Buksar döyüşü - 22 oktyabr 1764-cü ildə Britaniya Şərqi Hindistan Şirkəti ilə Hindistanın yerli hökmdarları arasında baş vermiş mühüm döyüşlərdən biri. Döyüş, müasir Hindistanın Bixar ştatındakı Buksar şəhəri yaxınlığında baş verib və Hindistan tarixində Britaniya müstəmləkəçiliyinin güclənməsində həlledici rol oynayıb. Döyüşün tərəfləri Britaniya Şərqi Hindistan şirkəti: Komandan: Mayor Hektor Munro Qoşun: Təxminən 7,000 ingilis və hind əsgərlərindən ibarət nizami ordu Müqavilə bağlamış Hindistan hökmdarları: Şah Alam II – Məhəllər imperatoru Şuca-ud-Dövlə – Avadın nizamı (nawab) Mir Qasım – Benqaliya nizamı (devrilmiş hökmdar) Döyüşün səbəbləri 1757-ci ildə baş verən Plassey döyüşündən sonra Britaniya Şərqi Hindistan Şirkəti Benqaliyada təsirini gücləndirmişdi. Mir Qasım Benqaliya taxtından uzaqlaşdırıldığı üçün britaniyalılara qarşı müttəfiq topladı. Şah Alam II və Avadın nizamı Britaniya Şirkətinin bölgədə güclənməsindən narahat olduqları üçün Mir Qasımı dəstəklədilər. Britaniya Şirkəti isə Hindistanda ticarət və siyasi üstünlüyünü qorumaq üçün mübarizə aparırdı. Döyüş və nəticələr Britaniya qüvvələri Hektor Munronun rəhbərliyi altında müttəfiq Hindistan ordusunu darmadağın etdi. Döyüşdə Hindistan hökmdarlarının 40,000-ə yaxın əsgəri məğlub oldu. 1765-ci il Allahabad müqaviləsi bağlandı. Şah Alam II Britaniya Şirkətinin himayəsinə keçdi və Benqaliya, Bihar və Orissanın diwani (vergi toplamaq hüququ) Britaniyaya verildi. Avadın nizamı Britaniyanın vassalına çevrildi. Mir Qasım tamamilə hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı.

İstinadlar

https://www.britannica.com/event/Battle-of-Buxar

https://www.nextias.com/blog/battle-of-buxar/

https://www.worldhistory.org/article/2116/battle-of-buxar/

https://en.banglapedia.org/index.php/Buxar,_Battle_of

https://byjus.com/free-ias-prep/upsc-mains-battle-buxar-1764/

https://vajiramandravi.com/quest-upsc-notes/battle-of-buxar/

Tarix : 8 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.