Darçını döşlü todi-tiran (Hemitriccus cinnamomeipectus) - "Tyrannidae" fəsiləsinə aid, tiran milçəkqapanları qrupuna daxil olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Darçını döşlü todi-tiran monotipikdir. Onun ən yaxın qohumları "Hemitriccus mirandae" və "Hemitriccus kaempferi" növləri hesab edilir. Təsvir Darçını döşlü todi-tiran təxminən 10 sm uzunluğundadır; səkkiz fərdin çəkisi 6,5-8,5 qram arasında dəyişir. Erkək və dişi fərdlərin lələk örtüyü eynidir. Yetkin fərdlərin başının üstü və ensəsi tünd zeytun-yaşıl rəngdədir və qəhvəyi çalarlıdır. Göz ətrafı, göz halqası və qulaq örtükləri darçını rəngindədir, yanaqları isə tünd boz rəngdədir. Beli və sağrısı zeytun-yaşıl rəngdədir. Qanadları tünd rəngdədir, bütün uçuş lələklərinin kənarları zeytun-sarı rəngdədir və ikinci dərəcəli lələklərdə çoxlu ağ rəng var. Quyruğu tünd rəngdədir, lələklərinin kənarları zeytun-sarı rəngdədir. Çənəsi darçını, boğazı və döşü zəngin isti sarımtıl, qarnı kükürd-sarı, yanları isə zeytun çalarlı sarı rəngdədir. Gözləri açıq orta qəhvədidən tünd qəhvəyiyə qədər dəyişir, üst çənəsi tünd boz, alt çənəsi açıq krem rəngində, ayaqları və dırnaqları isə çəhrayı-boz rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Darçını döşlü todi-tiranın ümumi yayılma sahəsi təxminən 300 km şimaldan cənuba qədər uzanır, lakin bu ərazidə davamlı olaraq tapılmır. Bu növ yalnız Ekvadorun cənub-şərqindəki iki və Perudakı üç yerdə, hamısı And dağlarının şərq yamacında rast gəlinir. Ekvadorun Morona-Santiago əyalətində, Ekvador və Perunun "Kordilyera del Kóndor" dağ silsiləsində, həmçinin Perunun cənubunda yerləşən "Kordilyera Kolán" və "Abra Patrisiya"da tapılır. Bu növ əsasən qida baxımından kasıb torpaqlarda yerləşən rütubətli dağ meşələrinin alt mərtəbəsində yaşayır. Yerli olaraq daha hündür meşələrdə də rast gəlinir. Ekvadorda 1,700-1,900 metr, Peruda isə 1,700-2,200 metr yüksəklikdə yaşayır. Hərəkət Darçını döşlü todi-tiran il boyu qalıcı quşdur. Qidalanma Darçını döşlü todi-tiran həşəratlarla qidalanır. Adətən tək və ya cüt halda qidalanır və bəzən qarışıq növlərdən ibarət qidalanma sürülərinə qoşulur. Əsasən meşənin alt mərtəbəsində, yer səviyyəsindən təxminən 2 metr yüksəklikdə qidalanır. Əsasən yarpaqların alt tərəfindən ovunu tutmaq üçün qısa sıçrayışlardan istifadə edir. Çoxalma Darçını döşlü todi-tiranın çoxalma mövsümü iyundan avqusta qədər davam edir. Növün biologiyası haqqında başqa heç bir məlumat yoxdur. Status "IUCN" ilk dəfə 1988-ci ildə darçını döşlü todi-tiranı "Yaxın Təhlükəli" kimi qiymətləndirmiş, 2012-ci ildə "Zəif" kimi təsnif etmiş, 2019-cu ildən isə "Az Təhlükəli" kimi qiymətləndirir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cinnamon-breasted_tody-tyrant
https://ebird.org/species/cbttyr1
https://birdsoftheworld.org/bow/species/cbttyr1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/16323-Hemitriccus-cinnamomeipectus
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=16CC6A738012A660
https://birdsoftheworld.org/bow/species/cbttyr1/cur/introduction?media=video&printable
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cinnamon-breasted-tody-tyrant-hemitriccus-cinnamomeipectus
https://animalia.bio/cinnamon-breasted-tody-tyrant#google_vignette
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
