Alston Scott Householder (1904–1993) - Riyazi hesablama, nümerik analiz və matris nəzəriyyəsində mühüm töhfələr vermiş amerikalı riyaziyyatçı idi. O, xüsusilə Householder transformasiyası ilə tanınır, bu transformasiya matrislərin çevrilməsi və xətlərin ən kiçik kvadratlar üsulu ilə uyğunlaşdırılmasında istifadə olunur. Erkən həyatı və təhsili Householder 5 may 1904-cü ildə Alabama ştatında anadan olmuşdur. O, əvvəlcə fiziologiya üzrə təhsil alsa da, sonradan riyaziyyata yönəlmişdir. 1937-ci ildə Chicago Universitetində riyaziyyat üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır. Elmi karyera və töhfələri Householder transformasiyası O, Householder transformasiyasını təqdim etmişdir, bu metod kvadrat matrislərin Hessenberg və ya üçbucaq formalarına çevrilməsi üçün istifadə olunur. Xətti cəbrdə və kompüter alqoritmlərində mühüm yer tutur, xüsusilə QR parçalanması və eigen dəyərlərinin hesablanması sahələrində geniş istifadə edilir. Numerik analiz və riyazi hesablama Householder hesablama riyaziyyatının inkişafında əsas fiqurlardan biri olmuşdur. O, matrislərin diagonalizasiya metodlarını və iterativ həll üsullarını təkmilləşdirmişdir. Hesablama riyaziyyatında islahatlar Oak Ridge Milli laboratoriyasında çalışaraq kompüter əsaslı riyazi hesablama metodlarını inkişaf etdirmişdir. Xətti cəbr və optimallaşma problemlərində yeni metodların tətbiqinə kömək etmişdir. Əsas kitabları və akademik fəaliyyəti "Principles of Numerical Analysis" (1953) – Nümerik analiz sahəsində əsas kitablardan biri. "The Theory of Matrices in Numerical Analysis" (1964) – Matris nəzəriyyəsi və onun hesablama riyaziyyatındakı tətbiqləri haqqında fundamental əsər. Mükafatlar və tanınma Householder Amerika riyaziyyat cəmiyyətinin və digər elmi qurumların fəal üzvü olmuşdur. Onun şərəfinə Householder Simpoziumu təsis edilmişdir, bu tədbir xətti cəbr və hesablama riyaziyyatına həsr olunur. Mirası və riyaziyyata təsiri Householder riyazi hesablama və nümerik metodların inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun transformasiya metodları bu gün də kompüter alqoritmlərində geniş istifadə olunur və hesablama riyaziyyatında əsas texnikalardan biri hesab edilir. O, riyazi alqoritmlərin inkişafına verdiyi töhfələrlə, xüsusilə Householder transformasiyası ilə, riyaziyyat və kompüter elmləri sahəsində böyük irs qoymuşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alston_Scott_Householder
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Householder/
https://www.computer.org/profiles/alston-householder/
https://history.siam.org/householder.htm
https://history.siam.org/householder.htm
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=6341
https://www.wikidata.org/wiki/Q432800
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
