Avrasiya kiçik bayquşu (Glaucidium passerinum) - Avropanın ən kiçik bayquşu. Taksonomiya Avrasiya kiçik bayquşu 1758-ci ildə İsveçli təbiətşünas Karl Linney tərəfindən "Systema Naturae" əsərində təsvir edilmişdir. Növün elmi adı olan "passerinus" latınca "sərçə bənzəri" mənasını verir və ölçüsünə işarə edir. Bu bayquş hazırda 1826-cı ildə alman zooloqu Fridrix Boye tərəfindən təqdim edilmiş "Glaucidium" cinsinə daxildir. Yarımnövlər -G. p. passerinum: Mərkəzi və şimali Avropadan cənub-qərbi Sibirə qədər. -G. p. orientale: Mərkəzi və şərqi Sibir, Monqolustan və şimal-şərqi Çin. Təsvir Avrasiya kiçik bayquşu adətən qırmızımtıldan boz-qəhvəyiyə qədər dəyişən rəngdədir və belində xallar var. Quyruğu bədənindən daha tünddür və beş dar ağ zolaqla örtülüdür. Kiçik və qısa başı var, ağ və ya boz qaşları və sarı gözləri var. Digər bayquşlarda olan qulaq kəkilləri yoxdur. Boynunun arxa hissəsində ağ yarıq halqa var. Qarın hissəsi əsasən ağdır və qəhvəyi xallarla örtülüdür. Dimdiyi boz-sarı rəngdədir və qarmaq şəklindədir. Daha böyük ovları daşımaq üçün bu bayquşun qeyri-mütənasib dərəcədə böyük ayaqları inkişaf etmişdir. Ayaqları və barmaqları qəhvəyi-sarı rəngdədir və qara dırnaqları var. Dişilər 17,4-19 sm uzunluğunda, erkəklər isə 15,2-17 sm uzunluğundadır. Dişilərin çəkisi 67-77 qram , erkəklərin çəkisi isə 50-65 qram arasında dəyişir. Səs Avrasiya kiçik bayquşunun səsi adi bayquş "hu" səsindən daha yüksək tona malikdir. Erkəyin səsi təxminən iki saniyəlik fasilələrlə təkrarlanan aydın, flüt bənzəri notlardan ibarətdir. Dişinin səsi oxşardır, lakin daha yüksək tonludur. Cütləşmə mövsümündən əvvəl və sonra həm erkək, həm də dişi beşdən yeddiyə qədər notdan ibarət yüksək tonlu səs çıxarır. Yayılması və yaşayış mühiti Bu bayquş əsasən tayqa meşələrində və yüksək dağlıq ərazilərdə iynəyarpaqlı və qarışıq meşələrdə tapılır. Bu ərazilər adətən yaxınlıqdakı düzənliklərdən daha soyuq və daha çox yağıntı alır. Bayquş adətən rütubətli və ya bataqlıq ərazilərlə əhatə olunmuş açıq sahələrin kənarlarında yaşayır və yaxınlıqda su mənbəyi olur. Yuvalarını köhnə ağacdələn yuvalarında, adətən böyük ağacdələnin yuvalarında qurur. Davranış və ekologiya Bu bayquş alaqaranlıq vaxtı fəal olur, günəşin doğuşu və batması zamanı gündüz saatlarında fəallıq göstərir. Çoxalma Bu bayquş ağac deşiklərində, tez-tez köhnə ağacdələn yuvalarında yuva qurur. İynəyarpaqlı ağaclara üstünlük versə də, tozağacı və fıstıq ağaclarında da yuva qura bilər. Cütlüklər payızdan yazın əvvəlinə qədər formalaşır. Cütləşmə zamanı erkək dişini öz ərazisində gəzdirir. Əgər erkək yuva deşiyi tapıbsa, dişini ora aparır. Erkək həmçinin dişini qidalandırır. Bu növ ardıcıl monoqamdır, bir və ya bir neçə çoxalma mövsümü üçün cütlük əlaqəsi qurur. Erkək əraziyə bağlıdır və eyni yuva ərazisini yeddi ilə qədər istifadə edə bilər. Dişi adətən aprel ayında dörd ilə yeddi yumurta qoyur. Yumurtalar üçüncü yumurta qoyulduqdan sonra dörd həftə ərzində qorunur. Yumurtalar demək olar ki, eyni vaxtda çatlayır və dişi balalarla doqquz-on gün qalır, bu zaman erkək onu qidalandırır. Üç həftədən sonra balalar fəal olur və dişi yalnız onları qidalandırmaq və tullantıları təmizləmək üçün yuvaya qayıdır. Balalar 30-34 günlük olanda yuvadan uçur. Balalar yuvadan ayrılmazdan əvvəl bir neçə gün yuvanın yaxınlığında qalır. Qidalanma Avrasiya kiçik bayquşunun qidası əsasən kiçik məməlilərdən (siçanlar, lemmilər, yarasalar) və kiçik quşlardan (qaratoyuqlar, çəkicəllər, yemişənlər, yarpaqqurdu quşları) ibarətdir. Uçan quşları tutmaq qabiliyyətinə malikdirlər. Digər ovları arasında kərtənkələlər, balıqlar və həşəratlar da var. Kiçik bayquşlar payızda topladıqları və qış boyu istifadə etdikləri qida ehtiyatlarında böyük miqdarda kiçik məməli və quş saxlayırlar. Onların qida yığma davranışı hava şəraitindən çox təsirlənir, bu da onları iqlim dəyişikliklərinə qarşı həssas edir.
https://www.owlpages.com/owls/species.php?s=1850
https://www.inaturalist.org/taxa/19848-Glaucidium-passerinum
https://ebird.org/species/eupowl1
https://animaldiversity.org/accounts/Glaucidium_passerinum/
https://www.owlpages.com/owls/species.php?s=1850
https://www.vogelwarte.ch/en/birds-of-switzerland/eurasian-pygmy-owl/
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/eurasian-pygmy-owl-glaucidium-passerinum/details
https://animalia.bio/index.php/eurasian-pygmy-owl#google_vignette
https://app.birda.org/species-guide/9102/Eurasian_Pygmy_Owl
https://www.salvafauna.com/en/wildlife-stories/eurasian-pygmy-owl-jura-france
Tarix : 31 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
