Amos Tverski - İsrailli koqnitiv və riyazi psixoloq. 16 mart 1937-ci ildə anadan olub və 2 iyun 1996-cı ildə vəfat edib, Daniel Kahnemanla qərar qəbulu və davranış iqtisadiyyatı üzrə təməlqoyma işləri ilə tanınır. Koqnitiv elmdə öncü olan Tverski ənənəvi iqtisadi rasional seçim fərziyyələrini sual altına alıb, zərərdən qaçma və perspektiv nəzəriyyəsi kimi anlayışlar təqdim edib, bu da Tverskinin ölümündən sonra Kahnemanın 2002-ci ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel Mükafatını qazanmasına səbəb olub. Erkən həyat və təhsil Amos Natan Tverski 16 mart 1937-ci ildə Britaniya Mandatlı Fələstinin Hayfa şəhərində (indiki İsrail) yəhudi ailəsində anadan olub. Atası Yosef Tverski baytar, anası Genia isə sosial işçi və siyasətçi olub, sonradan İsrail Knessetində xidmət edib. Tverski akademik cəhətdən üstün olub, 1956-cı il Süveyş Böhranı zamanı İsrail ordusunda xidmət edib—burada cəsarətinə görə təltif alıb—və daha sonra Yerusəlim İvrit Universitetində təhsil alıb. 1961-ci ildə psixologiya və fəlsəfə üzrə bakalavr dərəcəsi, 1965-ci ildə isə Miçiqan Universitetində Klayd Kumbsun rəhbərliyi ilə seçimlərin riyazi modelləri üzrə psixologiya doktoru dərəcəsi qazanıb. Karyera Tverski akademik karyerasına İvrit Universitetində başlayıb, 1978-ci ildə Stenford Universitetinə köçüb və ölümünə qədər orada qalıb. Daniel Kahnemanla 1960-cı illərin sonlarında başlayan əməkdaşlığı davranış elmini inqilab edib. Onların 1979-cu ildə Econometrica jurnalında nəşr olunan perspektiv nəzəriyyəsi haqqında məqaləsi insanların riskləri və qazancları asimmetrik şəkildə dəyərləndirdiyini, zərərdən qaçmağa bərabər qazanclardan üstünlük verdiyini göstərib. Bu iş davranış iqtisadiyyatının təməlini qoyub, insan qərarlarının rasional modellərdən sistematik şəkildə kənara çıxdığını sübut edib. Şəxsi həyat və miras Tverski 1963-cü ildə Barbara Qansla evlənib və cütlüyün üç övladı olub. Hazırcavablığı, aydınlığı və intellektual intensivliyi ilə tanınan Tverski Stenfordda sevilən şəxsiyyət idi. Onun mirası perspektiv nəzəriyyəsi və davranış iqtisadiyyatı vasitəsilə davam edir, insan mühakiməsini anlamağımızı yenidən formalaşdırır. Ölümünə görə Nobel Mükafatına namizəd ola bilməsə də, Kahnemanla ortaqlığı müasir sosial elmi yenidən təyin edib və ona ölümündən sonra transformasiyaedici düşünən kimi tanınma qazandırıb.

İstinadlar

https://thedecisionlab.com/thinkers/economics/amos-tversky

https://www.britannica.com/biography/Amos-Tversky

https://www.lgt.com/global-en/market-assessments/insights/financial-knowledge/amos-tversky-the-irrationality-of-decision-making-200872

https://www.confinity.com/legacies/amos-tversky

https://scispace.com/authors/amos-tversky-5eqgpii5tp

https://news-archive.stanford.edu/pr/96/960605tversky.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Amos_Tversky

Tarix : 14 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.