Bhimrao Ramci Ambedkar - (14 aprel 1891 – 6 dekabr 1956) Hindistanlı hüquqşünas, iqtisadçı, sosial islahatçı və siyasətçi olmuşdur. O, Hindistan Konstitusiyasının əsas tərtibçilərindən biri kimi tanınır. Ambedkar sosial ədalətin və Dalitlərin (keçmişdə "toxunulmazlar" adlandırılan təbəqənin) hüquqlarının müdafiəçisi idi. O, kast sisteminə qarşı mübarizə apararaq, məhrum edilmiş icmalar üçün bərabər hüquqlar uğrunda çalışmışdır. Daha sonra buddizmi qəbul etmiş və Dalit Buddist hərəkatının liderlərindən biri olmuşdur. Erkən həyat və təhsil Bhimrao Ramci Ambedkar 14 aprel 1891-ci ildə Hindistanın Madhya Pradeş ştatının Mhow şəhərində anadan olmuşdur. O, Hindu kast sistemində "toxunulmaz" hesab edilən Mahar kastasına mənsub idi. Cəmiyyətin ayrı-seçkiliyi ilə qarşılaşmasına baxmayaraq, təhsilində böyük uğurlar əldə etmişdir. Ambedkar iqtisadiyyat və hüquq sahəsində ali təhsil almışdır. O, əvvəlcə Bombay Universitetində oxumuş, daha sonra xaricdə təhsil almaq üçün təqaüd qazanmışdır. ABŞ-ın Kolumbiya Universitetində iqtisadiyyat üzrə magistr və doktor dərəcələrini almış, daha sonra London İqtisadiyyat Məktəbində (London School of Economics) təhsilini davam etdirmişdir. O, həmçinin Londondakı Qrey’s Inn hüquq məktəbində barrister (vəkil) kimi təlim keçmişdir. Karyera və fəallıq Hindistana qayıtdıqdan sonra Ambedkar kast ayrı-seçkiliyinə qarşı mübarizəyə həsr olunmuşdur. O, Hindu kast sistemini kəskin tənqid edərək, Dalitlərin hüquqlarının qorunması üçün hüquqi, sosial və siyasi islahatlar aparmışdır. Təhsilin və sosial rifahın inkişafına dəstək vermək məqsədilə "Bahishkrit Hitakarini Sabha" təşkilatını qurmuşdur. 1932-ci ildə Ambedkar Mahatma Qandi ilə Poona Paktını imzalamışdır. Bu razılaşma Dalitlərə Hindistan parlamentində xüsusi yerlərin ayrılmasını təmin edirdi. Daha sonra Hindistan Konstitusiyasının əsas müəllifi olaraq 1950-ci ildə qəbul edilən qanunların bərabərlik və sosial ədalət prinsiplərinə əsaslanmasını təmin etmişdir. Hindistanın ilk Hüquq naziri kimi bir çox mühüm islahatlara imza atmışdır. Buddistliyə keçidi 1956-cı ildə Ambedkar rəsmi olaraq buddizmi qəbul etmiş və on minlərlə tərəfdarı ilə birlikdə Hindu kast sistemini rədd etmişdir. O, Hindistanda müasir buddist hərəkatının ən mühüm simalarından biri olmuşdur. İrs və mirası Bhimrao Ramci Ambedkar Hindistanda sosial ədalət, bərabərlik və hüquq müdafiəsi uğrunda mübarizənin rəmzi hesab edilir. Onun doğum günü – 14 aprel Ambedkar Cəyanti (Ambedkar Günü) adı ilə Hindistanda milli bayram kimi qeyd olunur. O, 1990-cı ildə Hindistanın ən yüksək mülki ordeni olan Bharat Ratna mükafatına layiq görülmüşdür. Onun yazıları, çıxışları və islahatları bu gün də insan hüquqları və sosial bərabərlik hərəkatlarına təsir göstərməkdədir.
https://www.britannica.com/biography/Bhimrao-Ramji-Ambedkar
https://www.sci.gov.in/centenary-of-dr-b-r-ambedkars-enrolment-as-an-advocate/
https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=2017835
https://inc.in/our-inspiration/dr-b-r-ambedkar
https://www.constitutionofindia.net/members/b-r-ambedkar/
https://www.vedantu.com/biography/dr-br-ambedkar-biography
https://en.wikipedia.org/wiki/B._R._Ambedkar
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
