Avstraliya pratinkolu (Stiltia isabella) - "Glareolidae" fəsiləsinə aid quş növü. Taksonomiya Avstraliya pratinkolu "Glareolidae" fəsiləsinə aiddir. Stiltia cinsində tək növdür. Digər adlar "Pratinkol Arnhem Land" kəkliki, Avstraliya kursoru, yol qaçanı (Şimali Amerikanın Geococcyx cinsli quşları ilə qarışdırılmamalıdır), "nankin yağışcüllütü" və "qaranquş-yağışcüllütü" kimi də tanınır. Təsvir Avstraliya pratinkolu uzun ayaqları, uzun və iti qanadları və qısa əyri dimdiyi olan orta ölçülü incə bir sahil quşudur. Uzunluğu 19–24 sm, qanadları arası məsafə 50–60 sm, çəkisi isə 55–75 qramdır. Cinsiyyətlər bir-birinə bənzəyir, lakin çoxalma və qeyri-çoxalma lələkləri fərqlidir. Çoxalma lələklərində baş, boyun, sinə və üst hissələr qum rəngli-qəhvəyidir. Qanadları iti və qara, göz ətrafında qara zolaq var. Çənə və boğaz ağ, sinə qum rəngli-qəhvəyidir. Dimdiyi parlaq qırmızı, qara əsaslı, gözləri tünd qəhvəyidir. Ayaqları və dırnaqları boz və ya qaradır. Qeyri-çoxalma lələkləri haqqında az məlumat var, çünki fəsillər və fərdlər arasında fərqlər var. Göz ətrafındakı zolaq daha solğun, dimdiyin əsası daha açıq rəngdədir. Üst hissələr boz-qəhvəyi, qum rəngli-qəhvəyi kənarlıdır. Bəzən ağ boğazın kənarlarında tünd ləkələr olur. Cavan quşların lələkləri qeyri-çoxalma dövründəki yetkinlərə bənzəyir, lakin bir qədər daha açıq qum rənglidir. Göz ətrafındakı qara rəng yoxdur, alın, başın üstü və ensə tünd qəhvəyi zolaqlıdır. Dimdiyi boz-qara, əsası zəif qırmızıdır. Uçuş zamanı üst bədən və daxili qanad qum rəngli-qəhvəyi, xarici qanad qaradır. Quyruğu kvadratik, quyruq üstü örtükləri və quyruq yanları ağdır. Avstraliya pratinkolu şərq pratinkolundan (Glareola maldivarum) bir qədər incə və kiçikdir, ayaqları daha uzundur. Köhnə lələkləri olan cavan quşlar və qeyri-çoxalma lələkləri olan quşlar şərq pratinkolu ilə qarışdırıla bilər. Yaşayış yeri və yayılması Avstraliya pratinkolunun yaşayış yeri ağacsız, açıq və seyrək meşəli düzənliklər, otlaqlar, gillə çökək yerlər və qayalıq ərazilərdir. Bu ərazilərin çoxu quru və yarı-quru yağıntı zonalarında yerləşir. Quşlar həmçinin bataqlıq, çay yatağı, bulaq, gölməçə və tullantı suyu təsərrüfatları kimi ərazilərdə də tapıla bilər. Çoxalma dövründə alçaq və seyrək kolluqlarda yaşayırlar, çünki balalar bitkiləri gizlənmək və sığınmaq üçün istifadə edir. Davranış və ekologiya Avstraliya pratinkolunun əsas qidası həşəratlar, hörümçəklər və qırxayaqlılardır. Həşəratlar ya havada tutulur, ya da torpaq səthindən götürülür. Torpaqda qidalanarkən quşlar ovlarını izləyir, sonra irəliyə doğru sürətlə hərəkət edərək ovlarını tutur, bəzən bir qanadını açaraq. Gün ərzində, xüsusilə səhər və axşam saatlarında aktiv şəkildə qidalanırlar. Ağızdan buxarlanma yolu ilə istiliyə nəzarət etdikləri üçün su içməyə ehtiyac duyurlar. Duz vəziləri olduğu üçün həm duzlu, həm də müvəqqəti su mənbələrindən istifadə edə bilirlər. Çoxalma Bu növ monoqamdır, cütlüklər çoxalma mövsümü boyunca bir yerdə qalır. Adətən çılpaq torpaqda inkubasiya etdikləri çökəklikdə iki yumurta qoyurlar. Quru mövsümdə bəzən yalnız bir yumurta qoyulur. Torpaq yumşaqdırsa, quşlar dayaz çökəklik edir. Yuvalar bəzən kiçik daşlar və ya qoyun tullantıları ilə əhatə olunur. Bəzən kiçik daşlar, quru bitki materialı və ya dovşan tullantıları ilə döşənir. Yumurtalar