Barmaq nisbəti - İnsanın əllərindəki barmaqların uzunluqlarının müqayisəsi ilə müəyyən olunan ölçü. Mahiyyəti Ən çox istifadə edilən barmaq nisbəti göstəricisi, göstərici barmağı (2-ci barmaq) ilə üzük barmağı (4-cü barmaq) arasındakı uzunluq nisbətidir. Barmaq nisbəti, ümumiyyətlə 2D:4D nisbəti olaraq adlandırılır. Bu ölçü, genetik və hormonal faktorların təsiri altında inkişaf edən bir biomarkordur və müxtəlif elmi sahələrdə insanların cinsi, davranışsal, və tibbi xüsusiyyətlərini proqnozlaşdırmaq üçün istifadə edilir. Tarix Barmaq nisbətinin elmi tədqiqi 1990-cı illərin sonlarına təsadüf edir. İngilis alimləri Dr. John Manning və həmkarları, 1998-ci ildə bu göstəricinin kişilərlə qadınlar arasında fərqləndiyini və prenatal testosteron səviyyələrinin bu nisbəti formalaşdıran əsas faktor olduğunu irəli sürmüşdülər. Manningin tədqiqatlarına görə, kişilərdə göstərici barmağının uzunluğu üzük barmağından qısa olur, qadınlarda isə göstərici barmağının uzunluğu adətən üzük barmağına bərabər və ya daha uzun olur. Bu fərq, cinsi inkişaf və sosial davranış xüsusiyyətlərindəki fərqlərlə əlaqəli olaraq tədqiq edilmişdir. Barmaq nisbətinin ölçülməsi Barmaq nisbəti, barmaqların uzunluqlarını ölçməklə əldə edilir. Hər iki barmağın uzunluqları, barmaqların əsas hissəsindən (barmaq əsasına qədər olan məsafə) ölçülür. Bu ölçü, göstərici barmağının uzunluğunun üzük barmağına nisbətinin hesablanması ilə əldə edilir. Barmaq nisbətinin qiyməti 1.0 ətrafında olur. Kişilərdə bu nisbət adətən 0.94 ilə 0.98 arasında olur, qadınlarda isə bu nisbət adətən 0.96 ilə 1.02 arasında dəyişir. Səbəblər Barmaq nisbətinin prenatal hormonlara əsaslanması, bu nisbətin bəzi bioloji və psixoloji xüsusiyyətlərlə əlaqəli olduğunu göstərir. Aşağı 2D:4D nisbəti, kişilərdə yüksək testosteron səviyyəsi ilə əlaqələndirilir və bu da idman qabiliyyətləri, riskli davranışlar və sosial mövqelərdə fərqliliklərə yol aça bilər. Eyni zamanda, aşağı nisbət homoseksuallıq və bəzi xəstəliklərlə əlaqəli ola bilər. Yüksək 2D:4D nisbəti isə, adətən qadınlıq xüsusiyyətləri, empatiya və sosial əlaqələr ilə əlaqələndirilir. Tədqiqatlar həmçinin göstərir ki, 2D:4D nisbəti, kişilərin müəyyən səhiyyə şərtlərinə qarşı həssaslığını da göstərir. İstifadəsi Davranış tədqiqatları: Barmaq nisbəti insanların idman qabiliyyətlərini, riskli davranışlarını və sosial əlaqələrini proqnozlaşdırmaq üçün istifadə edilir. Tibb sahəsində: Bu nisbət bəzi xəstəliklərə qarşı həssaslıqla əlaqələndirilir. Xüsusilə, ürək-damar xəstəlikləri, xərçənglər və psixoloji xəstəliklərlə əlaqəli ola bilər. Sosial və psixoloji tədqiqatlar: Barmaq nisbəti, insanın sosial davranışları, cinsi yönləndirmə, və empatiya kimi xüsusiyyətlərə təsir edə bilər.
https://en.wikipedia.org/wiki/Digit_ratio
https://ejfs.springeropen.com/articles/10.1186/s41935-018-0087-1
https://www.science.org/content/article/talk-hand-scientists-try-debunk-idea-finger-length-can-reveal-personality-and-health
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8672321/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2605.2010.01124.x
https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2015/oct/25/what-does-your-digit-ratio-say-about-you
https://www.nature.com/articles/s41598-021-87394-6
Tarix : 21 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
