Con R. Commons - (1862-1945) Amerikalı iqtisadçı olub, ən çox institut iqtisadiyyatının qurucularından biri kimi tanınır. O, kollektiv hərəkət nəzəriyyəsi və iqtisadiyyatda institutların rolu üzərindəki işi ilə məşhurdur. Commons, 20-ci əsrin əvvəlində iqtisadi fikir inkişafında əhəmiyyətli bir fiqur olmuş və onun işi əmək iqtisadiyyatı və dövlət siyasəti sahələrində böyük təsirə malikdir. Erkən həyat və təhsil Commons 1862-ci ildə Ohayoda, Hollansburq şəhərində doğulub. O, Oberlin Kollecində təhsil alıb və 1883-cü ildə bakalavr dərəcəsini əldə edib. Məktəbi bitirdikdən sonra Commons Miçiqan Universitetində hüquq oxumağa başlayıb, lakin daha sonra iqtisadiyyata yönəlmiş və Nyu-Madison Universitetində iqtisadiyyat üzrə doktorluq dərəcəsini 1903-cü ildə alıb. Karyera Commons, Nyu-Madison Universitetində professor olaraq işləyib və burada peşəkar həyatının çox hissəsini keçirmişdir. O, Amerikanın İqtisadiyyat Assosiasiyasının fəal üzvü olub və əmək, hüquq və kollektiv hərəkət üzərindəki tədqiqatları ilə iqtisadi nəzəriyyənin inkişafına böyük töhfələr verib. Commons’un iqtisadiyyata əsas töhfələrindən biri "kollektiv hərəkət" nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə, qrupların və təşkilatların iqtisadi nəticələrin formalaşmasında rolunu vurğulayır. O, insanların çox vaxt yalnız şəxsi maraqlarını deyil, kollektiv maraqları izlədiklərini iddia edib. Bu yanaşma, fərdi rasionallıq və rəqabətə əsaslanan klassik iqtisadi nəzəriyyələrdən fərqli idi. Commons, həmçinin əmək iqtisadiyyatına da böyük töhfələr verib. O, əmək sindikatlarının iqtisadiyyatda rolu, əməkhaqqı siyasətləri, iş şəraiti və əmək hüququ sahəsində geniş tədqiqatlar aparıb. Onun fikirləri, ABŞ-da Yeni Siyasət (New Deal) siyasətlərinin əsasını qoymuş və xüsusilə əmək münasibətləri və sosial rifah sahələrində mühüm dəyişikliklərə yol açmışdır. İrsi Commons’un işi müasir institut iqtisadiyyatının əsasını qoyub və onun təsiri müasir iqtisadi düşüncədə hələ də görülür. Onun iqtisadiyyata yanaşması, institutların, sosial normaların və kollektiv hərəkətin əhəmiyyətini vurğulamaqla müasir iqtisadiyyatların dinamikasını anlamağa kömək edir. Commons’un əmək münasibətləri, dövlət siyasəti və iqtisadi institutlar sahəsindəki ideyaları 20-ci əsrin əvvəllərində irəliləyişçi iqtisadi siyasətlərin inkişafında əsaslı bir təməl olmuşdur.
https://www.britannica.com/money/John-R-Commons
https://www.bls.gov/opub/mlr/1989/05/art4full.pdf
https://www.wisconsinhistory.org/Records/Article/CS507
https://www.dol.gov/general/aboutdol/hallofhonor/1989_commons
https://socialwelfare.library.vcu.edu/organizations/labor/commons-john-r/
https://journals.openedition.org/ei/722?lang=en
https://en.wikipedia.org/wiki/John_R._Commons
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
