Boz qağayı (Leucophaeus modestus) - Həmçinin garuma qağayısı kimi tanınan, Cənubi Amerikaya aid orta ölçülü bir qağayı növü. Ümumi məlumat Qağayılar arasında qeyri-adi olaraq, Çilinin şimalındakı son dərəcə quru Atakama səhrasında daxili ərazilərdə çoxalır, baxmayaraq ki, Cənubi Amerikanın Sakit okean sahilləri boyunca çoxalma mövsümündən kənar dövrdə də mövcuddur. Təsvir Boz qağayılarda cinslər oxşardır. Yetkin fərdlər təxminən 45 sm (18 düym) uzunluğa və 360-400 qram (13-14 ons) çəkiyə çatır. Başı yay aylarında ağ, qışda isə boz-qəhvəyi rəngdədir. Bədəni və qanadları boz rəngdədir, bel hissəsi qarın hissəsindən daha tünddür. Uçuş lələkləri qara, daxili primarlar və sekundarlar isə uçuş zamanı görünən ağ ucluqlara malikdir. Quyruğunda qara zolaq və ağ kənar xətti var. Ayaqları və dimdiyi qara, gözləri isə qəhvəyi rəngdədir. Çağırışı gülən qağayının (Leucophaeus atricilla) çağırışına bənzəyir. Yayılması Boz qağayı Çilinin şimalındakı Atakama səhrasında daxili ərazilərdə çoxalır. Çoxalma mövsümündən kənar dövrdə cənubi Ekvador, Peru, cənub-mərkəzi Çili ərazilərində tapılır və Folklend adaları, Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adalarında qeydə alınmışdır. Meksika, Qalapaqos, Qvatemala, Braziliya, Argentina, Panama və Florida ərazilərinə səyyah kimi gəldiyi qeyd edilmişdir; 1987-ci ildə Luiziana ərazisində qeydə alınması ilə bağlı məlumat quş müşahidəçiləri tərəfindən təsdiq edilməmişdir. Çoxalma Uzun illər boyu bu quşun harada çoxaldığı sirr olaraq qalmışdı, çünki heç bir sahil koloniyası müəyyən edilməmişdi. Lakin 1945-ci ildə Çilinin daxili ərazilərindəki Atakama səhrasında çoxaldığı aşkar edildi. Bu isti və quru mühit az sayda yırtıcıya malikdir və çoxalma üçün nisbətən təhlükəsiz ola bilər. Yuva üçün seçilən yer, qumda qazılmış və tez-tez qayaların yaxınlığında yerləşən, sahilə təxminən 35-100 km (22-62 mil) məsafədə olan susuz bir ərazidir. Yumurtalar çatdıqdan sonra valideynlər növbə ilə dənizə gedərək balalarına qida və su gətirirlər. Rütubət, külək sürəti, hava və səth temperaturu gündəlik əsasında geniş dəyişir və qağayı yuva qurarkən müxtəlif termoregulyasiya mexanizmlərindən istifadə edərək bədən temperaturunu və yumurtaları ilə balalarının temperaturunu məqbul həddlər daxilində saxlamalıdır. Günün ən isti vaxtında valideyn quş yuvanın üzərində dayanaraq yumurtaların və ya balaların həddindən artıq istiləşməsinin qarşısını alır. Əsas yırtıcısı hind qartalı (Cathartes aura) və təhlükə hiss etdikdə, kürtəyə yatan valideyn bəzən yuvanı müvəqqəti tərk edir və bu zaman yumurtaların su itkisini minimuma endirmək üçün sıx qabıqları olmalıdır. Əslində, yumurtalardan buxarlanma yolu ilə su itkisi Heermann qağayısı (Larus heermanni) ilə müqayisədə təxminən üç dəfə azdır. Qidalanma Boz qağayının tipik yaşayış mühiti Cənubi Amerikanın qərb sahillərindəki qumlu çimərliklər və çəmənliklərdir, burada xərçənglər kimi onurğasız heyvanları ovlayır. Həmçinin balıq və dəniz qurdları ilə qidalanır, leş yeyir və bəzən balıqçı qayıqlarını izləyir. Status Boz qağayının məhdud daxili çoxalma arealı və Ekvador, Peru və Çili sahillərində məhdud qışlama arealı var. Populyasiya trendinin azalma istiqamətində olduğu düşünülür. Bununla belə, quşların ümumi sayı kifayət qədər böyükdür və boz qağayını "ən az narahatlıq doğuran" kimi siyahıya almaq üçün kifayətdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Grey_gull
https://ebird.org/species/grygul
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/grey-gull-larus-modestus
https://www.inaturalist.org/taxa/144513-Leucophaeus-modestus
https://xeno-canto.org/species/Leucophaeus-modestus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/grygul/cur/introduction
http://www.nejohnston.org/birds/bird_GreyGull.shtml
Tarix : 28 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
