Chirimia – Əsasən İspaniya, Meksika, Qvatemala və Cənubi Amerikada istifadə olunan taxta nəfəs aləti. O, oboa və şalümo kimi ikiqat dilli nəfəs alətləri ailəsinə aiddir və fərqli bölgələrdə müxtəlif çalınma üslubları və funksiyaları ilə tanınır. Bu alət, xüsusilə ənənəvi dini mərasimlərdə, festivallarda və xalq musiqisində mühüm yer tutur. Yüksək səs diapazonuna və güclü rezonansa malik olduğu üçün açıq hava tədbirlərində geniş istifadə edilir. Chirimianın tarixi və mənşəyi Chirimía, İspan müstəmləkəçiləri tərəfindən 16-cı əsrdə Amerikaya gətirilmişdir. O, Avropanın renessans dövründə məşhur olan şalomé (chalumeau) və oboa tipli alətlərindən inkişaf etmişdir. Lakin, yerli xalqlar bu aləti öz musiqi ənənələrinə uyğunlaşdıraraq fərqli çalınma texnikaları və melodiyalar yaratmışlar. Nəticədə, Meksika və Mərkəzi Amerikada chirimía, yerli mədəniyyətin simvoluna çevrilmişdir. Chirimianın quruluşu və materialı Chirimia əsasən taxtadan hazırlanır və müxtəlif ölçülərdə mövcuddur. Əsas xüsusiyyətləri: İkiqat dilli ağızlıq – Oboa kimi işləyən bu sistem, alətin fərqli və güclü səs çıxarmasını təmin edir. 8-12 dəlik – Səs tonunu dəyişdirmək üçün gövdədə müxtəlif sayda dəliklər olur. Müxtəlif ölçülər – Daha böyük chirimíalar daha dərin və yumşaq səs çıxarır, kiçik ölçülər isə daha kəskin və güclü səs yaradır. Bəzi bölgələrdə metaldan və ya bambukdan hazırlanan variantları da mövcuddur. Chirimia necə çalınır? Chirimía çalmaq xüsusi nəfəs texnikası və barmaq hərəkətləri tələb edir. Bu alətin çalınma texnikası oboaya bənzəsə də, ritmik və melodik yanaşmalar hər bölgəyə görə fərqlənir. Nəfəsə nəzarət etmək vacibdir – Alətin səsinin yüksək və təmiz çıxması üçün güclü və davamlı nəfəs texnikası lazımdır. Barmaq hərəkətləri melodiyanın əsasını təşkil edir – Çalğıçı melodiyanı yaratmaq üçün gövdədəki dəlikləri fərqli qaydada açıb bağlayır. Səs diapazonu genişdir – Chirimía təbii vibrato və süsləmələrlə ifa edilə bilir, bu da ona xüsusi xarakter qazandırır. Chirimianın mədəni əhəmiyyəti Chirimía, İspaniya və Latın Amerikasının müxtəlif bölgələrində fərqli dini və mədəni mərasimlərdə mühüm rol oynayır. 1. Dini mərasimlərdə Bu alət, xristian dini mərasimlərində istifadə edilən ənənəvi orkestrin bir hissəsidir. O, xüsusilə Meksikada və Qvatemalada kilsə musiqisində geniş yayılmışdır. 2. Yerli festival və bayramlarda Meksikada və Kolumbiyada chirimía yerli xalq festivallarında və rəqslərdə əsas musiqi alətlərindən biridir. Bu alət adətən zərb alətləri (tambor və ya marimba) ilə birlikdə çalınır, bu da ənənəvi ritmlərə dinamika və enerji əlavə edir. 3. Hərbi və küçə musiqisində Bəzi bölgələrdə chirimía, ənənəvi hərbi marşlarda və küçə ansambllarında istifadə olunur. O, zərb alətləri ilə birlikdə güclü və ritmik melodiyalar yaradır. Chirimia və müasir musiqi Bu gün chirimía əsasən ənənəvi musiqi ansambllarında çalınır, lakin bəzi müasir musiqiçilər onu caz və dünya musiqisi janrlarında da istifadə edirlər. Latın Amerikası musiqisində hələ də vacib rol oynayır. Folklor musiqisində geniş istifadə edilir. Dini musiqidən başqa, eksperimental musiqi layihələrində də yer alır.
https://es.wikipedia.org/wiki/Chirim%C3%ADa
https://worldofmusicality.com/chirimia-musical-instrument-facts/
https://www.centrodedocumentacionmusicaldeandalucia.es/-/230-chirimia
https://aprende.guatemala.com/cultura-guatemalteca/la-chirimia-instrumento-guatemalteco/
https://httpesclasicamusicacom.fandom.com/es/wiki/Chirim%C3%ADa
https://nahuatl.wired-humanities.org/content/chirim%C3%ADa
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/502032
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
