Britton Chance (1913–2010) - Amerikalı biokimyaçı və biofizik. O, fermentlərin kinetikası, hüceyrə metabolizmi və tibbi görüntüləmə sahəsində mühüm tədqiqatları ilə tanınır. Öz elmi karyerası boyunca o, biotibbi mühəndislik və optik texnologiyalar sahəsində yenilikçi işlər görmüş, xüsusilə mitoxondrial enerji istehsalı və oksidləşdirici fosforlaşma proseslərini araşdırmışdır. Həyatı və təhsili Britton Chance 1913-cü ildə ABŞ-ın Pensilvaniya ştatında anadan olmuşdur. O, Pensilvaniya Universitetində təhsil almış və 1935-ci ildə kimya mühəndisliyi üzrə bakalavr dərəcəsini əldə etmişdir. Daha sonra, eyni universitetdə 1940-cı ildə doktorluq dərəcəsini müdafiə etmiş və qısa müddət sonra Oksford Universitetində biofizika sahəsində ikinci doktorluq dərəcəsini almışdır. O, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı radarlarda istifadə olunan yüksək dəqiqlikli texnologiyalar üzərində çalışmış və bu təcrübələrini sonradan biotibbi tədqiqatlarında tətbiq etmişdir. Elmi karyerası və töhfələri Ferment kinetikası və oksidləşdirici fosforlaşma Chance, fermentlərin işləmə mexanizmlərini öyrənərək onların hüceyrə metabolizmasındakı rolunu izah etmişdir. O, spektral analiz və sürətli qarışdırma texnikaları kimi metodlardan istifadə edərək, fermentlərin fəaliyyətini real vaxt rejimində müşahidə etməyə imkan yaradan yeni üsullar inkişaf etdirmişdir. Onun əsas nailiyyətlərindən biri mitoxondrial oksidləşdirici fosforlaşmanın əsas mexanizmlərini anlamağa kömək edən tədqiqatları olmuşdur. Bu işlər, hüceyrələrin enerji istehsalını necə tənzimlədiyini izah etmək baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Optik görüntüləmə və tibbi texnologiyalar Britton Chance, tibbi görüntüləmə sahəsində də mühüm kəşflər etmişdir. O, yaxın infraqırmızı (NIR) spektroskopiyası texnikasını inkişaf etdirərək beyin funksiyasını və əzələ oksigenləşməsini izləmək üçün yeni yollar yaratmışdır. Bu texnologiyalar Alzheimer xəstəliyi, beyin zədələri və xərçəng diaqnostikası kimi tibbi sahələrdə geniş tətbiq edilmişdir. Onun tədqiqatları, invaziv olmayan (non-invasive) diaqnostika metodlarının inkişafına böyük töhfə vermişdir. Mükafatlar və tanınma Britton Chance uzun və məhsuldar elmi karyerası boyunca bir çox beynəlxalq mükafatlar qazanmışdır. O, Milli Elmlər Akademiyasının üzvü olmuş və Albert Lasker Tibbi Tədqiqat Mükafatı da daxil olmaqla bir sıra prestijli elmi mükafatlarla təltif edilmişdir. Bundan əlavə, o, Olimpiya yelkən idmançısı kimi də tanınmış və 1952-ci ildə Helsinkidə keçirilən Yay Olimpiya Oyunlarında ABŞ-ı təmsil etmişdir. Britton Chance biofizika və biokimya sahəsində aparıcı alimlərdən biri olmuşdur. Onun ferment kinetikası, mitoxondrial enerji istehsalı və tibbi görüntüləmə texnologiyaları sahəsindəki töhfələri müasir biologiya və tibb elmləri üçün fundamental əhəmiyyət daşıyır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Britton_Chance
http://www.brittonchance.org/
https://www.med.upenn.edu/brittonchance/the-life-of-britton-chance/
https://www.academicradiology.org/article/S1076-6332(13)00545-X/fulltext
https://www.amphilsoc.org/item-detail/nomination-britton-chance-nobel-prize
https://spie.org/news/photonics-focus/novdec-2023/revisiting-britton-chances-contributions-to-medical-imaging
https://www.researchgate.net/publication/51721318_Britton_Chance_1913-2010
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
