Böyük ibibik torağayı ("Alaemon alaudipes") - Quru, səhra və yarımsəhra bölgələrində çoxalan bir sərçəkimi. Bu növ, Kape Verde adalarından şimali Afrikanın böyük bir hissəsi, Ərəb yarımadası, Suriya, Əfqanıstan, Pakistan və Hindistan daxil olmaqla geniş bir ərazidə yayılmışdır. Əvvəllər "bifasciated lark" və bəzən "böyük səhra torağayı" kimi tanınırdı. Taksonomiya və sistematika Böyük ibibik torağayı əvvəllər "Upupa" və "Certhilauda" cinslərinə aid edilirdi, lakin sonradan "Alaemon" cinsinə köçürüldü. "Alaemon" adı yunan dilində "səyyah" mənasını verən "alēmōn" sözündən gəlir (alaomai – "gəzmək" mənasını verir). Bu cins 1840-cı ildə Aleksandr Keyserlinq və Yohann Henrix Blazius tərəfindən təqdim edilmişdir. Yarımnövlər Dörd yarımnöv tanınmışdır: -Kape Verde böyük ibibik torağayı ("A. a. boavistae") – Kape Verde adalarında tapılır. -Şimali Afrika böyük ibibik torağayı ("A. a. alaudipes") – Şimali Afrikada, cənubi Mərakeş və Mavritaniyadan Sina yarımadasına qədər yayılmışdır. -"A. a. desertorum" – Şimal-şərqi Sudan və şimali Somali, Mərkəzi Səudiyyə Ərəbistanı və cənubi Yəmən arasında tapılır. -Şərqi böyük ibibik torağayı ("A. a. doriae") – Şərqi Ərəbistan, İraq, İran və şimal-qərbi Hindistanda tapılır. Təsvir Bu torağay böyük, uzun ayaqlı və incə bədənli olub, aşağı əyilmiş fərqli bir dimdiyə malikdir. Üzü qara işarələrlə örtülüdür, o cümlədən gözdən keçən bir xətt və dimdiyin altından gözün altına qədər uzanan bığa bənzər xətlər var. Döşü ləkəlidir, qarın hissəsi açıq boz rəngdədir, üst hissələri isə qumlu-boz rəngdədir. Dişi fərdlər bir qədər kiçikdir və işarələri daha az nəzərə çarpır, dimdiyi isə bir qədər qısadır. Arxa dırnaq qısa və düzdür. Əyilmiş üst dimdiyin burun dəliyi açıqdır. Dilin ucu iki qola ayrılmışdır. Davranış və ekologiya Quşlar tək-tək və ya cütlər halında yem axtararkən görünür, qaçaraq və ya yerə basaraq, torpağı qazaraq qidalanırlar. Müəyyən göbələklərin meyvə gövdələri ilə qidalandıqları qeyd edilmişdir. Çoxalma mövsümü əsasən ilk yağışlardan sonra başlayır, Hindistanda ən çox martdan iyula qədər müşahidə edilir. Hindistanda yağışlar gecikdikdə avqust ayında da çoxalma halları qeyd edilmişdir. Erkək fərdlərin cütləşmə ritualları qanadlarını çırparaq yüksəlmə və sonra qanadlarını bağlayaraq enməkdən ibarətdir. Torağayın yavaş qanad çırpma ilə başlayan uçuşu, bu növün adını aldığı ibibik quşunu xatırladır. Uçuş zamanı qara qanad lələkləri, ağ əsas və kənar xətləri, ağ quyruğu və qara xarici lələkləri nümayiş etdirir. Erkək fərd həmçinin yüksələn və enən notlarla, trilləşən fit və klik səsləri ilə oxuyur. Tipik çağırış səsi "zreee" və ya "too" şəklindədir. Yuva kiçik budaqlardan hazırlanmış bir fincan şəklindədir və alçaq bir kolda və ya yerdə, bəzən kolun əsasında yerləşir. Yuva aşkardır və tez-tez tək bir kolda yerləşir. İki və ya üç yumurta qoyulur və hər iki cins növbə ilə kürtləyir. Onlar həşəratlar, digər onurğasızlar, kiçik kərtənkələlər və toxumlarla qidalanır. Cavan quşlar uçmağı öyrənməzdən əvvəl belə sürətli qaça bilirlər. Dişi fərdlər balalar və ya yuva təhlükə altında olduqda diqqət yayındırma ritualları həyata keçirə bilər. Günün isti vaxtlarında "Uromastyx" kərtənkələlərinin yuvalarında gizlənə bilərlər. Dəri vasitəsilə su itkisi temperaturdan asılıdır və onlar çox quru şəraitdə yaşaya bilirlər. Çoxalmaları yağışlardan asılıdır və çox quru illərdə çoxalmaya bilərlər. Yayılması və populyasiyalar Geniş yayılma sahəsi bir neçə yarımnövdən ibarətdir. Bunlara Kape Verde adalarının "boavistae", Şimali Afrika Səhrası və şimali Ərəbistanın "alaudipes" yarımnövləri daxildir. "Desertorum" yarımnövü Qırmızı dəniz sahilləri boyunca yayılmışdır, İraq, Pakistan və şimal-qərbi Hindistanın şərq populyasiyaları isə "doriae" yarımnövünə aiddir. "Pallida" və "cinerea" kimi formalar da "doriae" yarımnövünə daxildir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Greater_hoopoe-lark
https://ebird.org/species/grhlar1
https://www.inaturalist.org/taxa/7353-Alaemon-alaudipes
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/greater-hoopoe-lark-alaemon-alaudipes
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=3E4513D9B079B399
https://xeno-canto.org/species/alaemon-alaudipes
https://animalia.bio/greater-hoopoe-lark
Tarix : 28 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
