Culs Sedni - Surinamlı siyasətçi, iqtisadçı və dövlət xadimi olub, 1969-cu ildən 1973-cü ilə qədər Surinamın Baş Naziri vəzifəsində çalışıb. Surinamın siyasi və iqtisadi inkişafına töhfələri ilə tanınan Sedni, ölkənin 1975-ci ildə Niderlanddan müstəqilliyə doğru gedən yolunda mühüm rol oynayıb. O, Surinam Milli Partiyasının (NPS) görkəmli simalarından biri idi və praqmatik liderliyi, sosial bərabərlik və iqtisadi sabitliyi təşviq etmək səyləri ilə yadda qalıb. Erkən həyatı və təhsili Culs Sedni 28 sentyabr 1922-ci ildə Surinamın paytaxtı Paramariboda, o dövrdə hələ Niderland müstəmləkəsi olan bir ərazidə anadan olub. Çoxdilli və çoxmədəniyyətli bir cəmiyyətdə böyüyən Sedni erkən yaşlarından iqtisadiyyat və sosial məsələlərə maraq göstərib. O, təhsilini Niderlandda davam etdirərək Amsterdam Universitetində iqtisadiyyat üzrə təhsil alıb. Akademik bilikləri ona Surinamın üzləşdiyi iqtisadi çətinlikləri həll etmək üçün zəruri alətlər təmin edib. Siyasi karyerası Sedni 1950-ci illərdə Surinam Milli Partiyasına (NPS) üzv olaraq siyasətə daxil olub. Bu partiya Niderland müstəmləkə hakimiyyətindən daha çox muxtariyyət və nəticədə müstəqillik tələb edən əsas siyasi qüvvələrdən biri idi. İqtisadiyyat sahəsindəki təcrübəsi onu Surinamın maliyyə özünü təminatı ilə bağlı müzakirələrdə əsas fiqurlardan birinə çevirib. 1969-cu ildə NPS və digər partiyaların koalisiya hökuməti tərəfindən Baş Nazir təyin edilib. 1973-cü ilə qədər davam edən bu vəzifə müddətində iqtisadiyyatı modernləşdirmək, infrastrukturu yaxşılaşdırmaq və Niderland yardımından asılılığı azaltmaq istiqamətində səylər göstərib. Sedninin diqqətəlayiq nailiyyətlərindən biri sosial islahatlara diqqət ayırması, o cümlədən bərabərsizliyi azaltmaq və Surinamın müxtəlif əhalisi üçün təhsil və səhiyyə xidmətlərinə çıxışı yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyan siyasətlər idi. Lakin onun administrasiyası siyasi gərginliklər və qlobal bazar dalğalanmaları ilə bağlı iqtisadi çətinliklərlə üzləşib. Müstəqilliyə gediş Sedninin liderliyi Surinamın Niderlanddan müstəqillik danışıqları apardığı bir dövrə təsadüf edib. O, 1973-cü ildə Baş Nazir vəzifəsindən ayrılsa da, iqtisadi planlaşdırma və idarəetmə sahəsindəki təməl işləri keçid prosesinə təsir göstərib. Surinam 1975-ci il noyabrın 25-də, onun vəzifə müddəti bitdikdən iki il sonra tam müstəqillik qazanıb. Sedni müstəqillikdən sonrakı dövrdə də Surinam siyasətində və cəmiyyətində nüfuzlu bir səs olaraq qalıb. Sonrakı həyat və mirası Vəzifədən ayrıldıqdan sonra Sedni iqtisadçı və məsləhətçi kimi ictimai həyata töhfə verməyə davam edib. O, Surinamın iqtisadi tarixi və inkişafı haqqında bir neçə əsər yazaraq müstəmləkəçilikdən sonrakı kontekstdə millət quruculuğunun çətinlikləri barədə fikirlərini bölüşüb. Sedni 2020-ci il iyun ayının 18-də, 97 yaşında vəfat edib və Surinamın inkişafına sadiqliyi ilə yadda qalıb.
https://en.wikiquote.org/wiki/Jules_Sedney
https://havenbeheer.com/dr-jules-sedney-port-of-paramaribo-named-csa-container-port-of-the-year-2022/
https://www.semanticscholar.org/paper/Maintenance-at-the-Dr.-Jules-Sedney-port-of-%3A-areas-Goedschalk/46f0d37ff5a7454ebb310a22dabe41a5d30263eb/figure/0
https://kids.kiddle.co/Jules_Sedney
https://sr.ambafrance.org/Stopover-of-the-naval-vessel-La-Combattante-at-the-Jules-Sedney-International
https://portsidecaribbean.com/port-communities/surinames-main-port-renamed/
https://en.wikipedia.org/wiki/Jules_Sedney
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
