Çapman uzunqanadı ("Chaetura chapmani" - "Apodidae" fəsiləsinin, "Apodinae" yarımfəsiləsinə aid olan bir uzunqanad növü. Taksonomiya və sistematika Çapman uzunqanadının iki yarımnövü var: nominal yarımnöv "C. c. chapmani" və "C. c. viridipennis". 20-ci əsrin sonlarında bir müddət "viridipennis" ayrı bir növ kimi qəbul edilmiş və "Amazon" və ya "Mato Qrosso" uzunqanadı adlandırılmışdır, lakin tezliklə taksonomik sistemlər əvvəlki iki yarımnöv modelinə qayıtmışdır. Uzun zaman əvvəl Çapman uzunqanadı, "C. pelagica" və "C. vauxi" növləri bir növ kimi qəbul edilirdi. Növün ingilis dilindəki adı və xüsusi epiteti "Neotropik quşların məşhur tədqiqatçısı Frank M. Çapman"ın şərəfinə verilmişdir. Təsvir Çapman uzunqanadı 13-14 sm uzunluğunda və 20,75-28 qram ağırlığındadır. İri başlı, qısa kvadrat quyruqlu və ortası şişkin, ucları bir qədər əyilmiş qanadlara malikdir. Erkək və dişi fərdlər eynidir. Nominal yarımnövün üst hissələri parlaq qara rəngdədir, beli və quyruqüstü örtükləri tünd bozdur. Alt hissələri tamamilə tünd qəhvəyi rəngdədir. "C. c. viridipennis" yarımnövü nominal yarımnövdən bir qədər böyükdür; lələkləri demək olar ki, eynidir, lakin boz bel və qara arasındakı ziddiyyət demək olar ki, yoxdur. Yayılması və yaşayış mühiti Çapman uzunqanadının nominal yarımnövü Panama, Kolumbiyanın qərb və şimal hissələrində və Venesuelanın şimal-qərbində; oradan ayrı olaraq Venesuelanın şərqində, Qvianada və Braziliyanın şimal-şərqində; həmçinin Trinidadda rast gəlinir. "C. c. viridipennis" yarımnövü Perunun şərqində, Boliviyanın şərqində və Braziliyanın qərb Amazon bölgəsində tapılır. Ekvadorda sənədləşdirilməmiş müşahidə qeydləri olduğu üçün, "Amerika Ornitologiya Cəmiyyəti"nin "Cənubi Amerika Təsnifat Komitəsi" bu növü Ekvadorda "hipotetik" kimi qeyd edir. Çapman uzunqanadı əsasən tropik düzənlik həmişəyaşıl meşələrdə, ikinci dərəcəli meşələrdə və kolluqlarda yaşayır. Sahil bataqlıqları və manqrov meşələri üzərində qidalandığı qeyd edilmişdir. Kolumbiyada dəniz səviyyəsindən 1600 metr yüksəkliyə qədər, Venesuelanın şimalında 600 metrə qədər, Venesuelanın cənubunda 200 metrə qədər və Braziliyanın Amazon bölgəsində təxminən 800 metr yüksəkliyə qədər rast gəlinir. Köç Çapman uzunqanadının nominal yarımnövü hər iki yayılma ərazisində il boyu yaşayır. "C. c. viridipennis" yarımnövü Boliviyanı və Perunun bəzi hissələrini, həmçinin Braziliyanın qərbini çoxalma mövsümündən sonra tərk edir və görünür ki, Braziliyanın daha şərqinə köçür. Qidalanma Bütün uzunqanadlar kimi, Çapman uzunqanadı da, havada həşəratlarla qidalanır. Tez-tez digər uzunqanad növləri ilə birlikdə qidalansa da, bəzən yalnız öz növündən ibarət dəstələrdə qidalanır. Çoxalma Çapman uzunqanadının nominal yarımnövü, yazın sonundan payızın əvvəlinə qədər olan yağış mövsümündə yuva qurur. "C. c. viridipennis" yarımnövü isə cənub yarımkürəsində yay aylarında yuva qurur. Çox az yuva məlumdur; onlar şaquli səthə yapışdırılmış yarımqab şəklindədir və tez-tez baca kimi insan tərəfindən hazırlanmış strukturlarda yerləşir. Oyuq ağaclarda da yuva qurduğu ehtimal edilir. Yumurta sayı iki və ya üç olur və inkubasiya müddəti 17-18 gündür. Status "IUCN" Çapman uzunqanadını "Ən az narahatlıq doğuran" kimi qiymətləndirib. Bu növün çox geniş yayılma ərazisi var və təxminən 50.000 yetkin fərd olduğu təxmin edilir, lakin populyasiyanın azalmaqda olduğu güman edilir. Dərhal təhlükələr müəyyən edilməyib. Bu növ, Cənubi Amerikanın daha nadir uzunqanad növlərindən biridir və az sayda nümunə və müşahidə var, çoxalma ərazisinin dəqiq sərhədləri yaxşı məlum deyil.
https://ebird.org/species/chaswi2
https://en.wikipedia.org/wiki/Chapman%27s_swift
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=AA8C1A968F20F787
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chapmans-swift-chaetura-chapmani
https://www.oiseaux.net/birds/chapman.s.swift.html
https://xeno-canto.org/species/Chaetura-chapmani
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chaswi2/cur/introduction
https://animalia.bio/chapmans-swift#google_vignette
https://birdallianceoregon.org/go-outside/swift-watch/
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
