• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
1
2
5
5
ctenosaura-hemilopha-kertenekele-novu

Ctenosaura hemilopha (kərtənəkələ növü)

Ctenosaura hemilopha - Həmçinin Baja Kaliforniya dikənquyruq iguana kimi tanınan, Baja Kaliforniyaya endemik olan bir dikənquyruq iguana növü. Bu növ ağacda yaşayan və əsasən otçul olsa da, fürsətçil qidalanma qabiliyyətinə də malikdir. Erkəklər 100 santimetrə (39 düym) qədər böyüyə bilər, dişilər isə daha kiçik olub, 70 santimetrə (28 düym) qədər uzunluğa çata bilər. Hal-hazırda beş yarımnöv tanınmışdır. Bu növün qitə və ada populyasiyalarının mövcudluğu, bioloqlar üçün ada populyasiyalarının təkamülünü onların qitə analoqları ilə müqayisə etmək üçün öyrənilməsi və nəzarət qrupları təqdim etməsi baxımından qiymətlidir. San Esteban adasının yarımnövü (C.h. conspicuosa) nəhəng San Esteban çakvallası ilə birgə yaşayır ki, bu da ekoloji niş nəzəriyyəsinin proqnozlarına ziddir. Taksonomiya və etimologiya Ctenosaura hemilopha ilk dəfə 1863-cü ildə zoolog Eduard Drinker Koup tərəfindən təsvir edilmişdir. Cins adı olan Ctenosaura iki yunan sözündən əmələ gəlir: ctenos (Κτενός), "daraq" mənasını verir (kərtənkələnin belində və quyruğunda yerləşən daraq şəklində dikənlərə istinadən) və saura (σαύρα), "kərtənkələ" deməkdir. Növün xüsusi adı isə yunan sözləri olan hemisus (ήμισυς) "yarım" və lophos (λοφος) "tac" və ya "lələk" mənalarını verən sözlərin birləşməsindən yaranıb; bu, heyvanın qısa dikən tacını digər növlərlə müqayisədə ifadə edir. Yayılması və yaşayış mühiti Bu iguanaların Baja yarımadası və adalara minlərlə il əvvəl qitədən ərzaq mənbəyi kimi gətirilən Seri hinduları tərəfindən daşınması nəticəsində burada yerləşdiyi güman edilir. Bu nəzəriyyə, qitədəki yayılmanın San Esteban adasından 115 km cənubda bitməsi faktına əsaslanır. Ekoloji niş nəzəriyyəsinin proqnozlarına zidd olaraq, bu növ San Esteban adasında nəhəng San Esteban çakvallası ilə birgə yaşayır. Hər iki növ eyni bitkiləri eyni mühitdə, eyni gün vaxtı və eyni mövsümdə axtarır, lakin heç biri digərini sıxışdırmır. Təsvir Cape dikənquyruq iguanası cavan ikən yaşıl və ya sarı rəngdə olur, yaşlandıqca isə ağ-boz rəng alır. Bu heyvan yetişkinlikdə istilik şəraitindən və ya hətta heyvanın temperamentindən asılı olaraq ağ və ya açıq boz rəngdə ola bilər və üzərində qara "chevron" naxışları olur. Erkəklər 100 santimetr (39 düym) uzunluğa qədər böyüyə bilər, dişilər isə adətən 30% kiçik olub, 70 santimetr (28 düym) uzunluğa çatır. Erkəklər böyük çənə və daha iri bel dikənlərindən ibarət dorsal tac inkişaf etdirir, bu da onları cinsi dimorfizmə malik edir. Qidalanma Digər iguanalar kimi, cape dikənquyruq iguanası da əsasən otçuldur, ləçəklər, yarpaqlar, gövdələr, meyvələr və kaktuslarla (məsələn, kollu Jatropha cuneata və daha uzun, incə Solanum hindsianum) qidalanır. Fürsət düşdükdə isə kiçik heyvanlar, yumurtalar və buğumayaqlıları da yeyə bilər.


İstinadlar

Tarix : 22 fevral 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.