Böyükbaş Pantanal bataqlıq tısbağası və ya "Pantanal bataqlıq tısbağası" (Acanthochelys macrocephala) - Chelidae fəsiləsinə aid olan və Braziliya, Boliviya, Argentina və Paraqvayda tapılan bir tısbağa növü. Təsvir Bu növ, Cənubi Amerikada yaşayan Acanthochelys növləri arasında ən böyüyüdür və qabıq uzunluğu 23,5 sm (9,3 düym) çata bilir. Geniş, oval və ya orta dərəcədə uzanan, dərin qabığa malikdir və ikinci ilə dördüncü bel sümükləri boyunca zəif bir qabarıq xətt uzanır. Birinci və beşinci bel lövhələri çox genişdir, ikincidən dördüncüyə qədər olanlar enindən bir qədər uzun ola bilər, beşinci isə yan tərəfdən genişlənir. Bel və yan lövhələr böyümə halqaları ilə qabırğalı ola bilər. 1, 2 və 8-10-cu kənar lövhələr bir qədər genişlənmişdir, lakin kənara doğru açılmır, 3-7-ci lövhələr isə tez-tez bir qədər yuxarı qalxır. Qabıq ən yüksək hissəsini mərkəzdən bir qədər arxada, ən geniş hissəsini isə səkkizinci kənar lövhələrin ön hissəsində təşkil edir; arxa kənarı zəif dişli ola bilər. Qabıq tünd və ya qara-qəhvəyi rəngdədir, lakin bəzi fərdlərdə açıq qəhvəyi rəngdə ola bilər. Cavan fərdlərin qabıq lövhələrində açıq qəhvəyi şüalar olur. Geniş plastron və körpü sarı rəngdədir və bəzən tünd rəngli piqment tikiş boyunca uzanır (bəzən lövhənin böyük hissəsini örtür, lakin adətən mərkəz hissəsini örtmür); bu piqment yaşla birlikdə solur. Yayılması A. macrocephala növü Boliviyanın mərkəzində yerləşən yuxarı Rio Mamoré hövzəsindən, Braziliyanın cənub-qərbindəki Mato Qrosso ştatının yuxarı Rio Paraqvay hövzəsinin Pantanal bölgəsi və digər bataqlıq sahələrindən Paraqvayın Çako bölgəsinə qədər yayılıb. Boliviyada onun yayılması daha geniş ola bilər. Bu növ ən yaxından Acanthochelys radiolata ilə əlaqədardır və Phrynops chacoensis növünü də özündə birləşdirir. Bu tısbağalar bataqlıqlarda, şoranlıqlarda və yavaş axan çaylarda yaşayır. Onlar həmçinin Venesuelada da yaşayır və "sarıayaqlı tısbağalar" kimi tanınır. Venesuela Çako bölgəsində onlara "Qalapago" deyilir və böyük boyun və quyruğa malikdirlər. Təbii tarix Yuva qurma dövrü yağış mövsümünün sonuna, aprel-may aylarına təsadüf edir və balalar dekabrdan marta qədər ortaya çıxır. Yumurta sayı 4-8 arasında dəyişir və ağ, yumru (28-32,5 x 25,8–31 mm; 11-20 q), sərt qabıqlı yumurtalardır (Cintra və Yamaşita, 1989). İnkubasiya müddəti altı aydan çoxdur; balalar (təxminən 3,8 mm) qabıq, plastron və boyun yanlarında narıncı-qırmızı ləkələrə malikdirlər. Bu tısbağanın əsas qidasını ilbizlər təşkil edir. Status Bu növün statusu Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı (IUCN) tərəfindən "aşağı riskli: təhlükəyə yaxın" kimi qeyd olunub. Çako populyasiyası, ayrıca Acanthochelys chacoensis kimi siyahıya alınır və "zəif" statusuna malikdir.
https://www.inaturalist.org/taxa/39610-Acanthochelys-macrocephala
https://animalia.bio/big-headed-pantanal-swamp-turtle
https://observation.org/species/96293/
https://www.researchgate.net/publication/339827064_ACANTHOCHELYS_MACROCEPHALA_Big-headed_Pantanal_Swamp_Turtle_POPULATION_and_MOVEMENT
https://iucn-tftsg.org/acanthochelys-macrocephala-040/
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/1131403
https://en.wikipedia.org/wiki/Big-headed_pantanal_swamp_turtle
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
