Andre Konstantin Geim (21 oktyabr 1958) - Hollan-rus fizik. O, qrafenin kəşfi və tədqiqinə görə 2010-cu ildə Nobel fizika mükafatına layiq görülmüşdür. Geim, nobel mükafatı ilə Ig Nobel Mükafatını (satirik elmi mükafat) qazanan yeganə şəxsdir, bu da onun elmi yaradıcılıq və innovasiyaya yanaşmasının nadir xüsusiyyətini göstərir. Erkən həyatı və təhsili Andre Geim 1958-ci ildə SSRİ-nin Soçi şəhərində anadan olmuşdur. Moskva Fizika və Texnologiya İnstitutunda (MFTİ) təhsil almış və 1987-ci ildə doktorluq dərəcəsini müdafiə etmişdir. Daha sonra Danimarka, Hollandiya və Böyük Britaniyada tədqiqat fəaliyyətini davam etdirmişdir. Qrafen və nobel mükafatı Qrafenin kəşfi 2004-cü ildə Geim və Konstantin Novoselov qrafeni ilk dəfə təcrid etməyi bacardılar. Bu, adi qrafitdən (karbonun kristal forması) cəmi bir atom qalınlığında olan ikiölçülü bir materialın çıxarılması ilə mümkün oldu. Qrafenin xüsusiyyətləri və əhəmiyyəti Poladdan 200 dəfə möhkəmdir. İşığı yaxşı keçirir və şəffafdır. Yüksək istilik və elektrik keçiriciliyinə malikdir. Elektronlar qrafendə demək olar ki, işıq sürəti ilə hərəkət edir. İnanılmaz dərəcədə elastik və nazikdir. Qrafenin bu xüsusiyyətləri elektronika, enerji saxlama, bionanotexnologiya və digər sahələrdə böyük inqilabi dəyişikliklərə yol açmışdır. Nobel fizika mükafatı (2010) Andre Geim və Konstantin Novoselov, qrafenlə bağlı tədqiqatlarına görə 2010-cu ildə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Digər maraqlı araşdırmaları "Uçan Qurbağa" təcrübəsi (1997) Geim superkeçirici maqnitlər vasitəsilə bir qurbağanı havada levitasiya etdirmişdir. Bu işinə görə Ig Nobel mükafatı (1997) qazanmışdır. Van der Vaals heterostrukturlar Qrafen və digər 2D materialların kombinasiyası ilə yeni tip elektron cihazların yaradılması üzərində çalışmışdır. Maqnetizmin qeyri-adi tətbiqləri Su və bəzi bioloji materialların maqnit xassələrini araşdırmışdır. Mirası və elmi təsiri Qrafenin kəşfi ilə material elmlərində inqilab etdi. Fizikada yaradıcılıq və eksperimental innovasiyaların önəmini vurğuladı. Nobel mükafatı və Ig Nobel mükafatını qazanan yeganə alim oldu. Qrafen gələcək texnologiyalarda, xüsusilə nanoelektronika və enerji sahələrində mühüm rol oynayır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Andre_Geim

https://www.britannica.com/biography/Andre-Geim

https://www.graphene.manchester.ac.uk/research/people/andre-geim/

https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2010/geim/facts/

https://ifim.nus.edu.sg/people/sir-andre-k-geim/

https://royalsociety.org/people/andre-geim-11484/

https://cde.nus.edu.sg/mse/professor-sir-andre-geim/

Tarix : 23 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.