Carl-Gustaf Rossby (1898–1957) - İsveçli-amerikalı meteoroloq və atmosfer fizikası üzrə mütəxəssis. O, dünyanın hava sistemlərinin başa düşülməsində və atmosferin dinamikasını anlamaqda mühüm töhfələr vermişdir. Rossby dalğaları, onun ən tanınan kəşfi, atmosfer və okeanlar arasındakı qarşılıqlı əlaqəni izah etməyə kömək etmiş və müasir meteorologiyanın əsaslarını qoymuşdur. Gəncliyi və təhsili Carl-Gustaf Rossby 1898-ci ildə İsveçin Lund şəhərində anadan olmuşdur. O, Lund Universitetində təhsil almış və 1920-ci illərin ortalarında riyaziyyat və fizika üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır. 1920-ci illərdə bir müddət İsveç Meteorologiya İnstitutunda və sonradan ABŞ-da müxtəlif tədqiqat mərkəzlərində işləmişdir. Elmi nailiyyətləri və kəşfləri Rossby dalğaları Rossby dalğaları atmosferin geniş miqyaslı hərəkətlərini təmsil edir və bunlar Yerin fırlanması ilə əlaqədar olan böyük ölçülü hava axınlarının dəyişməsidir. Rossby, atmosferin yuxarı hissəsindəki dinamikaların, xüsusilə cərəyanların və hava sahələrinin davranışını başa düşmək üçün bu dalğaları təklif etmişdir. Bu dalğalar meteorologiyada böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki onlar iqlim sisteminin müxtəlif komponentlərinin qarşılıqlı əlaqəsini və hava şəraitini izah edir. Yerin fırlanmasının Atmosfere təsiri Rossby, Yerin fırlanmasının atmosferin dinamikasına olan təsirini ilk dəfə geniş şəkildə izah etmişdir. Yerin dönməsi, hava cərəyanlarının istiqamətini və sürətini dəyişdirərək, iqlim şəraitinə təsir göstərir. Bu, daha sonra tropik və ekvatorial bölgələrdəki hava dövrlərinin başa düşülməsinə kömək etmişdir. Hava dövrləri və Okeanlarla qarşılıqlı əlaqə Rossby, okeanların və atmosferin qarşılıqlı əlaqələrini öyrənmiş və bunun iqlimə olan təsirlərini nəzərə almışdır. O, həmçinin hava axınları və okean cərəyanlarının qarşılıqlı təsirinin qlobal iqlim dəyişikliklərindəki rolunu anlamağa kömək etmişdir. Mükafatlar və tanınma Rossby, bir çox prestijli elm mükafatlarına layiq görülmüşdür. O, Amerika Birləşmiş Ştatları Meteorologiya Cəmiyyətinin üzvü idi və bir çox tədqiqat institutlarında işləmişdir. Rossby dalğaları və atmosferin dinamikası sahəsindəki işləri, müasir hava proqnozlaşdırılması və iqlim modelləri sahəsində əsaslı təsir göstərmişdir. Son dövrləri və mirası Carl-Gustaf Rossby 1957-ci ildə ABŞ-da vəfat etmişdir. Onun işləri meteorologiya və iqlim tədqiqatları sahəsində çoxsaylı tədqiqatçılara ilham vermişdir. Rossby dalğaları və atmosferin dinamikası sahəsindəki işləri müasir hava proqnozlaşdırılması və global iqlim dəyişikliklərinin başa düşülməsində həlledici rol oynamışdır. Carl-Gustaf Rossby, atmosfer fizikasının və meteorologiyanın inkişafında əsas fiqurlardan biridir. Rossby dalğaları və yerin fırlanmasının atmosferə təsiri sahəsindəki tədqiqatları, iqlim və hava proqnozlarının təhlilində fundamental addımlar atmağa imkan vermişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Carl-Gustaf_Rossby
https://history.aip.org/phn/11608040.html
https://www.britannica.com/biography/Carl-Gustaf-Arvid-Rossby
https://www.iva.se/contentassets/e8436f25872e4bca8be92207871a0456/ivas-minnesskrift-2015-rossby.pdf
https://www.wikidata.org/wiki/Q60293
https://b.tellusjournals.se/articles/10.3402/tellusb.v51i1.16255
https://www.nasonline.org/directory-entry/carl-gustaf-rossby-lm3wkk/
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
