Cesare Beccaria (1738–1794) - Cesare Beccaria, XVIII əsr italyan hüquqşünası, filosof və iqtisadçı. O, cinayət hüququ və cəza sistemi sahəsindəki islahatları ilə tanınır və xüsusilə "Cinayətlər və Cəzalar Haqqında" (Dei delitti e delle pene, 1764) adlı əsəri ilə hüquq tarixində mühüm rol oynamışdır. Onun ideyaları müasir hüquq sistemlərinə, cəza siyasətinə və insan haqları anlayışına böyük təsir göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili Cesare Beccaria 15 mart 1738-ci ildə Milan şəhərində anadan olmuşdur. O, zəngin aristokrat ailəsində böyümüş və gənc yaşlarından geniş təhsil almışdır. Beccaria, Parma Universitetində hüquq təhsili almış və buradan 1758-ci ildə məzun olmuşdur. Gənclik illərində o, xüsusilə riyaziyyat və iqtisadiyyat sahəsinə maraq göstərmiş, lakin sonradan hüquq və fəlsəfə sahəsində fəaliyyətini davam etdirmişdir. "Cinayətlər və cəzalar haqqında" və hüquq islahatları Beccarianın ən məşhur əsəri "Cinayətlər və Cəzalar Haqqında" (Dei delitti e delle pene, 1764) adlı kitabıdır. Bu əsər Avropada hüquq sistemində inqilabi dəyişikliklərə səbəb olmuş və cəza sisteminə humanist yanaşmanın əsasını qoymuşdur. Kitabda o, aşağıdakı əsas ideyaları müdafiə etmişdir: Ölüm cəzasının ləğvi – Beccaria, ölüm cəzasının nə əxlaqi, nə də hüquqi baxımdan əsaslandırıla bilməyəcəyini irəli sürmüşdür. O, cəzanın məqsədinin qisas yox, cəmiyyətin müdafiəsi və cinayətlərin qarşısının alınması olduğunu bildirmişdir. İşgəncəyə qarşı mübarizə – O, hüquq sistemində işgəncə metodlarının qeyri-insani və qeyri-effektiv olduğunu vurğulamışdır. Beccariaya görə, məhkəmə sistemində insan hüquqları qorunmalı və məhbuslar ədalətli şəkildə mühakimə olunmalıdır. Cinayətlərə uyğun cəza prinsipi – Beccaria, cəzanın cinayətə proporsional olmalı olduğunu və qeyri-mütənasib cəzaların ədalətsizliyə səbəb olduğunu qeyd etmişdir. O, ağır cəzaların hər zaman daha çox cinayətlərin qarşısını almadığını müdafiə etmişdir. Qanunun şəffaflığı və hüququn universal tətbiqi – O, qanunların açıq və dəqiq yazılmasını və hüququn cəmiyyətin bütün üzvlərinə bərabər tətbiq olunmasını vacib hesab edirdi. Təsiri və mirası Beccarianın ideyaları qısa müddət ərzində bütün Avropada və Amerikada geniş yayılmışdır. Onun fikirləri Fransız İnqilabı zamanı hüquq sisteminin formalaşmasına təsir etmiş və Amerika Konstitusiyasının insan haqları ilə bağlı müddəalarına ilham vermişdir. Napoleon Məcəlləsi və bir çox Avropa ölkəsinin hüquq sistemləri onun ideyalarına əsaslanmışdır. Son illəri və ölümü Beccaria, ömrünün son illərində Milan hökumətində çalışmış və hüquq islahatları üzərində işləmişdir. O, 1794-cü ildə vəfat etmişdir, lakin ideyaları əsrlər boyu hüquq sistemlərinə təsir göstərməyə davam etmişdir. Cesare Beccaria, hüquq fəlsəfəsində humanist və rasional yanaşmanın əsasını qoyan ən mühüm düşünürlərdən biridir. Onun "Cinayətlər və Cəzalar Haqqında" adlı əsəri müasir hüquq sistemlərinin formalaşmasına böyük təsir göstərmiş və insan haqlarının qorunmasını ön plana çıxarmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cesare_Beccaria
https://www.britannica.com/biography/Cesare-Beccaria
https://www.biography.com/scholars-educators/cesare-beccaria
https://kids.britannica.com/students/article/Cesare-Beccaria/273140
https://www.ojp.gov/ncjrs/virtual-library/abstracts/influence-cesare-beccaria-american-criminal-justice-system
https://www.law.ox.ac.uk/sites/default/files/2024-10/2024%2010%2002%20Vittorio%20Sassi%20-%20Beccaria%20who%20FINAL.pdf
https://constitutioncenter.org/the-constitution/historic-document-library/detail/cesare-bonesana-di-beccariaon-crimes-and-punishments-1764
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
