Dağ papayası (Vasconcellea pubescens) - Həmçinin dağ pawpaw, papayuelo, chamburo və ya sadəcə "papaya" kimi tanınır, Vasconcellea cinsinə aid olan və Cənubi Amerikanın şimal-qərbindəki And dağlarından Kolumbiyadan cənuba, mərkəzi Çiliyə qədər yayılmış bir növdür. Adətən 1,500–3,000 metr (4,900–9,800 fut) yüksəklikdə bitir. Bu bitki əvvəllər Carica pubescens kimi tanınırdı. Təsvir Vasconcellea pubescens həmişəyaşıl, qalın gövdəli bir kol və ya kiçik ağacdır, orta hündürlüyü təxminən 5 metr (16 fut) olub, 10 metr (33 fut) qədər böyüyə bilər. Bir mərkəzi gövdəsi və 5-7 dilimli əlvarı yarpaqları var. Yarpaqların alt tərəfi və saplağı qalın tüklərlə örtülüdür. Yarpaq saplaqları uzundur və yarpağın üst tərəfində tüklər yoxdur. Sürətli böyümə sürətinə malikdir, bu da bəzi regionlarda invaziv hesab olunmasının səbəblərindən biridir (bax: İnvazivlik bölməsi) və yüksək yüksəklikləri üstün tutur. Bu bitki əsasən dioecious (iki evli) olsa da, bəzən monoecious (bir evli) və ya hətta andromonoecious (iki cinsli çiçəklərə malik) ola bilər. Müxtəlif cinsli çiçəklərin mövcudluğu mövsümdən asılıdır. Çoxalması və sortları Vasconcellea pubescens digər yüksək dağ papayaları ilə çarpazlaşa bilər, bu da onun çoxlu çoxalma potensialına malik olmasını təmin edir. Bu növ, Cənubi Amerikada və Şimali Amerikanın subtropik bölgələrində geniş şəkildə yetişdirilən 'Babaco' papayasının valideynlərindən biridir. Papaya ringspot virusu (PRSV) bütün dünyada papaya istehsalı üçün əhəmiyyətli bir problemdir. Bununla belə, V. pubescens-in PRSV-P-yə qarşı davamlı olduğu müəyyən edilmişdir. C. papaya-ya bu davamlılığı V. pubescens ilə çarpazlaşdırmaq cəhdləri edilmişdir, lakin bu cəhdlər hələlik davamlı və güclü, lakin steril F1 hibridlərinin yaranması ilə nəticələnmişdir. Bu hibridlər həmçinin qara ləkə (Asperisporium caricae) xəstəliyinə qarşı da davamlılıq göstərmişdir. V. pubescens-in soyuğa davamlılığı da C. papaya-ya keçirilməsi üçün maraqlı bir xüsusiyyət kimi qeyd edilmişdir. Yetişdirilməsi Bu bitki 10–28 °C (50–82 °F) temperatur aralığında böyüyür, lakin orta temperatur 17 °C (63 °F) üstün tutulur. V. pubescens soyuğa həssasdır: temperatur 2 °C (36 °F)-nin altına düşdükdə gövdə və yarpaqlar zədələnə bilər və bitki tamamilə məhv ola bilər. Bununla belə, adi papayadan daha soyuğa davamlıdır. Dağ papayası yaxşı drenajlı torpaq tələb edir və yaxşı kök salmış bitkilər uzun quraqlıq dövrlərini dözə bilir. Lakin kiçik bitkilər quraqlığa davamlı deyil. Üstünlük verilən torpaq pH aralığı 6.5-7-dir, lakin 4.5-8.4 pH aralığını da dözə bilir. Çoxaldılma Yetişdiricilər adətən öz bağlarından əkiləcək material əldə edirlər. Əsas çoxalma üsulu toxumlarladır. Toxumlar yalnız dolayı işıq alan qablara əkilir. Cücərmə üçün ən yaxşı temperatur 24–30 °C (75–86 °F) arasındadır. Dioecious bitkilərdə həm erkək, həm də dişi bitkilər ayrıca əkilir. Cücərmə 2-6 həftə çəkir. Bitkilər təxminən 2 həftəlik olanda günəşli bir yerə köçürülür. Daha sonra bitkilər kifayət qədər böyüdükdə daimi yerlərinə əkilir. Qida dəyəri Meyvəsi A, B və C vitaminləri, antioksidantlar, flavonollar, karotenoidlər və papain kimi bir çox vacib qida maddələri ilə zəngindir. Meyvə və yarpaqlarda flavonollar, flavonoidlər və karotenoidlər kimi antioksidant polifenolların yüksək miqdarı var, lakin adətən yalnız meyvələr istehlak edilir. Xüsusilə quercetin qlikozidləri, rutin və manghaslin kimi maddələrin yüksək konsentrasiyası var ki, bunlar adi papayada olmur. Proteolitik ferment olan papain adi papayadan 5-8 dəfə çox miqdarda istehsal olunur və insan bədənində qiymətli bir həzm fermenti kimi çıxış edir.
https://specialtyproduce.com/produce/Mountain_Papayas_22667.php
https://www.twinfallsnursery.co.nz/mountain-papaya
https://www.fondazioneslowfood.com/en/ark-of-taste-slow-food/mountain-papaya/
https://plantingjustice.org/products/mountain-papaya?srsltid=AfmBOoqlz8I4c-RpWJCGuvrweE-QL7ev-Tyy0oFsipNNM5FoYqUM2EmK
https://greg.app/mountain-papaya-overview/
https://www.raindanceseeds.com/plantsandseeds/mountain-papaya-vasconcellea-pubescens
https://en.wikipedia.org/wiki/Mountain_papaya
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
