Bartolus de Saxoferrato (1314-1357) - Orta əsr hüquqşünası və hüquq şərhçisi. Hüquq tarixində əhəmiyyətli bir şəxsiyyət hesab edilir. O, xüsusilə Roma hüququnun şərh edilməsi və tədrisi sahəsindəki töhfələri ilə tanınır və orta əsrlərdə hüquq elminin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Erkən həyatı və təhsili Bartolus de Saxoferrato, İtaliyanın Marche bölgəsində yerləşən Saxoferrato şəhərində anadan olmuşdur. O, hüquq üzrə təhsilini Peruciya Universitetində almış və burada hüquq elmi sahəsində mütəxəssis kimi tanınmışdır. Bartolus, həm Roma hüququ, həm də kilsə hüququ (kanon hüququ) üzrə dərs demiş və öz biliklərini genişləndirmişdir. Əsas fəaliyyəti və hüquqi töhfələri Bartolus, xüsusilə Corpus Juris Civilis (Roma hüququnun əsas qanun məcmusu) üzərindəki şərhləri ilə tanınır. O, bu məcmu, xüsusən İnstitutlar və Kodex üzərində çoxsaylı şərhlər yazmışdır. Bu şərhlər, Roma hüququnu orta əsr Avropasında tətbiq etmək və müasir hüquqi məsələlərə uyğunlaşdırmaq məqsədi güdürdü. Bartolus, Roma hüququnun hüquq praktikasına tətbiqində praktiki yanaşmanı önə çəkərək, onu dövrün hüquqi tələblərinə uyğunlaşdırmağa çalışmışdır. O, həmçinin Roma hüququnu kilsə hüququ və yerli ənənələrlə birləşdirərək, hüququn daha geniş bir şəkildə tətbiq olunmasına töhfə vermişdir. Onun şərhləri, hüquq sistemlərinin müasir dövrə keçməsində və xüsusən də Avropa ölkələrinin hüquq sistemlərini formalaşdırmasında əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. Hüquqi metodologiya və təsiri Bartolus, hüquq elmini tətbiqi əsas götürərək inkişaf etdirirdi. O, hüququn yalnız nəzəri deyil, həm də praktiki tərəflərinə diqqət yetirirdi. Onun hüquqi metodologiyası, hüquqşünasların dövrün hüquqi məsələlərinə uyğun qərarlar qəbul etmələrini asanlaşdırırdı. O, hüquq normasının tətbiqi zamanı məntiqi və tarixi anlayışları birləşdirərək hüquq təhlilini irəlilətmişdir. Onun Roma hüququnu tənqid edən yanaşması, müasir hüquq nəzəriyyəsinin inkişafında mühüm bir mərhələ təşkil etmişdir. Bartolus'un əsərləri, xüsusən də hüquq tədrisində çox geniş şəkildə istifadə edilmiş və Avropadakı bir çox hüquq məktəblərində tədris olunmuşdur. Bartolusun irsi Bartolus de Saxoferrato'nun hüquq sahəsindəki irsi çox dərin və genişdir. Onun şərhləri, təkcə Roma hüququnun deyil, həm də dövrünün digər hüquq mənbələrinin təhlilində də mühüm rol oynamışdır. O, hüququ yalnız nəzəri bir fəlsəfi mövzu kimi deyil, real həyatda tətbiq edilə bilən bir vasitə kimi qəbul edirdi. Onun yanaşması, hüquqşünasların gündəlik həyatla əlaqəli məsələlərdə daha praktik qərarlar vermələrinə kömək etmişdir. Bartolusun töhfələri, xüsusilə Roma hüququnu orta əsr hüquq sistemlərinə uyğunlaşdıran şərhləri, onun dövründən sonra da geniş şəkildə öyrənilmiş və hüquq elmi sahəsindəki inkişafı davam etdirmişdir. Onun əsərləri, gələcək nəsillər üçün hüquq tarixinin inkişafında önəmli bir qaynaq olaraq qalır. Sonuç olaraq, Bartolus de Saxoferrato orta əsr hüquq elminin inkişafında çox mühüm bir rol oynamış və öz şərhləri ilə hüquq dünyasında əhəmiyyətli bir irs buraxmışdır. Onun yanaşmaları və hüquq təhlili metodları, bu gün də müasir hüquq tədrisində və nəzəriyyələrində təsirini göstərir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bartolus_de_Saxoferrato
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-3-319-02848-4_184-1
https://www.britannica.com/biography/Bartolus-of-Saxoferrato
https://engelsbergideas.com/portraits/bartolus-of-saxoferrato-a-legal-legend-between-two-ages/
https://books.google.az/books?id=3JPL1CJR2xkC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
https://journals.co.za/doi/pdf/10.10520/AJA02500329_812
https://www.christies.com/en/lot/lot-3107682
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
