Arripis trutta - Avstraliyada "Avstraliya salmonu", Yeni Zelandiyada isə "kahawai" kimi tanınan, Cənub Sakit okeanında yaşayan dəniz balığı. Arripis cinsinə aid dörd növdən biridir. Bu növ cənub-şərqi Avstraliya sahilləri və Yeni Zelandiya sahil xətti ətrafında daha soyuq sulara endemikdir. Digər ümumi adları arasında Şərqi Avstraliya salmonu, körfəz alabalığı, qarabaş salmon (və ya sadəcə "qarabaş"), buk salmon (və ya "buk"), cocky salmon, kolonial salmon, woolley Judith, newfish və salmon alabalığı daxildir. Etimologiya Baxmayaraq ki, Avstraliya ingiliscəsində "salmon" adlandırılır və növ epiteti olan "trutta" latıncada alabalıq deməkdir, bu növ əsl salmonlarla və ya alabalıqlarla əlaqəli deyil. Əsl salmonlar və alabalıqlar Salmoniformes dəstəsinin Salmonidae fəsiləsinə aiddir. Bütün Arripis növləri Scombriformes dəstəsinin Arripidae fəsiləsinə aiddir. Taksonomiya Arripis trutta ilk dəfə 1801-ci ildə Marcus Elieser Bloch və Johann Gottlob Theaenus Schneider tərəfindən Sciaena trutta kimi təsvir edilmişdir və tip yeri Kuk boğazı kimi göstərilmişdir. Təsvir Arripis trutta uzun və incə gövdəli, axıcı bir balıqdır. Hər gözün altında və qarşısında sərt bir sümük kənarı var və kiçik fərdlərdə bu kənarda aşkar dişlər var. Daha böyük balıqlarda pulcuqlar hamar hiss olunur. Quyruq üzgəcinin lobları başın uzunluğuna bərabərdir. Bu balıqlar üstdən tünd mavi-yaşıl, altdan isə gümüşü ağ rəngdədir. Cavan balıqların yan tərəflərində qızılı zolaqlar var və bu zolaqlar balıq yetişdikcə böyük ləkələrə çevrilir. Döş üzgəci parlaq sarı, quyruq üzgəci və dorsal üzgəcin tikanlı hissəsi isə qara kənarlıdır. Dorsal üzgəcdə 9 tikan və 15–17 yumşaq şüa, anal üzgəcdə isə 3 tikan və 9–10 yumşaq şüa var. Maksimum uzunluq 89 santimetr (35 düym) qeydə alınıb, lakin adətən təxminən 47 santimetr (19 düym) uzunluğunda olur və maksimum çəki 9,4 kiloqram (21 funt) qeydə alınıb. Arripis truttacea ilə əsas fərq qəlsəmə qılçıqlarının sayıdır: A. truttacea 25–31 qəlsəmə qılçığına malikdir, A. trutta isə 33–40 qəlsəmə qılçığına malikdir. Arripis trutta, Arripis xylabion-dan daha böyük quyruğu ilə fərqlənir. Yayılması Arripis trutta Cənub-Qərbi Sakit okeanında, əsasən Tasman dənizi və Bass boğazının sahil sularında tapılır. Avstraliyada Kvinslendin Moreton körfəzindən qərbi Viktoriya və şimali Tasmaniyaya qədər yayılmışdır. Lord Hau adası və Norfolk adası ətrafında da tapılır. Yeni Zelandiyada sahil boyu yayılmışdır, lakin Cənub adasının Kaikōura şəhərindən şimalda daha çox rast gəlinir. Çatham adaları və Kermadek adaları ətrafında da tapılır. Yaşayış yeri və biologiyası Arripis trutta miqrasiya edən bir balıqdır və bəzən minlərlə kilometr məsafə qət edir. Yetkin balıqlar okean sahili və açıq sahil ərazilərində böyük sürülər halında toplanır və çaylara daxil ola bilir. Cavan balıqlar isə daha çox cənub ərazilərindəki körfəz və estuarilərdə kiçik sürülər halında yaşayır. Bu növ əsasən kiçik pelajik balıqlar və krill kimi xərçənglərlə qidalanır. Onlar yüksək vizual yırtıcılardır və cavanlıq dövründə müxtəlif xərçənglər və polixetlərlə qidalanır, lakin yetkinlərdə əsas qida kiçik sürü halında olan balıqlar (sardel, sprats və ançous) olur. Ekosistmdə rolu Arripis trutta daha böyük dəniz yırtıcıları, məsələn, suiti, delfin və köpək balıqları tərəfindən ovlanır. Onların ovladığı kiçik balıqlar səthə doğru itələnir və bu, dəniz quşları üçün əlçatan olur. Bu şəkildə, bu növ sahil ekosistemlərində pelajik qida zəncirinin yuxarı səviyyələri arasında enerji köçürülməsində mühüm ekoloji rol oynayır. Çoxalma Avstraliya populyasiyası bu növü yazın sonu və yay aylarında cənub-şərqi Viktoriyanın Lakes Entrance və Nyu Cənubi Uelsin Bermagui şəhərləri arasındakı dalğa zonasında kürü tökməyə başlayır. Onlar təxminən dörd yaşında və 39 santimetr (15 düym) uzunluğa çatdıqda ilk dəfə kürü tökməyə başlayır. Bu balıqlar 26 ilə qədər yaşaya bilər.
https://fishbase.se/summary/Arripis-trutta
https://fishesofaustralia.net.au/home/species/406
https://australian.museum/learn/animals/fishes/eastern-australian-salmon-arripis-trutta-forster-1801/
https://www.fishbase.se/FieldGuide/FieldGuideSummary.php?genusname=Arripis&speciesname=trutta&c_code=036
https://www.tagmyfish.com/species/osteichthyes/teleostei/scombriformes/arripidae/arripis/arripis-trutta/
https://www.inaturalist.org/taxa/85295-Arripis-trutta
https://www.sydneyfishmarket.com.au/Home/Seafood/Species-Information/List/australian-salmon
https://fishesofaustralia.net.au/home/species/407
https://marinewise.com.au/fish-species/australian-salmon/
https://animalia.bio/arripis-trutta
https://www.fishingaustralia.com.au/australian-salmon-arripis-trutta
https://www.fish.gov.au/report/350-Eastern-Australian-Salmon-2023?jurisdictionId=6
https://fishing.tas.gov.au/species/salmon-australian
https://collections.museumsvictoria.com.au/species/13728
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022098114001622
Tarix : 23 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
