Avstraliya boobuku (Həmçinin-Ninox boobook və cənub boobuku adlanır) - Avstraliya qitəsində, cənubi Yeni Qvineyada, Timor adasında və Sunda adalarında yaşayan bayquş növü. Taksonomiya Avstraliya boobuku ilk dəfə 1801-ci ildə ingilis ornitoloq Con Latham tərəfindən "Strix boobook" adı ilə təsvir edilmişdir. Növün elmi adı yerli "Dharug" dilində quşun adından götürülmüşdür. Təsvir, 1790-cı illərdə Sidney bölgəsində Tomas Watlinq tərəfindən çəkilmiş bir rəsm əsasında qurulmuşdur. Daha sonra, 1846-cı ildə Con Qould tərəfindən "Athene marmorata" kimi təsvir edilmişdir, lakin bu ad sinonim hesab olunur. 1852-ci ildə alman təbiətşünas Yohann Yakob Kaup bu növü "Ieraglaux" (Spiloglaux) bubuk adı ilə təsnif etmişdir. 1865-ci ildə Con Qould Spiloglaux cinsinə aid üç növ tanımışdır: "S. marmoratus", "S. boobook" və "S. maculatus". 1837-ci ildə Brian Houghton Hodqson Ninox cinsini yaratmış və 1849-cu ildə Edvard Blyth Avstraliya boobukunu bu cinsə aid etmişdir. 2019-cu ildə Beynəlxalq Ornitoloji Komitə tərəfindən bu növün rəsmi adı "cənub boobuku"ndan "Avstraliya boobuku" olaraq dəyişdirilmişdir. Bu dəyişiklik, bəzi İndoneziya yarımnövlərinin ayrılması ilə əlaqədardır. Quşun adı onun iki tonlu çağırışından götürülmüşdür və "mopoke" kimi də yazıla bilər. Yerli aborigen dillərində quşun müxtəlif adları var, məsələn, gurrgumarlu (Nqarluma xalqı) və guurrguurr (Yuwaaliyaay dili). Yarımnövlər -Ninox boobook boobook – Avstraliya qitəsində, cənubi Kvinslend, Yeni Cənubi Uels, Viktoriya və Cənubi Avstraliyada yayılmışdır. -Ninox boobook cinnamomina – Tepa və Babar adalarında tapılır. Üst tərəfi darçını rəngindədir. -Ninox boobook halmaturina – Kenguru adasında yayılmışdır. Daha tünd və qırmızımtıl lələklərə malikdir. -Ninox boobook lurida – Şimali Kvinslenddə tapılır. Kiçik və tünd rəngli olub, qırmızımtıl lələklərə malikdir. -Ninox boobook moae – Moa, Leti və Romang adalarında yayılmışdır. Tünd rəngli və iri ağ xallara malikdir. -Ninox boobook ocellata – Şimali Avstraliya, Qərbi Avstraliya və Cənubi Avstraliyada tapılır. Açıq rəngli lələklərə malikdir. -Ninox boobook pusilla – Yeni Qvineyanın cənub ovalıqlarında yayılmışdır. Kiçik ölçülüdür. 2017-ci ildə Ninox rotiensis, Ninox fusca və Ninox plesseni ayrı növlər kimi təsnif edilmişdir. Təsvir Avstraliya boobuku 27–36 sm uzunluğunda olub, qısa yumru qanadlara və qısa quyruğa malikdir. Erkəklər 146–360 qram, dişilər isə 170–298 qram çəkiyə malikdir. Başı tünd qəhvəyi, üst tərəfi ağ xallıdır. Gözləri boz-yaşıl və ya sarı-yaşıl rəngdədir. Cavan fərdlər yetkinlərdən daha açıq rəngli olur və tam lələk örtüyünə 3–4 yaşında çatır. Davranış və ekologiya Avstraliya boobuku əsasən gecə fəaliyyət göstərir, lakin səhər və axşam vaxtlarında da aktiv ola bilir. Əsasən siçan, həşərat və kiçik quşlarla qidalanır. Cütləşmə dövründə erkək fərdlər dişiləri cəlb etmək üçün xarakterik "boo-book" çağırışından istifadə edirlər. Yuva qurmaq üçün ağac oyuqlarından istifadə edirlər və 2–3 ağ yumurta qoyurlar. Dişi fərd yumurtaları 30–31 gün müddətində inkubasiya edir. Qorunma Avstraliya boobuku geniş yayılması və sabit populyasiyası səbəbilə "IUCN" tərəfindən "ən az narahatlıq doğuran" kateqoriyasında qiymətləndirilir. Lakin bəzi bölgələrdə, məsələn, Pert şəhəri yaxınlığında, zəhərli siçan məhvedicilərinin təsiri ilə populyasiya azalması müşahidə edilir.
https://wildambience.com/wildlife-sounds/australian-boobook/?srsltid=AfmBOopL8FCjnQCvpdFJbQ_7N4nMN2bfQFirlyzK08m4CtTcJKTlVU4J
https://www.inaturalist.org/taxa/979816-Ninox-boobook
https://australian.museum/learn/animals/birds/southern-boobook-owl/
https://ebird.org/species/souboo8
https://animalia.bio/australian-boobook
https://www.owlpages.com/owls/species.php?s=3150
https://app.birda.org/species-guide/8914/Australian_Boobook
https://birdsoftheworld.org/bow/species/souboo8/cur/introduction
https://www.birdsinbackyards.net/species/Ninox-novaeseelandiae
https://booderee.gov.au/discover/nature/birds/boobook-owl/
https://digitalcollections.qut.edu.au/6888/
https://mdahlem.net/birds/13/sthboob.php
https://academic.oup.com/iob/article/1/1/obz001/5341493
https://www.askroz.com.au/blog/the-australian-boobook-owl-ninox-boobook/
https://naturerules1.fandom.com/wiki/Southern_Boobook
https://www.australiangeographic.com.au/archive/reader-photos/2014/12/reader-photo-boobook/
https://critter.science/the-australian-boobook-owl/
https://ausemade.com.au/flora-fauna/fauna/birds/raptors-birds-of-prey/australian-boobook-owl/
https://www.nationalparks.nsw.gov.au/plants-and-animals/southern-boobook
https://kids.kiddle.co/Australian_boobook
https://www.britannica.com/animal/boobook
https://earthlife.net/southern-boobook/
https://en.wikipedia.org/wiki/Australian_boobook
https://www.noahsarkzoofarm.co.uk/our-zoo/animals/boobook-owl/
Tarix : 28 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
