James Thomson (11 sentyabr 1700 – 27 avqust 1748) - Şotlandiyalı şair və dramaturq olub, əsasən "The Seasons" (Fəsillər) adlı təbiətə həsr olunmuş uzun şeiri ilə tanınır. O, Britaniya ədəbiyyatında romantizm hərəkatının erkən nümayəndələrindən biri hesab olunur. Thomsonun əsərləri təbiətin gözəlliyini, kənd həyatının sakitliyini və insanın təbiətlə əlaqəsini tərənnüm edir. Həyatı James Thomson Şotlandiyanın Roxburghshire bölgəsində, Ednam kəndində anadan olub. O, Edinburq Universitetində təhsil almış və ilk ədəbi fəaliyyətinə burada başlamışdır. 1725-ci ildə Londona köçən Thomson, burada özünü ədəbiyyat sahəsində sınaqdan keçirməyə başladı. Onun ilk uğuru "Winter" (Qış) adlı şeir oldu ki, bu da sonradan "The Seasons" əsərinin bir hissəsinə çevrildi. Thomsonun həyatı boyu maddi çətinliklərlə üzləşməsinə baxmayaraq, o, öz ədəbi karyerasını davam etdirdi. 1730-cu illərdə o, "Liberty" (Azadlıq) kimi əsərlər yazdı və teatr üçün pyeslər yazmağa başladı. Onun ən məşhur pyesi "Tancred and Sigismunda" (Tancred və Sigismunda) idi. Əsərləri James Thomsonun ən məşhur əsəri "The Seasons" (Fəsillər) adlı şeir toplusudur. Bu əsər dörd hissədən ibarətdir: - "Winter" (Qış) – 1726 - "Summer" (Yay) – 1727 - "Spring" (Yaz) – 1728 - "Autumn" (Payız) – 1730 Bu şeirlər təbiətin dəyişən mənasını, hər fəsilin öz gözəlliyini və insanın təbiətlə olan əlaqəsini təsvir edir. Thomsonun təbiətə olan sevgisi və onun təfərrüatlı təsvirləri romantizm hərəkatının əlamətlərini əks etdirir. Digər əhəmiyyətli əsərləri: - "The Castle of Indolence" (Tənbəllik qəsri) – 1748: Bu əsər Edmund Spenserin üslubunda yazılmış alleqorik bir şeirdir. - "Rule, Britannia!" (Hökm sür, Britaniya!): Bu məşhur mahnının sözləri Thomsona aiddir və onun "Alfred" adlı mask əsərindən götürülmüşdür. Ədəbi üslubu və təsirləri Thomsonun əsərləri təbiətin təfərrüatlı və lirik təsvirləri ilə seçilir. O, təbiəti təkcə xarici gözəlliyi ilə deyil, həm də onun insan üçün mənəvi və fəlsəfi əhəmiyyəti ilə təsvir edir. Onun poeziyasında təbiət ilahi bir qüvvə kimi təqdim olunur və insanın onunla uyğunlaşması tərənnüm edilir. Thomsonun əsərləri sonrakı nəsillərdə bir çox şair və yazıçıya təsir etmişdir. Xüsusilə, William Wordsworth və Samuel Taylor Coleridge kimi romantik şairlər onun təbiətə olan münasibətindən ilhamlanmışdırlar. İrsi James Thomson Britaniya ədəbiyyatında təbiət mövzusunu əsas diqqət mərkəzinə çevirən ilk şairlərdən biri olmuşdur. Onun "The Seasons" əsəri təkcə ədəbi cəhətdən deyil, həm də incəsənət və musiqi sahəsində də təsir göstərmişdir. Məsələn, bu əsər əsasında bəstəkar Joseph Haydn "The Seasons" adlı oratoriya bəstələmişdir. Thomsonun yaradıcılığı romantizm hərəkatının əsasını qoymuş və təbiətin ədəbiyyatda mərkəzi mövzu kimi təqdim olunmasına yol açmışdır. O, həm də Britaniya millətçiliyinin və azadlıq ideyalarının tərənnümçüsü kimi tanınır. Maraqlı faktlar Thomsonun "Rule, Britannia!" mahnısı Britaniyanın qeyri-rəsmi milli himni kimi qəbul edilir. O, ömrünün son illərində Richmondda yaşamış və burada vəfat etmişdir. Onun şeirləri incəsənət əsərlərinə ilham mənbəyi olmuş, xüsusilə "The Seasons" əsəri rəssamlar tərəfindən tez-tez təsvir edilmişdir.
https://www.britannica.com/biography/James-Thomson-Scottish-poet-1700-1748
https://en.wikiquote.org/wiki/James_Thomson_(poet,_born_1700)
https://www.poetryfoundation.org/poets/james-thomson
https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Thomson,_James_(poet,_1700%E2%80%931748)
https://www.artwarefineart.com/gallery/portrait-james-thomson-1700-1748-scottish-poet
https://mypoeticside.com/poets/james-thomson-poems
https://englishverse.com/poets/thomson_james
Tarix : 8 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
