Boqota rail quşu (Rallus semiplumbeus)-"Rallidae" ailəsinin, "Rallinae" yarımfəsiləsinə aid, Kolumbiyaya endemik olan və nəsli kəsilmək təhlükəsi altında olan quş növü. Taksonomiya və sistematika Boqota rail quşu ilk dəfə 1856-cı ildə amerikalı ornitoloq Filip Sklater tərəfindən, fransız kolleksiyaçıları Jul və Eduard Verreaux tərəfindən ona göndərilən bir nümunə əsasında təsvir edilmişdir. "Rallus" cins adı, bu quşların fransız (Rale) və ya alman (ralle) dillərindəki adından gəldiyi düşünülür. "Semiplumbeus" xüsusi epiteteti isə, quşun qurğuşun rənginə bənzər bir rəngdə olduğunu göstərən latın sözü, "plumbum"dan (qurğuşun) gəlir. Boqota rail quşunun iki məlum yarımnövü var: -"R. s. semiplumbeus" (Sclater, 1856) -"R. s. peruvianus" (Taczanowski, 1886) "R. s. peruvianus" Peruda toplandığı düşünülən tək bir nümunə ilə tanınır və indi nəsli kəsilmiş hesab olunur. Bəzi müəlliflər bunun ayrı bir növ olduğunu irəli sürmüşlər. Təsvir Boqota rail quşu, uzun və bir qədər əyilmiş dimdiyi, dolğun bədəni və qısa quyruğu ilə tipik bir "Rallus" cinsinin üzvüdür. Uzunluğu 25-30 sm (9.8-12 düym)-dir. Dimdiyi, ucunda tünd qara rəngə çalan, tutqun qırmızıdır. Gözləri qara zenitli, ayaqları tutqun mərcan qırmızıdır. Cinslər eynidir. Yetkinlərin sepya qəhvəyi tacı və boynu, qurğuşun boz üzü, döşü və qarnı var. Onların arxası, tertiyalları, ikinci dərəcəli lələkləri və quyruğunun üst tərəfi, arxasında qara zolaqları olan tutqun qəhvəyidir. Birinci dərəcəli lələkləri şabalıdı haşiyələrlə qaradır və qanad örtüklərində adətən qırmızımtıl bir ləkə görünür. Yanlarının arxa hissələri incə ağ şaquli zolaqlarla qaradır və quyruq altı örtükləri ağdır. Dimdiyin dərhal altında, boğazda kiçik bir ağ ləkə var. Yayılması və yaşayış yeri Boqota rail quşu, Kolumbiyanın Şərqi And dağlarındakı Kundinamarka və Boyaka departamentlərinə endemik olan nadir bir növdür. 2000-4100 m (6600-13500 fut) yüksəkliklərdə dağ yamaclarında və paramoda sulu ərazilərdə, gölməçələrdə və yaş otlaqlarda yaşayır. Növ, adətən "Schoenoplectus californicus" qamışının üstünlük təşkil etdiyi sıx qamışlıqlarda, həmçinin "Juncus effusus", "Polygonum punctatum", "Rumex obtusifolius", "Bidens laevis", "Hydrocotyle ranunculoides" və "Carex acutata" kimi çıxıntılı bitkiləri əhatə edir. La Conejera sulu ərazisindəki Boqota rail quşu ilə bağlı bir araşdırma, onların vaxtlarının orta hesabla 84% -ni bu tip yaşayış yerində keçirdiklərini müəyyən etmişdir. Quşlar, yaş otlaqlarda da, müşahidə edilmişdir. Hərəkət Boqota rail quşunun hərəkətləri, qeydə alınmamışdır. Qidalanma Boqota rail quşu, əsasən dan yeri söküləndə və qaranlıq düşəndə yem axtarır. Qamışlıqların və bataqlıqların kənarlarında, su basmış otluq ərazilərdə, üzən bitkiləri olan dayaz sularda və su basmış ölü bitkilər arasında ov axtarır. Onun pəhrizinin əsasını həşərat sürfələri də daxil olmaqla, su onurğasızları təşkil edir və həmçinin qurdlar, amfibiyalar və bitki materialları daxildir. Çoxalma Boqota rail quşunun çoxalma dövrü yaxşı müəyyən edilməmişdir, lakin iyuldan sentyabr ayına qədər davam etdiyi görünür. Monoqam olduğu düşünülür. Yuvası və yumurtaları məlum deyil, lakin hər iki valideynin də, balalarına qulluq etdiyi məlumdur. Nəğmələr və çağırışlar Boqota rail quşu yalnız gündüz çağırır. Onun səslənmələri, səsi artan və kifayət qədər qəflətən bitən, "cıqıltılar, xırıltılar və fit və boru səsləri" daxildir. Narahat olduqda, o, həmçinin "qısa, sürətli 'titititirr'" səsi çıxarır. Status "IUCN" əvvəlcə Boqota rail quşunu 1994-cü ildə "Nəsli kəsilmək təhlükəsi altında" qiymətləndirdi. 2021-ci ildə yenidən Həssas olaraq təsnif edildi. Onun çox kiçik bir arealı var və təxmin edilən 3700 yetkin fərdlik populyasiyasının azaldığına inanılır. Onun sulu yaşayış yeri ciddi insan təzyiqi altındadır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bogot%C3%A1_rail
https://ebird.org/species/bograi1
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=64D0CACB3C91E921
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/bogota-rail-rallus-semiplumbeus
https://xeno-canto.org/species/rallus-semiplumbeus
https://www.peruaves.org/rallidae/bogota-rail-rallus-semiplumbeus/
https://www.oiseaux.net/birds/bogota.rail.html
https://birdsoftheworld.org/bow/species/bograi1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/213-Rallus-semiplumbeus
https://animalia.bio/bogot-rail#google_vignette
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
