Böyük mavi turako ("Corythaeola cristata") - "Musophagidae" fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya Fransız ornitoloq Louis Pierre Vieillot 1816-cı ildə böyük mavi turakonu "Musophaga cristata" adı ilə təsvir etmişdir. Alman ornitoloq Ferdinand Heine isə 1860-cı ildə onu öz cinsinə daxil etmişdir. Böyük mavi turako, turako fəsiləsinin "Corythaeolinae" yarımfəsiləsində yeganə növdür. Onun ən yaxın qohumları "Crinifer" cinsinə aid olan "go-away birds" və "plantain eaters" növləridir. Hər iki qrupun ortaq əcdadı digər bütün turako növlərinin əcdadından ayrılmışdır. "Böyük mavi turako" adı "Beynəlxalq Ornitoloqlar İttifaqı" (IOC) tərəfindən rəsmi ümumi ad kimi təyin edilmişdir. Həmçinin "mavi plantain yeyən" adı ilə də tanınır. Təsvir Ümumilikdə, böyük mavi turakonun uzunluğu 70-76 sm (28-30 inç), çəkisi isə 800-1,231 qram (1.764-2.714 funt) arasındadır. Yetkin fərdlərin üst hissələri əsasən boz-mavi rəngdədir, dik mavi-qara kəkili, ağ çənəsi, sarı-yaşıl alt döş hissəsi və sarı qarın hissəsi var, qarın hissəsi arxaya doğru qəhvəyi rəng alır. Quyruq altı örtükləri qəhvəyi, quyruq altı isə qara və sarımtıldır. Sarı dimdiyinin ucunda narıncı-qırmızı ləkə var, gözləri qəhvəyi rəngdədir və qara dəri halqası ilə əhatələnib. Ayaqları və dırnaqları qara rəngdədir, alt hissələri sarıdır. Hər iki cinsin lələk örtüyü oxşardır. Yayılması və yaşayış yeri Bu növ Qvineyadan başlayaraq şərqə doğru Afrika tropik yağış meşələrində yayılmışdır. Sudanın cənubundakı İmatonq dağlarına qədər, həmçinin Uqanda, Tanzaniya və qərbi Keniyada, cənubdan Konqo Demokratik Respublikası və Anqolaya qədər tapılır. Yağış meşələrində və qalereya meşələrində yaşayır. İnsanlar tərəfindən təmizlənmiş ərazilərə də uyğunlaşmışdır və bu ərazilərdə də yaşaya bilir. Davranış Böyük mavi turako sosial bir quşdur və adətən altı-yeddi fərddən ibarət kiçik qruplar təşkil edir. Qidalanma Böyük mavi turako yarpaqlar, çiçəklər və bir çox bitki növünün meyvələri ilə qidalanır, o cümlədən "Musanga", "Cissus", "Ficus" (məsələn, "Ficus capensis"), "Polyalthia", "Heisteria", "Dacryodes", "Pachypodanthium", "Uapaca", "Strombosia", "Trichilia", "Drypetes", "Viscum", "Beilschmiedia", "Coelocaryon", "Croton" və "Pycnanthus" cinslərinə aid bitkilər. Keniyada aprel ayında "Bridelia micrantha", iyul ayında "Eriobotrya japonica", sentyabr ayında "Psidium guajava" və noyabr-dekabr aylarında "Cordia africana" ilə qidalandığı qeydə alınıb. Ruandada aparılan tədqiqatlar göstərir ki, onun qidasının təxminən 25%-ni yarpaqlar təşkil edir və meyvələr az olduqda daha çox yarpaq yeyir. Bu növ həmçinin toxumların yayılmasında rol oynayır, çünki toxumları adətən ana ağacdan uzaq bir məsafədə nəcislə çıxarır. Çoxalma Bu növ ağacda, yer səviyyəsindən 8-25 metr (26-82 fut) yüksəklikdə yuva qurur. Yuva budaqlardan hazırlanmış bir platformadır. Hər iki cins iki (nadir hallarda bir və ya üç) yumurtanı 29-31 gün ərzində kürtəyə yatırır. Yumurtalar ağ və ya yaşılımtıl-ağ rəngdədir və demək olar ki, yumru formadadır, ölçüsü 46-50 mm x 41-43 mm (1.8-2.0 inç x 1.6-1.7 inç) təşkil edir. İnsanlarla qarşılıqlı əlaqə Qərbi Afrikada yüksək qiymətləndirilən bir qida mənbəyi olan böyük mavi turako tez-tez yerli əhali tərəfindən ovlanır və yeyilir. Konqo Demokratik Respublikasının Kikvit şəhəri ətrafında yaşayan BaMbala və digər qəbilələr, bu quşa "kolonvo" deyirlər. Kiçik kəndlərdə ətinin populyarlığı yüksəkdir və uzun quyruq lələkləri bəzək üçün qiymətlidir. İturi yağış meşələrində yaşayan Mbuti xalqı ,böyük mavi turakonu (onlar "kulkoko" adlandırırlar) okapilərlə əlaqələndirir və inanırlar ki, bu quş təhlükəni yüksək səslə xəbər verir. Həmçinin, hamiləlik dövründə bu quşu yeməyin çətin doğuş və ya doğuş qüsurlarına səbəb ola biləcəyinə inanırlar. Bu növ həm də bir klan totem heyvanıdır və buna görə də həmin klanın üzvləri tərəfindən yeyilə bilməz.
https://en.wikipedia.org/wiki/Great_blue_turaco
https://animalia.bio/great-blue-turaco
https://xeno-canto.org/species/corythaeola-cristata
https://ebird.org/species/grbtur1
https://birdsoftheworld.org/bow/species/grbtur1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/241133
https://www.oiseaux-birds.com/card-great-blue-turaco.html
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
