Başlıqlı çaxraqçıl ("Oenanthe monacha") - Əvvəllər "Turdidae" fəsiləsinə aid edilən, lakin indi daha çox "Köhnə Dünya" milçəkqapanları olan, "Muscicapidae" fəsiləsinə daxil edilən kiçik həşəratyeyən bir ötücü quş növü. Taksonomiya və etimologiya Bu növ, fransız ornitoloq Lui Pyer Viyyo tərəfindən 1816-cı ildə təqdim edilmiş "Oenanthe" cinsinə daxildir. Cins adı olan "Oenanthe" həm də bir bitki cinsinin adıdır (su zəngəbəri) və yunan dilində "ainos" (şərab) və "anthos" (çiçək) sözlərindən törəmişdir. Bu, bitkinin çiçəklərinin şərab qoxusuna istinad edir. Çaxraqçıl quşları üçün isə bu ad, şimal çaxraqçıllarının yazda üzüm bağları çiçək açdıqda Yunanıstana qayıtması ilə əlaqədardır. Növ adı olan "monacha" isə latınca "rahib" mənasını verir və başlıqlı görünüşünə istinad edir. İngilis dilindəki adı olan "wheatear"ın buğda və ya qulaqla heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu, "white-arse" (ağ arxa) ifadəsinin dəyişdirilmiş formasıdır və quşun ağ sağrısına istinad edir. Başlıqlı çaxraqçıl monotipik bir növdür. Təsvir Bu çaxraqçılın bədən uzunluğu 15.5-17 sm, qanad aralığı 29-30 sm və çəkisi 18-20 qramdır. Yay aylarında erkək fərd ağ və qara rəngdə olur. Ağ tac və qarın hissəsi qara üz, arxa və boğazla ziddiyyət təşkil edir. Quyruq və sağrı ağ rəngdədir, mərkəzi quyruq lələkləri isə qaradır. Dişi fərd qəhvəyi rəngdədir, alt hissələri bir qədər açıq rəngdədir. Quyruq naxışı erkəyə bənzəyir, lakin əsas rəng ağ deyil, bej rəngdədir. Ekologiya Başlıqlı çaxraqçıl, bitki örtüyü olmayan səhralarda yaşayan və fəsilə verən bir quşdur. Onun yayılma sahəsi Şərqi Misirdən Ərəbistan yarımadasına qədər uzanır. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Omanda Həcər dağlarında nadir hallarda fəsilə verir. İrana və Pakistanadək yayılıb. Hər il Kiprdə keçid zamanı müşahidə edilir. Yuva qaya yarıqlarında qurulur və adətən 3-6 yumurta qoyulur. Əsasən həşəratlarla qidalanır, tez-tez havada ovlayır. Səsi fit kimi "vit" səsi, oxuyuşu isə sərt cırıltıdır. Status Bu növ "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) tərəfindən "Narahatçılıq Doğurmayan" kimi təsnif edilmişdir. Bunun səbəbi onun geniş yayılması, sabit populyasiya trendləri və kifayət qədər böyük populyasiya ölçüsüdür, baxmayaraq ki, dəqiq populyasiya təxminləri mövcud deyil.
https://ebird.org/species/hoowhe1
https://en.wikipedia.org/wiki/Hooded_wheatear
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=17F2D08C6E241F98
https://birdsoftheworld.org/bow/species/hoowhe1/cur/introduction
https://xeno-canto.org/species/oenanthe-monacha
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/hooded-wheatear-oenanthe-monacha
https://www.inaturalist.org/taxa/12841-Oenanthe-monacha
https://www.kuwaitbirds.org/birds/hooded-wheatear
https://www.oiseaux.net/birds/hooded.wheatear.html
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
