%2FIJRR_Vol.10_Issue.4_April2023%2FIJRR50.pdf&usg=AOvVaw1aeiISw7j8KKXVtOsuarWg&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECDUQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.archdaily.com%2F1001999%2Fthe-paradox-of-sustainable-architecture-durability-and-transience&usg=AOvVaw2K8gyI8OJB_GI5ngnBXYE5&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECCwQAQ&url=https%3A%2F%2Fccemagazine.com%2Fnews%2Fthe-future-of-sustainable-architecture%2F&usg=AOvVaw1g-kv5UuVsab6u26SwefcM&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidm92wsImMAxWSXvEDHdpZHq4QFnoECC4QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2024%2F03%2F06%2Frealestate%2Farchitecture-natural-materials.html&usg=AOvVaw2sJP3iu1N9vVQ11pq9zJsA&opi=89978449
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
