Çili ağacdələni (Colaptes pitius) - "Picidae" fəsiləsinin, "Picinae" yarımfəsiləsinə aid olan bir ağacdələn növü. Taksonomiya və sistematika Çili ağacdələni ilk dəfə "Picus Pitius" kimi təsvir edilmişdir. Bir müddət "Pituipicus" adlı tək növ cinsinə aid edilmiş, daha sonra isə "Colaptes" cinsinə daxil edilmişdir. Çili ağacdələni və And ağacdələni (C. rupicola) qardaş növlərdir. Çili ağacdələni tək növdür. Təsvir Çili ağacdələni təxminən 30 sm (12 düym) uzunluğunda və 100–163 qram (3,5–5,7 unsiya) ağırlığındadır. Erkək və dişi fərdlərin baş lələkləri istisna olmaqla, lələkləri eynidir. Yetkin erkəklərin alnından ensəsinə qədər olan hissəsi tünd boz rəngdədir; ensə hissəsində bəzən qırmızı rəngin izləri ola bilər. Gözlərin ətrafından ensəyə qədər olan hissə açıq sarımtıl rəngdədir və yanaqlarında kiçik qara və ya qara-qırmızı ləkələr var. Çənə və boğaz hissəsi açıq sarımtıl ağ rəngdədir, aşağı boğazda qara ləkələr var. Yetkin dişilərin yanaqlarında ləkələr yoxdur və ensəsində heç vaxt qırmızı rəng olmur. Hər iki cinsin üst hissələri qara-qonur rəngdədir və dar ağ və ya açıq sarı zolaqlarla örtülüdür; bel hissəsi ağ rəngdədir, bəzən bir neçə qara ləkə ola bilər. Uçuş lələkləri tünd qəhvəyi rəngdədir və açıq rəngli şaftlara malikdir. Quyruğun üst tərəfi qara-qonur rəngdədir; mərkəzi və ən kənar lələklərdə dar ağ zolaqlar var. Quyruğun alt tərəfi sarımtıl rəngdədir və qeyri-müəyyən zolaqlara malikdir. Yayılması və yaşayış mühiti Çili ağacdələni Çilinin mərkəzi və cənub hissələrində, Koquimbo bölgəsindən Maqallanes bölgəsinə qədər, həmçinin cənub-qərbi Argentinada, Neyken və Santa-Krus əyalətləri arasında yayılıb. Mülayim və Aralıq dənizi iqlim qurşaqlarında yaşayır. Burada meşə kənarlarını, açıq meşələri, çay kənarı meşələrini, ağac plantasiyalarını və kolluqları üstün tutur. Əsasən 600–1000 m (2000–3300 fut) yüksəklikdə rast gəlinir, qışda isə dəniz səviyyəsində də tapıla bilər. Hərəkət Çili ağacdələni əsasən yaşadığı ərazidə qalır, lakin bəzi hallarda köçəri ola bilər. Qidalanma Çili ağacdələni demək olar ki, yalnız qarışqa yetkinləri, onların sürfələri və pupaları ilə qidalanır. Adətən ailə qrupları halında yem axtarır, əsasən yerdə, lakin ağaclardan uzaq olmayaraq. Hoplayaraq, qazaraq və töküntüləri süpürərək qida axtarır. Yıxılmış ağaclar və kütükləri araşdırır, lakin çox nadir hallarda ağaclarda yem axtarır. Çoxalma Çili ağacdələninin çoxalma mövsümü oktyabr və dekabr ayları arasında olduğu güman edilir. Ölü ağaclarda və ya torpaq yamaclarında yuva qazır. Yüksək dərəcədə ərazi müdafiəçisi olduğu düşünülür. Yuva 4–6 yumurta ilə dolu olur. İnkubasiya müddəti, balaların uçma vaxtı və valideyn qayğısı ilə bağlı detallar məlum deyil. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) Çili ağacdələnini "Least Concern" (Az Riskli) kimi qiymətləndirib. Geniş yayılma sahəsinə malikdir və populyasiya ölçüsü məlum olmasa da, sabit olduğu güman edilir. Hər hansı bir təhlükə müəyyən edilməyib. Bir neçə qorunan ərazidə rast gəlinir və kifayət qədər geniş yayılmış hesab olunur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Chilean_flicker
https://ebird.org/species/chifli1
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chilean-flicker-colaptes-pitius
https://www.inaturalist.org/taxa/18261-Colaptes-pitius
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/2370598
https://animalia.bio/index.php/chilean-flicker
https://www.oiseaux-birds.com/card-chilean-flicker.html
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chifli1/cur/introduction
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
