Çevik elektronika (ing. Flexible electronics) - Elektron komponentlərin çevik plastik substratlar üzərində yerləşdirilməsi texnologiyası. Mahiyyəti Bu substratlar polimid, PEEK və ya şəffaf keçirici poliester film kimi materiallardan hazırlanır. Bundan əlavə, çevik dövrələr poliester üzərində ekran çapı ilə gümüş dövrələr şəklində də hazırlana bilər. Çevik elektron montajlar, sərt çap dövrə lövhələrində istifadə olunan eyni komponentlərlə istehsal edilə bilər, bu da lövhənin istənilən formaya uyğunlaşmasına və ya istifadə zamanı əyilməsinə imkan verir. İstehsal Çevik çap dövrələri (FPC) fotolitoqrafiya texnologiyası ilə hazırlanır. Çevik folqa dövrələri və ya çevik yastı kabel (FFC) hazırlamaq üçün alternativ bir üsul, çox nazik (0,07 mm) mis zolaqlarını iki PET qatı arasında laminasiya etməkdir. Bu PET qatları, adətən 0,05 mm qalınlığında olur və laminasiya prosesi zamanı aktivləşən termoset yapışqanla örtülür. Üstünlükləri - Çoxlu sərt lövhələri və ya bağlayıcıları əvəz etmək potensialı. - Tək tərəfli dövrələr dinamik və ya yüksək əyilmə tətbiqləri üçün ideal. - Müxtəlif konfiqurasiyalarda yığılmış FPC-lər. Çatışmazlıqları - Sərt PCB-lərə nisbətən daha yüksək qiymət. - İdarəetmə və ya istifadə zamanı zədələnmə riskinin artması. - Daha çətin montaj prosesi. - Təmir və yenidən işləmə çətin və ya mümkünsüz. - Ümumiyyətlə, daha pis panel istifadəsi və nəticədə artan qiymət. İstifadə Çevik dövrələr, çeviklik, məkan qənaəti və ya istehsal məhdudiyyətləri səbəbilə sərt dövrə lövhələrinin və ya əl ilə bağlanan tellərin xidmət qabiliyyətini məhdudlaşdıran müxtəlif tətbiqlərdə bağlayıcı kimi istifadə olunur. Çevik dövrələrin əksəriyyəti inteqral sxemlər, rezistorlar, kondensatorlar və s. kimi elektron komponentləri birləşdirmək üçün istifadə olunan passiv naqillərdir. İstehlak elektronikası cihazlarında kameralar, şəxsi əyləncə cihazları, kalkulyatorlar və ya idman monitorlarında çevik dövrələrdən istifadə olunur. Çevik dövrələr sənaye və tibbi cihazlarda da geniş yayılmışdır. Mobil telefonlar çevik dövrələrin geniş yayılmış nümunəsidir. Displeylər - LCD displeylər: LCD istehsalında şüşə substrat kimi istifadə olunur. Əgər nazik çevik plastik və ya metal folqa substrat kimi istifadə olunarsa, bütün sistem çevik ola bilər, çünki substratın üzərinə çəkilən film adətən çox nazikdir (bir neçə mikrometr qalınlığında). - OLED displeylər: Üzvi işıq yayan diodlar (OLED) çevik displeylərdə arxa işıq əvəzinə istifadə olunur. Çevik batareyalar Çevik batareyalar, ənənəvi sərt batareyalardan fərqli olaraq, uyğun və çevik olmaq üçün dizayn edilmiş batareyalardır. Avtomobil dövrələri Avtomobil sahəsində çevik dövrələr alət panellərində, mühərrik altı idarəetmələrdə, salonun tavan örtüyü içərisində gizlədiləcək dövrələrdə və ABS sistemlərində istifadə olunur. Printerlər Kompüter periferiyalarında çevik dövrələr printerlərin hərəkətli çap başlığında və disk sürücülərinin oxuma/yazma başlıqlarını daşıyan hərəkətli qola siqnalları birləşdirmək üçün istifadə olunur. Günəş hüceyrələri Çevik, nazik təbəqəli günəş hüceyrələri peykləri enerji ilə təmin etmək üçün inkişaf etdirilmişdir. Bu hüceyrələr yüngüldür, buraxılış üçün yığıla bilər və asanlıqla yerləşdirilə bilər. Onlar həmçinin çantalar və üst paltarlar kimi müxtəlif istehlakçı məhsullarına tikilə bilər. Dəriyə bənzər dövrələr 2021-ci ilin dekabrında Keio Universiteti və Stenford Universitetinin mühəndisləri uzanabilən və dəriyə bənzər yarımkeçirici dövrələr yaratdıqlarını elan etdilər. Gələcəkdə bu daşınan elektronika sağlamlıq məlumatlarını həkimlərə simsiz olaraq göndərmək üçün istifadə edilə bilər. Tarix 20-ci əsrin əvvəllərində verilən patentlər izolyasiya materialları arasında yerləşdirilmiş düz