Çex teryeri - Çexoslovakiya mənşəli kiçik bir teryer növü. Tarixi 1948-ci ildə Çex yetişdiricisi Frantisek Horak tərəfindən "Sealyham Teryeri" ilə Şotland teryerinin cütləşməsi nəticəsində yaradılmışdır. Məqsəd, Bohemiya meşələrində ovçuluq üçün uyğun bir teryer əldə etmək idi. Horak, təlim almış bir alim olmasa da, uzun illər Çexoslovakiya Elmlər Akademiyasında tədqiqat köməkçisi olaraq çalışmış və burada əldə etdiyi bilikləri it tərbiyəsində istifadə etmişdir. O zaman Çexoslovakiya kommunist rejimi tərəfindən idarə olunurdu. Horakın itləri dünyada daha populyarlaşdıqca, xaricdən böyük miqdarda məktub almağa başladı və bu, onu gizli polis tərəfindən diqqətə alınmasına səbəb oldu. Horak 1997-ci ildə vəfat etmişdir. Çex teryeri, 1963-cü ildə "Beynəlxalq Kinologiya Federasiyası"(FCI) tərəfindən beynəlxalq yarışmalar üçün tanınmışdır və 246 nömrəli cins olaraq Teryerlər qrupuna daxil edilmişdir. Bu cins, indi bütün əsas it klubları tərəfindən tanınır və dünyanın ən nadir altı it cinsindən biridir. Cins, 1980-ci illərdə ABŞ-a bir qrup həvəsli şəxslər tərəfindən gətirilmişdir. Onlar 1988-ci ilin yanvarında "Çex Teryeri Amerika Klubunu" (Cesky Terrier Club of America) təsis etdilər. Marağın artması ilə bu cins, 2004-cü ilin yanvarın 1-dən etibarən "Amerika Kennel Klubunun" (AKC) "Təsisat Stoku Xidmət Proqramı"na daxil olmaq hüququ qazandı və burada AKC "Earthdog" testlərində iştirak etməyə başlaya bildi. Bu mərhələdə "Amerika Çex Teryeri Həvəsli Şəxsləri Assosiasiyası" yaradıldı və AKC tərəfindən tanındı. Bu klub, AKC tərəfindən ana klub olaraq qəbul edilir. Bununla belə, "Çex Teryeri Amerika Klubu" ABŞ-da bu cinsi tanıtmaqda aktiv olaraq fəaliyyət göstərir. 2011-ci ilin ortalarından etibarən, Çex Teryeri AKC "Təsisat Kitabı"na daxil edildiyi üçün Amerikada teryer qrupunda iştirak edə bildi. Cins, 1989-cu ildə Böyük Britaniyaya gətirildi və orada idxal edilmiş itlərlə mübarizə aparmalı idi. Çex teryeri 1990-cı ildə İngiltərənin Kennel Klubu(UK) tərəfindən tanındı və 2000-ci ilin yanvarın 1-dən etibarən nadir cins statusu qazandı. O zamandan bəri, Böyük Britaniyada müvəffəqiyyətlə sərgilərə qatılmağa başlamışdır. Təsvir Çex Teryeri, yaxşı əzələləri olan, qısa ayaqlı, yaxşı rənglənmiş və oval formalı ov teryeridir. Bu cinsin təbii asılmış qulaqları, təbii quyruğu var. Uzun, ipək və azca teksturalı xəzə sahibdir. Bu xəz boz rəngdən karbon çubuğu qədər açıq boz rəngə qədər (qara piqmentlə) və ya nadir hallarda qəhvəyi (qaraciyər piqmentli) olur. Çex teryerinin bədənin uzunluğu hündürlüyündən daha çoxdur və yuxarı hissəsi arxa tərəfdən bir az qalxır. Xüsusiyyətləri Erkəklərin boyu 29 sm, dişilərin boyu isə 27 sm olur. Çəkisi ideal olaraq 6-10 kq arasında olmalıdır. Bədən uzunluğu, sternumdan arxa tərəfə ölçülərək, ideal olaraq 41-43 santimetr (410 ilə 430 mm) arasında olur. Sinəsi çiyinlərdən arxada, ideal olaraq 43-46 sm arasında olur. Sakit və mehriban olan çex teryerinin gözləri orta ölçüdə, bir az dərin yerləşmişdir. Quyruğu 18-20 sm, nisbətən güclü və aşağıya doğru əyilmişdir. Xəzi tüklə örtülmüş, uzun, yumşaq və bir az dalğalıdır. Temperament Sakit və az aktiv olması ilə məşhurdur, bu da onları uşaqlı ailələr üçün uyğun edir. Baxım Xəzi digər teryerlərdən fərqli olaraq daranmır, əksinə kəsilir. Uzun xəzlər gündəlik olaraq fırçalanmalıdır. Sağlamlıq Bu cins bəzən "Skotty Cramp"dan əziyyət çəkir, bu da qeyri-adi hərəkətə səbəb olur, amma həyati təhlükə yaratmır. Cinsin tərbiyə olunmuş heyvanları, "hip displaziyası", "patella luxasiyası", "ürək anomaliyaları", "PLL" (primar lens luxasiyası) və "katarakt" kimi göz xəstəlikləri, "tiroid" problemləri, "degenerativ miyelopatiya" və "Tip 3 von Willebrand" xəstəliyi kimi məsələlər üçün yoxlanılmalıdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cesky_Terrier
https://www.akc.org/dog-breeds/cesky-terrier/
https://a-z-animals.com/animals/cesky-terrier/
https://dogtime.com/dog-breeds/cesky-terrier
https://www.thekennelclub.org.uk/search/breeds-a-to-z/breeds/terrier/cesky-terrier/
https://www.thesprucepets.com/cesky-terrier-dog-breed-profile-4769336
https://www.royalcanin.com/us/dogs/breeds/cesky-terrier
https://www.purina.co.uk/find-a-pet/dog-breeds/cesky-terrier
https://www.dogster.com/dog-breeds/cesky-terrier
https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/cesky-terrier
https://www.webmd.com/pets/dogs/what-to-know-about-cesky-terriers
Tarix : 6 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
