Bozayaqlı sincab (Neotamias canipes) - Sincablar ailəsinə (Sciuridae) aid olan quru və meşə mühitində yaşayan bir gəmirici növüdür. Bu növ yalnız ABŞ-nin Nyu Meksiko əyalətində və Texasın Trans-Pekos regionundakı Sierra Diablo və Qvadalupe dağlarında yayılmışdır. Onun təbii yaşayış mühiti iynəyarpaqlı meşələrdir. İlk dəfə 1902-ci ildə kəşf edilmişdir və arxa ayaqlarının üst hissəsindəki unikal boz rəngi ilə tanınır, bu da onun ümumi adının mənbəyidir. Bu növ cinsi dimorfizm göstərir, dişilər erkəklərdən daha böyükdür. Taksonomiya Növün adı latın dilindəki "cantitia" (boz rəng) və "pes" (ayaq) sözlərindən götürülmüşdür. Cins adı isə yunanca "Tamias" (paylayıcı) sözündən törəmişdir. Bozayaqlı sincab əvvəllər bozboyun sincab (N. cinereicollis) növünün yarımnövü hesab olunurdu, lakin 1960-cı ildə müstəqil növ statusu aldı. Təsvir Bozayaqlı sincab əsasən arxa ayaqlarının üst hissəsindəki boz rəngi ilə tanınır. Dərisi boz rəngdədir; başın yan tərəflərində beş qəhvəyi və dörd ağ zolaq var. Bədənin yan tərəflərində isə yalnız üç qəhvəyi və iki ağ zolaq mövcuddur; həmçinin belində qara və ya qəhvəyi zolaqlar var. Quyruğun üst tərəfi qara, alt tərəfi isə qırmızı-qəhvəyi rəngdədir. Qarın hissəsi ağ rənglidir. Onlar bilateral simmetriyaya malikdirlər. Qış dərisi yaz dərisinə bənzəyir, lakin belində daha çox boz rəng və yan tərəflərdə daha açıq rəng tonları var. Bozayaqlı sincablar cinsi dimorfizm göstərir, dişilər erkəklərdən daha böyükdür. Bu, bir çox sincab növündə müşahidə olunan ümumi bir xüsusiyyətdir. Yayılması və yaşayış mühiti Bozayaqlı sincablar Nyu Meksikonun cənub-şərq dağ silsilələrində, məsələn Sakramento, Qallinas və Xikarilla dağlarında yayılmışdır. Həmçinin Texasın Qvadalupe dağlarında da rast gəlinir. Bu sincablar əsasən 1,600 m ilə 3,600 m (5,250 fut ilə 11,800 fut) yüksəklikdə yaşayır, lakin daha aşağı yüksəkliklərdə də qeydə alınmışdır. Növün tip lokaliteti Qvadalupe dağlarında, dəniz səviyyəsindən 2,133 m (7,000 fut) yüksəklikdə tapılmışdır. Bozayaqlı sincablar üçün üstünlük verilən yaşayış mühiti şam və küknar ağaclarının bol olduğu iynəyarpaqlı meşələr, şam-ardıc meşələri və qayalı yamaclardır. Yuva qurmaq və yırtıcılardan qaçmaq üçün onlar yıxılmış ağacların və qaya yarıqlarının bol olduğu əraziləri üstün tuturlar. Davranış Bozayaqlı sincab gündüz fəal olur və əsasən səhər tezdən qidalanmağa başlayır. Bu sincab əsasən quru mühitdə yaşayır və adətən qaya yarıqlarında və yıxılmış ağaclarda tapılır. Onlar qaya yarıqları və sıx kollar arasında qorunmağa üstünlük versələr də, bəzən ağaclara da dırmaşırlar.
https://animaldiversity.org/accounts/Tamias_canipes/
https://www.inaturalist.org/taxa/46227-Tamias-canipes
https://www.depts.ttu.edu/nsrl/mammals-of-texas-online-edition/Accounts_Rodentia/Tamias_canipes.php
https://animalia.bio/index.php/gray-footed-chipmunk
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/2271431
https://ecos.fws.gov/ecp/species/8239
https://en.wikipedia.org/wiki/Gray-footed_chipmunk
Tarix : 7 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
