Çərçivələmə nəzəriyyəsi (Framing Theory) - Sosial elmlərdə, xüsusilə kommunikasiya və psixologiyada geniş istifadə olunan nəzəriyyə. Bu nəzəriyyə, insanların informasiyaya yanaşmasını, qərar qəbul etmə proseslərini və davranışlarını öyrənir. Çərçivələmə, müəyyən bir mövzuya və ya hadisəyə diqqət yetirməklə, onun məzmununu, əhəmiyyətini və mənasını formalaşdırmağa xidmət edir. Əsas prinsiplər - Məlumatın təqdim olunma tərzi: Bir hadisə və ya mövzu fərqli çərçivələrdə təqdim oluna bilər. Məsələn, bir xəbərdə iqtisadi problemlər "işsizliyin artması" və ya "yeni iş imkanlarının azalması" kimi fərqli tərzlərdə təqdim edilə bilər. - Persepsiya və qərar qəbul etmə: İnsanlar çərçivələnmiş məlumatı öz inanclarına və dəyərlərinə uyğun şəkildə qəbul edir və ona əsasən qərar qəbul edirlər. - Mövzuya diqqət yetirmək: Çərçivələmə ilə müəyyən aspektlər vurğulanır, digər aspektlər isə gözdən qaça bilər. Tətbiq sahələri - Media və jurnalistika: Xəbər quruluşunda müəyyən məqamların vurğulanması ilə ictimaiyyətin diqqəti yönləndirilir. - Marketinq və reklam: Məhsul və ya xidmətlərin müəyyən aspektlərinin önə çəkilməsi ilə istehlakçı davranışlarına təsir göstərilir. - Siyasət: Siyasi liderlər və partiyalar müəyyən çərçivələrlə ictimai dəstək qazana bilərlər. - Psixologiya: Qərar qəbul etmə proseslərində və davranışların idarə olunmasında çərçivələmə önəmli rol oynayır. Məsələn, qida məhsulu reklamında "95% yağsız" deyildikdə, müsbət bir çərçivə qurulur. "5% yağlı" deyildikdə isə eyni məlumat mənfi bir çərçivədə təqdim olunur. Bu, istehlakçıların məhsul haqqında qərar verməsinə təsir edir.
https://www.researchgate.net/publication/317841096_UNDERSTANDING_FRAMING_THEORY
https://masscommtheory.com/theory-overviews/framing-theory/
https://www.communicationstudies.com/communication-theories/framing-theory#google_vignette
https://media-studies.com/media-framing-theory/
https://fbaum.unc.edu/teaching/articles/Chong-Druckman-FramingTheory.pdf
https://www.researchgate.net/publication/228198044_Framing_Theory
Tarix : 13 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
