Asimina ağacı - 1763-cü ildə təsvir edilmiş kiçik ağac və ya kollar cinsi. Asimina, tropik və subtropik bitki fəsiləsi olan Annonaceae-də yeganə mülayim iqlim cinsidir. Asimina növləri böyük, sadə yarpaqlara və iri meyvələrə malikdir. Şimali Amerikanın şərqində yayılmışdır və ümumi olaraq pawpaw adı ilə tanınır. Bu cinsə daxil olan Asimina triloba (ümumi pawpaw) ABŞ-da ən böyük yeməli meyvə verən yerli bitkidir. Pawpaw ağacları ABŞ-nin 26 ştatında və Kanadanın Ontario əyalətində təbii halda yetişir. Ümumi pawpaw, yaxşı drenajlı, dərin, münbit düzənlik və təpəlik ərazilərdə tapılan klonal (qruplaşan) alt mərtəbə ağacıdır. Pawpaw, krem alma, çerimoya, şirin sop, turş sop və ylanq-ylanq kimi bitkilərlə eyni fəsilədədir (Annonaceae); bu cins tropiklərlə məhdudlaşmayan yeganə nümayəndəsidir. Fosillər Təbaşir dövrünə aiddir. Adlar Cinsin adı Asimina, şotland əsilli fransız təbiətşünası Mişel Adanson tərəfindən təqdim edilmişdir. Ad, mənşəyi məlum olmayan yerli amerikan termini assimin-dən törəmiş və fransız kolonial asiminier vasitəsilə yayılmışdır. Ümumi ad olan (Amerikan) pawpaw, həmçinin paw paw, paw-paw və papaw kimi yazılır və yəqin ki, ispan dilindəki papaya sözündən götürülmüşdür, bəlkə də meyvələrinin xarici oxşarlığı səbəbindən. Təsvir Pawpaw ağacları 2-12 m (6,6-39,4 fut) hündürlüyə qədər böyüyən kollar və ya kiçik ağaclardır. Şimalda yayılan və soyuğa davamlı olan ümumi pawpaw (A. triloba) tökülən yarpaqlıdır, cənub növləri isə tez-tez həmişəyaşıl olur. Yarpaqlar növbəli, tərs yumurta formasında, tam kənarlı, 20-35 sm (7,9-13,8 düym) uzunluğunda və 10-15 sm (3,9-5,9 düym) enindədir. Pawpaw çiçəkləri tək-tək və ya səkkizə qədər qrup halında əmələ gəlir; iri, 4-6 sm diametrində, mükəmməl, üç çiçək yarpağı və altı ləçəyə (üç böyük xarici ləçək, üç kiçik daxili ləçək) malikdir. Ləçəklərin rəngi ağdan bənövşəyi və ya qırmızı-qəhvəyiyə qədər dəyişir. Ümumi pawpawın meyvəsi iri, yeməli giləmeyvədir, 5-16 sm (2,0-6,3 düym) uzunluğunda və 3-7 sm (1,2-2,8 düym) enindədir, çəkisi 20-500 q (0,71-17,64 unsiya) arasında dəyişir və çoxlu toxumludur, yetişməmiş zaman yaşıl rəngdədir, yetişdikdə sarı və ya qəhvəyi rəng alır. Dadı bir qədər banan və manqonu xatırladır, sortdan asılı olaraq əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir və əksər meyvələrdən daha çox protein ehtiva edir. Tarix Pawpaw haqqında ən qədim məlumat 1541-ci ildə ispan de Soto ekspedisiyasının hesabatında verilmişdir, onlar Missisipi çayının şərqində yerli amerikalıların bu bitkini yetişdirdiyini qeyd etmişlər. Soyudulmuş pawpaw meyvəsi Corc Vaşinqtonun sevimli desertlərindən biri idi, Tomas Cefferson isə onu Virciniyadakı evi Montiçelloda əkmişdi. Lyuis və Klark ekspedisiyası səyahətləri zamanı bəzən pawpaw ilə qidalanırdı. Daniel Bun da pawpawın həvəskarı idi. Ümumi pawpaw 2009-cu ildə Ohayo ştatının yerli meyvəsi elan edilmişdir. Çoxsaylı pawpaw festivalları bu bitki və onun meyvəsini qeyd edir.
https://fsus.ncbg.unc.edu/show-taxon-detail.php?taxonid=338
https://www.britannica.com/plant/Asimina
https://landscapeplants.oregonstate.edu/asimina
https://www.arboretum.purdue.edu/explorer/plants/84/
https://plants.ces.ncsu.edu/plants/asimina-triloba/
https://www.wildflower.org/plants/result.php?id_plant=astr
https://en.wikipedia.org/wiki/Asimina
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
