Daniel Carleton Gajdusek - Amerikalı viroloq və pediatrdır. O, xüsusilə prion xəstəlikləri üzrə apardığı araşdırmalarla tanınır və bu sahədəki tədqiqatlarına görə 1976-cı ildə Tibb üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Erkən həyat və təhsil Daniel Carleton Gajdusek 9 sentyabr 1923-cü ildə ABŞ-ın Nyu-York ştatının Yonkers şəhərində anadan olmuşdur. O, slovak və macar əsilli bir ailədə böyümüşdür. Gajdusek, təhsilini Rochester Universitetində tamamlayaraq fizika və biologiya üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır. Daha sonra Harvard Tibb Məktəbində tibb üzrə ixtisaslaşmış və burada virusologiya sahəsində tədqiqat aparmağa başlamışdır. Karyera və elmi tədqiqatlar Gajdusek karyerasının əvvəlində müxtəlif elmi institutlarda çalışmış və virusologiya, infeksion xəstəliklər üzrə tədqiqatlar aparmışdır. O, xüsusilə Papua-Yeni Qvineyada "kuru" xəstəliyinin yayılması ilə bağlı araşdırmaları ilə tanınmışdır. "Kuru" xəstəliyi, yerli Fore qəbiləsi arasında yayılan və ciddi nevroloji problemlərə səbəb olan ölümcül bir xəstəlik idi. Gajdusek, xəstəliyin qəbilə üzvlərinin kanibalizmlə bağlı dini ayinlərində yoluxduğunu sübut etdi. Onun araşdırmaları prionlar adlanan patogen agentlərin tapılmasına və nevrodegenerativ xəstəliklərin öyrənilməsinə böyük töhfə verdi. Bu tədqiqatlarına görə, 1976-cı ildə Tibb üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Onun işi daha sonra Kreytzfeldt-Yakob xəstəliyi və digər prion xəstəliklərinin tədqiqində də istifadə edilmişdir. Hüquqi problemlər və son illəri Gajdusek, elmi uğurlarına baxmayaraq, 1997-ci ildə uşaqlara qarşı cinsi istismar ittihamı ilə həbs olunmuşdur. O, günahını etiraf etmiş və həbs cəzası çəkdikdən sonra ABŞ-dan ayrılaraq Avropaya köçmüşdür. Daniel Carleton Gajdusek 12 dekabr 2008-ci ildə Norveçdə vəfat etmişdir. Elmi irsi Gajdusek, prion xəstəliklərinin kəşfində əsas fiqurlardan biri olmuşdur və onun araşdırmaları tibb və nevrologiya sahəsində mühüm iz qoymuşdur. Onun çalışmaları sayəsində Altsheymer, Parkinson və digər nevroloji xəstəliklərin mexanizmləri daha yaxşı anlaşılmışdır. Buna baxmayaraq, şəxsi həyatı ilə bağlı qalmaqallar onun elmi irsinə kölgə salmışdır.
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1976/gajdusek/biographical/
https://www.britannica.com/biography/Daniel-Carleton-Gajdusek
https://www.nature.com/articles/457394a
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1976/gajdusek/facts/
https://history.nih.gov/display/history/Gajdusek%2C+D.+Carleton
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(05)76253-X/abstract
https://en.wikipedia.org/wiki/Daniel_Carleton_Gajdusek
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
