Amerika dovşanı - "Amerikan Dovşan Yetiştiriciləri Birliyi" (ARBA) tərəfindən 1917-ci ildə tanınmış dovşan növü. Etimologiya Bu növün ilk adı "Alman Mavi Vyana" idi, lakin Birinci Dünya Müharibəsi səbəbilə bu ad tez bir zamanda dəyişdirildi. Son illərdə, xüsusilə qurtarma təşkilatları tərəfindən, ABŞ-da dovşan yetişdiriciliyi tarixindən xəbərsiz olanlar, qarışıq növ və ya "kəndli" dovşanları "Amerika dovşanı" adlandırırlar. Bu, bu tarixi növün faktiki statusu ilə bağlı bəzi qarışıqlıqlara səbəb olub. Rəng İlk olaraq ARBA tərəfindən "Mavi" rəngli bir dovşan kimi qəbul edilmişdir və tarixən bütün mavi və ya boz dovşanlar arasında ən tünd və ən qara rəngli xəz ilə xarakterizə olunur. Ən yaxşı halda rəngi "vahid, zəngin, tünd boz-mavi, ağ tüklərdən, qum və ya pas rənglərindən azad" olmalıdır. 1925-ci ildə "Amerika Ağ Dovşanı" adlı ağ rəngli bir növ tanındı. Bu növ, ağ mutantlar seçilməklə və qan xəttinə ağ, qırmızı gözlü (albino) Flandriya nəhəngləri əlavə edilməklə yetişdirilmişdir. Bu, albino növüdür (qırmızı gözlü ağ dovşan) — mavi gözlü ağ dovşanlar da ortaya çıxmışdır, lakin onlar Amerika növündə mutant hesab olunur və sərgilərdə nümayiş etdirilə bilməz. Amerika dovşanı həmçinin qara rəngdə ola bilər, lakin bu rəng "Amerikan Dovşan Yetiştiriciləri Birliyi" (ARBA) tərəfindən tanınmır. Xüsusiyyətlər Amerika dovşanları üçün növ standartı, mandolin və ya yarımqövs formasında uzun bir bel tələb edir. Bu, daha çox Yeni Zelandiya və ya Kaliforniya dovşanları kimi "ticarət" və ya yumru formalı növlərdən fərqlənir. Sərgilərdə nümayiş zamanı bu forma, bədənin uzunluğunu və budların üzərindəki qövs nöqtəsini ən yaxşı şəkildə göstərmək üçün fərqli bir duruş tələb edir. Amerika dovşanları, cırtdan növlərdən fərqli olaraq, orta ölçülü bir növdür. Yetkin Amerika dovşanlarının çəkisi 4–5,5 kq (8,8–12,1 funt) arasında dəyişir, dişilər erkəklərdən bir qədər böyük olur. Tarix Amerika dovşanı Kaliforniyanın Pasadena şəhərində Lewis H. Salisbury tərəfindən yetişdirilmişdir. 1918-ci ildə "Milli Yetiştiricilər və Həvəskarlar Assosiasiyası" (ARBA-nın sələfi) tərəfindən tanınmışdır. Bəzi mənbələrə görə, Amerika dovşanı ABŞ-da yetişdirilən ilk dovşan növü olsa da, Yeni Zelandiya dovşanı bu növdən bir neçə il əvvəl ortaya çıxmışdır. Salisbury bu növü yaratmaq üçün hansı növlərdən istifadə etdiyini açıqlamamışdır. Lakin bədən quruluşu, mavi Vyana, Beveren, Mavi İmperial və Flandriya nəhəngləri kimi növlərdən törədildiyini göstərir. Mavi İmperial növünün nəslinin kəsilməsi səbəbilə bu növün yenidən yaradılması mümkünsüzdür. Ağ rəngli növ 1925-ci ildə ARBA tərəfindən rəsmi olaraq tanındı. Bu növ, Amerika Mavi dovşanlarının mutantları ilə Ağ Flandriya nəhənglərinin çarpazlaşdırılması nəticəsində yaradılmışdır. Qorunma Amerika dovşanları 1950-ci illərə qədər xəzi və əti üçün yetişdirilən məşhur heyvanlar idi. 1949-cu ilə qədər həm mavi, həm də ağ Amerika dovşanları ət və xəz üçün yetişdirilən ən məşhur və ideal növlər arasında idi. Lakin Kaliforniya və Yeni Zelandiya kimi ticari növlərin inkişafı və xəz bazarının çökməsi ilə Amerika dovşanları ticarət bazarında unuduldu. 1980-ci illərdə saylarının azalması ilə bu növ Şimali Amerikada ən nadir dovşan növlərindən birinə çevrildi. 2005-ci ildə "Amerika Heyvandarlıq Növlərinin Qorunması Təşkilatı"nın siyahısına əlavə edilən Amerika dovşanları, "təhlükədə olan" növlər kimi təsnif edildi. Xüsusilə ağ rəngli növ, 2004-cü ildə ARBA-nın illik konvensiyasında kifayət qədər nümayiş olunmadığı üçün siyahıdan çıxarılma təhlükəsi ilə üzləşdi. Bununla belə, son illərdə Amerika dovşanlarının populyasiyasında bərpa müşahidə olunur. 2012-ci ildə bu növ "təhlükədə olan" kateqoriyasından "təhlükə altında olan" kateqoriyasına keçirildi. Bu bərpada, yetiştiricilərin ABŞ üzrə yetişdirilən nümunələri paylaşması və Kanadanın Alberta əyalətindəki Hutterit kənd təsərrüfatı icmasında ağ Amerika dovşanlarının bir xəttinin tapılması kimi hadisələr mühüm rol oynadı. Amerika dovşanları, "Slow Food USA" layihəsinin "Dad Arxivi" (Ark of Taste) siyahısında da yer alır. Bu, Amerika dovşanlarının irsi və ya məişət növü kimi marağın artmasına səbəb olub.
https://en.wikipedia.org/wiki/American_rabbit
https://livestockconservancy.org/american-rabbit/
https://www.petguide.com/breeds/rabbit/american-rabbit/
https://pangovet.com/pet-breeds/rabbits/american-rabbit-breed-info/
https://doebuckblues.com/american-rabbit-breed-information/
https://rabbitpedia.com/american-rabbit/#google_vignette
https://cosmopolitancornbread.com/selling-rabbits/
https://www.fondazioneslowfood.com/en/ark-of-taste-slow-food/the-american-rabbit/
https://aminoapps.com/c/rabbit-lovers/page/item/american-rabbit/PJj2_L8Zc3Iwkw5JQk73en0zWdz1D7WvRrZ
https://worlddeer.org/american-rabbit/
https://animalcorner.org/rabbit-breeds/american-rabbit-breed/
https://dev.motherearthnews.com/sustainable-living/celebrating-100-years-american-rabbit-zb0z1808/
https://hayvanbilgisi.com.tr/amerikan-tavsani-bakimi-ve-ozellikleri-ile-ilgili-bilgiler
Tarix : 24 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