açıq kremdən daş rəngli-qəhvəyiyə qədər dəyişir, qısa dalğalı zolaqlar və qeyri-müntəzəm formalı qəhvəyi-qara ləkələrlə örtülüdür. Yumurtalar təxminən 31 mm x 24 mm ölçüdədir. Hər iki cins yumurtaları inkubasiya edir və balalara qayğı göstərir. Civcivlər yarı-prekosialdır və tüklüdür. Təxminən 10 gün sonra lələklər çıxmağa başlayır və üç həftəlik olanda tamamilə lələklənir, qeyri-çoxalma dövründəki yetkinlərə bənzəyir. Valideynlər balalar uçmağa başlayana qədər onları qidalandırırlar. Cinsi davranış/cütləşmə Quşlar çoxalma ərazilərinə gəldikdə artıq cütləşmiş olurlar. Bu zaman quşlar cütlük əlaqələrini qoruyur və mümkün cütləşmə rituallarına girirlər. Yuva yerinin seçimi cütlük əlaqəsinin bir hissəsi kimi görünür, hər iki cins bərabər iştirak edir. Quşlar bir yerə qaçır, biri oturur və qarın hissəsini tərpədərək kiçik əşyaları yan tərəfə atır. Cütlük bunu izləyir, sonra başqa bir yeri seçərək ritualı təkrarlayır. Ailə qrup münasibətləri Balalar yumurtadan çıxdıqdan sonra valideynlər tərəfindən yaxınlıqdakı gizlənmə yerlərinə aparılır. Bəzi cbalalar bir gün yuva içində qalır. Valideynlər balaları qidalandırır, qidalanma üçün 1 km məsafədən uçaraq yemək gətirirlər. Balalar valideynlərin çağırışına cavab olaraq qaçaraq yemək üçün irəli çıxır. Diqqət yayındırma davranışları Avstraliya pratinkolunun təhlükəni yayındırmaq üçün müxtəlif davranışları var: -Saxta səslər -Kolların üstündən alçaq uçuş -Qanadları şaquli şəkildə yuxarı qaldırmaq -Təhlükəni uzaqlaşdırmaq üçün yaralanma təqlidi, qara və ağ quyruq nümunəsini göstərmək -Qanadlarını qismən açaraq ya da açmadan 20 sm hündürlüyə qalxaraq qaçmaq və ya tullanmaq -Səsli diqqət yayındırma zamanı qanadlar yerdə səslə vurulur və şiddətli həyəcan çağırışı ilə müşahidə olunur.
https://app.birda.org/species-guide/6850/Australian_Pratincole
https://www.birdsinbackyards.net/species/Stiltia-isabella
https://australian.museum/learn/animals/birds/australian-pratincole/
https://ebird.org/species/auspra1
https://bie.ala.org.au/species/https://biodiversity.org.au/afd/taxa/2a9e3b87-7cc1-43fb-b236-bcc112da1dca
http://waders.org.au/about-waders/shorebird-identification/waders-regularly-seen-in-australia/australian-pratincole/
https://grasslands.ecolinc.vic.edu.au/fieldguide/fauna/australian-pratincole#details
https://mdahlem.net/birds/9/ausprat.php
https://search.macaulaylibrary.org/catalog?taxonCode=auspra1&sort=rating_rank_desc
https://birdsoftheworld.org/bow/species/auspra1/cur/introduction
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/australian-pratincole-stiltia-isabella/summary
https://ausemade.com.au/flora-fauna/fauna/birds/australian-pratincole-stiltia-isabella/
https://apps.des.qld.gov.au/species-search/details/?id=1923
https://www.waderquest.net/what-are-waders/coursers-and-pratincoles/australian-pratincole/
https://www.graemechapman.com.au/library/viewphotos.php?c=409
https://www.graemechapman.com.au/library/viewphotos.php?c=409
https://www.10000birds.com/oriental-pratincoles.htm
https://thewebsiteofeverything.com/animals/birds/Charadriiformes/Glareolidae/Stiltia-isabella#google_vignette
https://www.bto.org/understanding-birds/birdfacts/collared-pratincole
https://en.wikipedia.org/wiki/Australian_pratincole
Tarix : 30 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
