Anqora (və ya Ankara) keçisi - Türkiyə mənşəli evcil keçi cinsi. Etimologiya Bu cins, "mohair" adlanan parlaq lif istehsalı ilə məşhurdur. Dünyanın bir çox ölkəsində yayılmışdır və bu cinsdən bir çox yeni cinslər törəmişdir. Bunlara "Hindistan Mohair", "Sovet Mohair", Rusiya Federasiyasının Anqora-Don və ABŞ-ın "Pygora" cinsləri daxildir. Tarix Anqora keçisinin mənşəyi dəqiq məlum deyil. Ən qədim qərb təsviri 1555-ci ildə Pyer Belon tərəfindən nəşr edilmişdir. 1838-ci ildə Sultan II Mahmud 12 qısır edilmiş erkək və bir dişi keçini Cənubi Afrikaya ixrac etdi. Erkək keçilər mohair istehsalına başlayan rəqib sürülərin qarşısını almaq üçün qısır edilmişdi. Lakin dişi keçi bir erkək bala doğdu və bu bala sonradan yerli keçilərlə (Boer keçilərinin əcdadları) çarpazlaşdırıldı. Bu, lif istehsalı üçün yeni bir sürünün yaranmasına səbəb oldu. 1856-1896-cı illər arasında bir neçə daşınma ilə 3000-dən çox keçi gətirildi. Keçilər ətraf mühitə yaxşı uyğunlaşdı və Cənubi Afrika ilə Lesotoda mohair istehsalı qurulub inkişaf etdi. 1849-cu ildə Sultan Əbdülməcid yeddi dişi və iki erkək keçini Amerika məsləhətçisi Dr. Ceyms P. Davisa hədiyyə etdi. Bu, ABŞ-a ilk idxal idi və daha sonra Türkiyə və Cənubi Afrikadan təxminən 600-700 baş keçi gətirildi. Cənubi Afrikadan son böyük idxal 1904-cü ildə 148 keçi və 1925-ci ildə 117 erkək keçi oldu. Bu keçilər ABŞ-nın müxtəlif ştatlarına yayıldı və bu, Amerika və Cənubi Afrika genetikasının geniş yayılmasına səbəb oldu. 1960-cı ildə Türkiyədə 6 milyondan çox Anqora keçisi var idi, lakin sonradan bu say kəskin şəkildə azaldı. 2004-cü ildə ölkənin ümumi keçi populyasiyası təxminən 7,2 milyon idi; bunun yalnız 5%-i Anqora cinsinə aid idi, qalanları isə tüklü keçilər idi. 2003-cü ildə Anqora cinsinin qorunması üçün bir proqram başladıldı. Xüsusiyyətlər Anqora keçiləri adətən ağ rəngdə olur, lakin qara, qəhvəyi və ya boz rəngli də ola bilər. Bu cinsin çiyin hündürlüyü təxminən 50 sm-dir. Zərif, incə və yüngül bədən quruluşuna malikdir. Başı kiçik və yarım sallanan qulaqlara malikdir. Adətən buynuzlu olur. Erkək keçilərdə buynuzlar uzun, burulmuş və güclü olur. Üz və ayaqlar istisna olmaqla, bütün bədən uzun, parlaq və incə mohair halqalarla örtülüdür. Bu, digər cinslərdə görülən adi keçi tükü deyil, yalnız bu cinsdə xarici tükdən daha uzun boy atan alt tükdür. Üz və tüklər adətən ağ rəngdədir, lakin xüsusilə Türkiyənin cənubunda qara, qəhvəyi və boz rəngli heyvanlar da tapılır. Dişi keçilər təxminən 32–50 kq, erkək keçilər isə 82–102 kq arasında çəkiyə sahib olur. Xarakter Anqora keçiləri sakit, itaətkar və dostcanlıdır. Onların zərif təbiəti qarışıq sürülərdə digər cinslərdən gələ biləcək aqressiyaya qarşı zəif olmalarına səbəb ola bilər. İstifadə Anqora keçiləri ya mohair üçün, ya da ət istehsalı üçün yetişdirilir. Mohair, kaşmir qədər incə deyil, lakin məhsuldarlığı daha yüksəkdir. Kaşmirdən fərqli olaraq, mohair keçinin tükünün daranması ilə əldə edilir; bu, adətən ildə iki dəfə edilir. 2010-cu ildə dünya mohair istehsalının təxminən yarısı Cənubi Afrikada həyata keçirilirdi. Argentina və Lesoto da əsas istehsalçılar idi, ardınca ABŞ, Türkiyə, Avstraliya və Yeni Zelandiya gəlirdi. Bəzi digər ölkələrdə Anqora keçiləri ət istehsalı üçün yetişdirilir. Onların ətinin şirəli və yumşaq olması ilə məşhurdur və XX əsrin əvvəllərində dünyanın ən yaxşı ətli keçi cinsi kimi təsvir edilmişdir.
https://goatjournal.iamcountryside.com/goat-breeds/angora-goats-breed-profile/
https://en.wikipedia.org/wiki/Angora_goat
https://www.dpi.nsw.gov.au/animals-and-livestock/goats/breeds/angora
https://breeds.okstate.edu/goats/angora-goats.html
https://bellesbouclettes.ca/pages/angora-goats
https://www.britannica.com/animal/Angora-goat
https://www.britishgoatsociety.com/about-us/breeds/angora/
https://angoragoats-mohair.org.uk/history-of-angora-goats/
https://gothfarmyarn.com/fauna/angora-goat/
https://www.vedantu.com/animal/angora-goat
https://www.thoughtco.com/angora-goat-4693619
https://www.esk.gov.tr/tr/11125/Ankara-Kecisi-Tiftik-Kecisi
https://www.bursahayvanatbahcesi.com/hayvanlarimiz/memeliler/ankara-kecisi/
https://www.bursahayvanatbahcesi.com/hayvanlarimiz/memeliler/ankara-kecisi/
https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/88610/1527033
https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/88610/1527033
Tarix : 23 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
