• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
1
3
9
9
benqal-yavas-lorisi

Benqal yavaş lorisi

Benqal yavaş lorisi (Nycticebus bengalensis) və ya şimal yavaş lorisi - Hindistan yarımqitəsi və Hind-Çin regionuna məxsus olan strepsirrin primat növü. Bu növün coğrafi yayılması digər yavaş loris növlərinə nisbətən daha genişdir. 2001-ci ilə qədər Sunda yavaş lorisisinin (N. coucang) yarımnövü hesab edilən Benqal yavaş lorisi, filogenetik təhlillərə görə ən yaxından Sunda yavaş lorisi ilə qohumdur. Lakin hər iki növün bəzi fərdlərində introqressiv hibridləşmə nəticəsində digər növə aid mitoxondrial DNT ardıcıllıqları aşkar edilmişdir. Benqal yavaş lorisi ən iri yavaş loris növüdür: başdan quyruğa qədər uzunluğu 26-38 sm (10-15 düym), çəkisi isə 1-2,1 kq (2,2-4,6 funt) arasında dəyişir. Digər yavaş lorislər kimi onun da nəm burnu (rinarium), yumru başı, düz üzü, iri gözləri, kiçik qulaqları, kökəlmə quyruğu və sıx, yunabənzər xəzi var. Qolundakı braxial vəzidən (qolundakı qoxu vəzisi) ifraz etdiyi zəhər kimyəvi olaraq digər yavaş loris növlərindən fərqlənir və bu zəhər cins, yaş, sağlamlıq və sosial status haqqında məlumat ötürmək üçün istifadə edilə bilər. Taksonomiya və filogeniya Nycticebus bengalensis, ümumi adı ilə Benqal yavaş lorisi və ya şimal yavaş lorisi, yavaş lorislər cinsinə aid strepsirrin primatdır. Əvvəllər Sunda yavaş lorisisinin yarımnövü hesab edilən bu növ, 2001-ci ildə taksonomist və primatoloq Kolin Qrovs tərəfindən ayrıca növ kimi tanınmışdır. Bu növü cinsdəki digər növlərdən fərqləndirmək çətindir. Anatomiya və fiziologiya Benqal yavaş lorisi ən iri yavaş loris növüdür: çəkisi 1-2,1 kq (2,2-4,6 funt), başdan quyruğa qədər uzunluğu isə 26-38 sm (10-15 düym) arasında dəyişir. Kəlləsinin uzunluğu 62 mm-dən (2,4 düym) çoxdur. Belində sıx, yunabənzər, boz-qəhvəyi xəzi, qarın hissəsində isə ağ xəz var. Başının üstünə qədər uzanan tünd zolaq var, lakin bu zolaq qulaqlara doğru yayılmır. Qolu və əli demək olar ki, ağ rəngdədir. Çanaq ətraflarının rəngi qəhvədidən demək olar ki, ağ rəngə qədər dəyişir, ayaqları isə həmişə açıq rəngdədir. Dəyişmə zamanı bel hissəsinin rəngində mövsümi dəyişikliklər ola bilər. Digər yavaş lorislər kimi onun da kökəlmə quyruğu, yumru başı və qısa qulaqları var. Nəm burnu (burun dəlikləri ətrafındakı nəm, çılpaq səth) və iri gözləri olan geniş, düz üzü var. Gözləri parlaq narıncı rəngdə parıldayır. Ön ayaqlarında ikinci barmaq digərlərindən kiçikdir; arxa ayağındaki baş barmaq digər barmaqlara qarşı durur, bu da onun tutma qüvvəsini artırır. Arxa ayağının ikinci barmağında əyri "tualet dırnağı" var, hansı ki, heyvan bunu qaşınmaq və təmizlənmək üçün istifadə edir, digər dırnaqlar isə düzdür. Yayılması Bu növ bütün yavaş loris növləri arasında ən geniş coğrafi yayılmaya malikdir və Banqladeş, Şimal-Şərqi Hindistan və Hind-Çinə (Kamboca, Laos, Burma, Vyetnam, cənubi Çin və Tailand) məxsusdur. Şimal-Şərqi Hindistan ştatlarında (Assam, Mizoram, Naqaland, Meqalaya, Manipur və Tripura) tapılan yeganə gecə primatıdır. Çində Yunnanın bəzi hissələrində və cənub-qərb Quanşidə qeydə alınmışdır. Banqladeşin Çittaqonq Təpəliklərində də qeydə alınmışdır. Vyetnamda 24 qorunan ərazidə mövcuddur və Tailandın böyük hissəsində yayılmışdır. Birmada Bhamo, Sumprabum, Kindat, Çin Təpəlikləri, Pathein, Thaungdaung və Pequ-dan məlumatlar var; Laosda isə ölkənin şimal, mərkəz və cənub hissələrində qeydə alınmışdır. Benqal yavaş lorisi Çinin cənub-şərqində, Vyetnam və Laosda kiçik yavaş lorisi ilə simpatrikdir (eyni ərazidə yaşayır). Benqal yavaş lorisi həmçinin Tailandın cənub yarımadasında Sunda yavaş lorisi ilə simpatrikdir. 2001-ci ildə Qrovs bu regionda hər iki növ arasında hibridlərin mövcud olduğunu bildirmişdir.


İstinadlar

Tarix : 25 fevral 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.