elektrik keçiricilərinə marağı göstərir. Bu elektrik dövrələri erkən telefoniyada keçid tətbiqlərində istifadə olunurdu. Dr Ken Gilleo tərəfindən tapılan ən erkən çevik dövrə təsviri 1903-cü ildə Albert Hansen tərəfindən verilmiş İngilis patentində təqdim edilmişdir. Tomas Edisonun laboratoriya qeydləri göstərir ki, o, sellüloz zamını kətan kağızına tətbiq edərək qrafit tozu ilə örtmək istəyirdi, lakin bu ideyanın həyata keçirildiyinə dair heç bir sübut yoxdur. Növlər - Tək tərəfli çevik dövrələr: Tək tərəfli çevik dövrələr, çevik dielektrik film üzərində metal və ya keçirici polimerdən hazırlanmış keçirici təbəqəyə malikdir. Komponentlərin bağlantı xüsusiyyətləri yalnız bir tərəfdən əlçatandır. - İki tərəfli çevik dövrələr: İki tərəfli çevik dövrələr iki keçirici təbəqəyə malikdir. Onlar metalizasiya edilmiş deşiklərlə və ya olmadan hazırlana bilər. - Çoxqatlı çevik dövrələr: Üç və ya daha çox keçirici təbəqəsi olan çevik dövrələr çoxqatlı çevik dövrələr adlanır. - Sərt-çevik dövrələr: Sərt-çevik dövrələr sərt və çevik substratların bir strukturda birləşdirilməsidir. Çevik dövrə materialları Çevik dövrə konstruksiyasının hər bir elementi məhsulun ömrü boyu ona qoyulan tələblərə cavab verməlidir. Bundan əlavə, material digər çevik dövrə elementləri ilə uyğun şəkildə işləməlidir. - Baza materialı: Baza materialı çevik polimer filmdir və laminat üçün əsas təmin edir. - Yapışdırıcı: Yapışdırıcılar laminat yaratmaq üçün istifadə olunur. - Metal folqa: Metal folqa ən çox istifadə olunan keçirici elementdir. Mis folqası çevik dövrələrin əksəriyyətində istifadə olunur.
https://www.sciencedirect.com/topics/physics-and-astronomy/flexible-electronics
https://www.semi.org/en/communities/flextech/what-are-flexible-electronics
https://gesrepair.com/future-of-flexible-electronic/
https://www.frontiersin.org/journals/electronics/articles/10.3389/felec.2020.594003/full
https://www.jabil.com/blog/flexible-electronics.html
https://www.csiro.au/en/research/production/materials/Flex-Electronics
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666542521000072
https://www.zuken.com/us/blog/flexible-electronics-unfolding-a-new-technological-era/
https://ieeexplore.ieee.org/document/5469608
https://www.cam.ac.uk/subjects/flexible-electronics
https://encyclopedia.pub/entry/7407
https://link.springer.com/book/10.1007/978-981-19-6623-1
https://www.psu.edu/news/research/story/flexible-electronics-could-transform-way-we-make-and-use-electronic-devices
https://www.frontiersin.org/journals/nanotechnology/articles/10.3389/fnano.2021.625989/full
https://www.tapecon.com/blog/how-printed-flexible-electronics-are-shaping-the-future
https://advanced.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/adma.202211202
https://www.nature.com/npjflexelectron/
https://in2tec.com/company/insights/advantages-of-flexible-electronics-in-the-home
https://publishingsupport.iopscience.iop.org/journals/flexible-and-printed-electronics/about-flexible-printed-electronics/
https://www.intechopen.com/books/6765
https://www.science.org/doi/10.1126/science.1171230
https://www.idtechex.com/en/research-report/flexible-electronics-in-healthcare-2020-2030/731
https://edu.ieee.org/in-dscepes/2019/12/11/flexible-electronics/
https://www.fortunebusinessinsights.com/flexible-electronics-market-109105
https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2023/ma/d2ma00940d
https://advanced.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/advs.202001116
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36642796/
https://www.mines-stetienne.fr/en/research/centres-and-departments/flexible-electronics-department-fel/
Tarix : 5 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
