Çili Teryeri - Dünya səviyyəsində tanınan Çiliyə məxsus ilk it cinsi. Cins, 19-cu əsrin sonlarına aiddir və "Hamar tülkü teryer"in "Ratonero Bodeguero Andaluz" ilə çarpaz cütləşməsindən əldə edilmişdir. Bu it "Çili Kennel Klubu" (KCC) tərəfindən tanınır, lakin hələ "FCI" tərəfindən tanınmamışdır. 2011-ci ildən etibarən cins, "Alianz Canine Worldwide"ın 3-cü qrupunda təsnif edilir. Tarix Avropalı mühacirlərin Cənubi Amerika ərazisində məskunlaşmaları ilə əlaqədar olaraq, bu itlər müstəmləkə dövründən bəri ölkədə mövcuddur və siçovulların və digər kiçik gəmiricilərin məhv edilməsi məqsədilə istifadə olunurdu. İngilis əcdadlarından irsən qalan narahat xasiyyət və çox hürmə mirası bu itlərə tarazlıq, cəsarət, sədaqət və vəzifə ruhunu daşımağa kömək etdi. 18 və 19-cu əsrlərdə Çili teryerləri, xüsusilə Çilinin cənubu və mərkəzindəki mülklərdə inkişaf etdirildi. Bu itlər asanlıqla kənd həyatına uyğunlaşaraq, tövlələrdə yaşamağa başladılar. Həm kəndlilər, həm də yüksək təbəqənin insanları bu kiçik itləri sahibləndiyi üçün, tarixin həmin dövründə heç vaxt bu it müəyyən bir sosial təbəqə və ya kasta ilə əlaqələndirilmədi. 19-cu əsrin sonlarında və Sənaye İnqilabının təsiri ilə bir çox fermerlər ailələri ilə birlikdə Çili Teryerlərini şəhərlərə gətirdilər. Şəhər həyatına tez uyğunlaşa bilən bu itlər, siçovulların məhv edilməsi üçün yeni sənaye müəssisələrində və yaşayış məkanlarında istifadə olunurdu. Bu amil sayəsində Çili Teryerləri, keçən əsrin böyük bir hissəsində, ölkənin proletar fəhlə sinfi ilə əlaqələndirilirdi. O dövrdə, xarici cinslərin daxil olması və inkişafı ilə maraqlananlar tərəfindən Çili teryerinin tanınmasına nail olunmağa çalışılırdı. Yerli yetişdiricilərin maraqsızlığına baxmayaraq, Çili Teryeri, məşhur komiks qəhrəmanı "Condorito" və onun həmişə sadiq iti "Vaşinqton" vasitəsilə ölkənin orta təbəqəsinin evlərində mövcud olmağa davam etdi. Bu kiçik it, Çili ilə bağlı olduğu üçün "çilili" olaraq tanındı. Bu gün Çili Teryeri bütün ölkə ərazisində mövcuddur və Çilinin müxtəlif iqlimlərinə uyğunlaşa bilən xüsusiyyətlərə malikdir. Hələ də kənd yerlərində siçan ovçusu kimi, şəhərdə isə əla yoldaş və diqqətli bir it kimi fəaliyyət göstərir. Təsvir Çili Teryeri əsasən ağ rəngdədir və qara, qəhvəyi işarələrlə müşayiət olunur. Bəzən ağ kürkün üzərində qara ləkələr də görünə bilər. Qulaqları "V" şəklindədir və irəli əyilmişdir. Dişləri yaxşı inkişaf etmiş və güclüdür. Erkəklərin boyu 32 ilə 38 sm arasında dəyişir, ideal hündürlük isə 35 sm-dir. Dişilərin boyu 28 ilə 35 sm arasındadır, ideal boyu isə 32 sm-dir. Erkəklərin çəkisi 5 ilə 8 kq arasında dəyişir, ideal çəki isə 6,5 kq-dır. Dişilərin çəkisi 4 ilə 7 kq arasında, ideal çəki isə 5,5 kq-dır. Məşhurluğu Ən məşhur Çili Teryeri Vaşinqton (Condorito komiksindən) olub, bu it Condoritonun sadiq yoldaşıdır. Çili Teryeri, 2011-ci ildə ACW (Alianz Canine Worldwide) tərəfindən beynəlxalq səviyyədə tanınmağa başlamışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Chilean_Terrier
https://wagwalking.com/breed/chilean-fox-terrier
https://www.petpaw.com.au/breeds/chilean-fox-terrier/
https://nationalpurebreddogday.com/chiles-first-breed/
https://monkoodog.com/dog-breeds/chilean-terrier/
https://justusdogs.com.au/chilean-terrier-dog-breed-information-puppies-breeders/
Tarix : 29 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
