Andrzey Zaşada (1928–2000): Polyak alpinist. Andrzey Zaşada 20-ci əsrin ən görkəmli polyak alpinistlərindən biri və Himalay dağçılığının qabaqcıllarından biri olmuşdur. O, xüsusilə qış alpinizminin inkişafında mühüm rol oynayan dağçılardan biri kimi tanınır. Onun rəhbərliyi və təşəbbüsü ilə dünyanın ən çətin zirvələrinə ilk qış ekspedisiyaları təşkil olunmuşdur. Həyatı və dağçılığa başlanğıc Andrzey Zaşada 16 iyul 1928-ci ildə Polşada doğulmuşdur. O, gənc yaşlarından dağçılığa maraq göstərmiş və Tatra dağlarında alpinizm təcrübəsi qazanmışdır. Sonralar Zaşada, Karakorum və Himalay dağlarına ekspedisiyalar təşkil edərək, alpinist kimi beynəlxalq şöhrət qazanmışdır. Polşanın dağçılıq ənənələri içərisində Zaşada yalnız fiziki bacarığı ilə deyil, həm də strategiya və liderlik keyfiyyətləri ilə seçilirdi. Əsas nailiyyətləri 1. Qış alpinizminin öncüsü Zaşada hündür dağlara qış ekspedisiyalarının mümkün olduğunu sübut edən ilk alpinistlərdən biri olmuşdur. O, aşağı temperatur, güclü küləklər və ekstremal hava şəraitinə baxmayaraq, bu çətin şəraitdə dağçılığın mümkünlüyünü sübut etməyə çalışmışdır. 2. İlk qış himalay zirvələri 1973 – Noshaq (7,492 m, Əfqanıstan) – İlk qış çıxışı. 1979 – Lhotse (8,516 m, Nepal) – 8,000 metrdən yüksək bir zirvəyə ilk qış ekspedisiyasının rəhbəri. 1980 – Everest (8,848 m, Nepal/Tibet) – Zaşadanın rəhbərliyi altında Leszek Cichy və Krzysztof Wielicki Everest zirvəsinə ilk qış çıxışını həyata keçirdilər. Bu, alpinist tarixində mühüm bir hadisə oldu və Polşanı dünyada qış alpinizminin liderlərindən biri kimi tanıtdı. 3. Digər ekspedisiya və uğurları 1971 – Polşa ekspedisiyasının rəhbəri olaraq Kunyang Chhish (7,852 m, Pakistan) zirvəsinə qalxmışdır. 1987–88 – Qış K2 ekspedisiyasına rəhbərlik etmişdir. Baxmayaraq ki, bu ekspedisiyada uğurlu zirvə çıxışı olmamışdır, qış alpinizmi tarixində mühüm təcrübələr qazandırmışdır. 1996 – Polşa Qış Qazaxıstan ekspedisiyasının rəhbəri olmuşdur. Mirası və alpinizmdə rolu Andrzey Zaşada qış alpinizminin banilərindən biri kimi qəbul olunur. Onun təşəbbüsləri və ekspedisiyaları sayəsində Polşa Himalay dağçılığı dünyanın ən güclü alpinist məktəblərindən birinə çevrildi. Onun rəhbərlik etdiyi ekspedisiyalar, xüsusilə Everest-in ilk qış fəthi, dünya alpinizm tarixində unudulmaz izlər buraxdı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Zawada
https://andrzejzawada.pl/muzeum/en/andrzej-zawada/
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Andrzej_Zawada
https://soundcloud.com/andrzej-zawada
https://www.imdb.com/name/nm0953835/bio/
https://venturecafewarsaw.org/speakers/andrzej-zawada/
https://venturecafewarsaw.org/speakers/andrzej-zawada/
Tarix : 20 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
