Bilik cəmiyyəti (ingiliscə Body of knowledge qısaca BoK) - Geniş bir sahəni əhatə edən məlumatların və biliklərin cəmidir. Mahiyyəti Bu anlayış, spesifik bir sahə, ixtisas və ya fənn üzrə mütəxəssislərin və praktikantların razılaşdığı və əsas götürdüyü biliklər toplusunu ifadə edir. BoK, bu bilikləri əldə etmək və istifadə etmək üçün müəyyən normativlər, prinsiplər, metodologiyalar və alətlər təqdim edir. Tarix BoK anlayışı ilk olaraq akademik və peşəkar sahələrdə istifadə olunmağa başlanmışdır. Ən geniş yayılmış nümunələrdən biri layihə idarəetməsi sahəsindəki BoK-lardır. Məsələn, Project Management Institute (PMI) tərəfindən təqdim olunan "A Guide to the Project Management Body of Knowledge" (PMBOK) layihə idarəetməsi ilə bağlı əsas bilikləri təqdim edir. İlk dövrlərdə bu biliklər çox vaxt qeyri-rəsmi şəkildə mütəxəssislər arasında paylaşılırdı. Ancaq zamanla, tədqiqatların, təcrübənin və ən yaxşı tətbiqetmələrin cəmiyyətdə standartlaşdırılması və ümumiləşdirilməsi ehtiyacı meydana çıxdı. Nəticə etibarilə, sahələr üzrə müvafiq boK-lar yazılmış və müxtəlif təlim proqramları, sertifikatlar və mütəxəssislər üçün standartlar şəklində yayımlanmışdır. Xüsusiyyətlər - Biliklərin təsnifatı: Biliklər ümumiyyətlə bir neçə kateqoriyaya bölünür. Məsələn, nəzəriyyə, metodologiya, alətlər və texnologiyalar, praktik təcrübə və s. Bu biliklər, sahə üzrə mütəxəssislərin işlərini düzgün və effektiv şəkildə yerinə yetirmələrinə imkan verir. - Standartlar və təcrübə: BoK-lar, sahə üzrə qəbul edilmiş standartlar, prosedurlar və təcrübələrə əsaslanır. Bu, mütəxəssislərin müəyyən bir çərçivə daxilində fəaliyyət göstərmələrini təmin edir. - Davamlı yenilənmə: BoK-lar zaman-zaman inkişaf edir və yeni biliklər əlavə olunur. Elmi və texnoloji inkişaflar, sahədəki təcrübələr və yeniliklər boK-ların yenilənməsini tələb edir. Tətbiq sahələri - Layihə idarəetməsi: PMBOK, layihə idarəetməsi sahəsinin boK-sudur və bu sahədəki mütəxəssislər üçün mühüm bir qaynaqdır. Burada layihə planlaması, risklərin idarə olunması, komanda idarəetməsi kimi mövzular əhatə olunur. - İT və kompüter elmləri: Bu sahədə müxtəlif boK-lar mövcuddur. Məsələn, məlumat bazası idarəetməsi, proqramlaşdırma dilləri, şəbəkə və təhlükəsizlik kimi sahələrdə spesifik boK-lar inkişaf etdirilmişdir. - Tibb və sağlamlıq elmləri: Sağlamlıq və tibbi sahələrdəki boK-lar, mütəxəssislərin düzgün müalicə üsullarını və diaqnoz metodlarını tətbiq etmələrini təmin edir. - Təhsil: Təhsil sahəsində, müəllimlər və təhsil mütəxəssisləri üçün boK-lar mövcuddur, hansı ki, dərs proqramları, pedaqoji yanaşmalar və qiymətləndirmə metodları ilə əlaqədar biliklər təqdim edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Body_of_knowledge
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1350507619860854
https://www.investopedia.com/terms/b/body-of-knowledge.asp
https://theberylinstitute.org/body-of-knowledge-overview/
https://www.igi-global.com/dictionary/body-of-knowledge/42544
https://www.efsa.europa.eu/en/glossary/body-knowledge
https://www.abcep.org/body_of_knowledge.php
https://www.computer.org/education/bodies-of-knowledge
https://sfia-online.org/en/tools-and-resources/bodies-of-knowledge/list-of-bodies-of-knowledge
https://www.fcs.uga.edu/ssac/facs-2000-bok
Tarix : 22 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
