Alopekis - Yunanıstan və onun qonşu bölgələrində, xüsusilə Balkan yarımadasında yaşayan kiçik ölçülü bir itdir. Alopekis itləri iti qulaqlara, əyri quyruğa və ikiqat kürkə sahibdir. Bu cins, ovçu, gözətçi və sürü idarəetməsi kimi müxtəlif məqsədlər üçün yetişdirilmişdir. Alopekis itlərinə, Yunanıstanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə kənd təsərrüfatı və kəndlərə aid ərazilərdə, məsələn "Serres", "Drama", "Xanthi" kimi şimal bölgələrində daha çox rast gəlinir. Bu cinsin, kritik dərəcədə nəsli tükənməkdədir və bu gün qalan nümunələrinin sayı məlum deyil. Alopekis cinsi "Fédération Cynologique Internationale" tərəfindən tanınmır. Etimologiya Antik Yunan dilindəki (alōpekís) sözü "tülkü və it arasında qarışıq" mənasını verir. Aristofan kimi qədim müəlliflər də bu itləri (Kunalṓpēx) adı ilə təsvir ediblər ki, bu da eyni mənanı daşıyır. Alopekis itinin müxtəlif əlavə adları da vardır, bunlara "Alepuditsa", "Alepudoskylo", "Venetaki", "Zacharoskylo", "Moropa", "Bombis", "Bouboudi", "Tsoupi" və ya "Tsupaki" və "Fneli" / "Fnoudi" (yerli dialektlərdə) daxildir. Tarix Alopekis itlərinin Yunanıstanda təbliği və evciləşdirilməsi, Miken dövrü (e.ə. 1750) öncəsinə gedib çıxır. İlk təsvirlər, Paleolit / Neolit dövrü ilə əlaqələndirilir. "Thessaly" bölgəsində tapılan bir daş üzərində Alopekis itinin silueti təsvir edilmişdir və bu əsər Afina Arxeologiya Muzeyində nümayiş etdirilir. Bu tapıntı, cinsin tarixən eyni dövrə və coğrafi əraziyə aid olduğunu göstərir. Bu, Yunanıstanda tapılan ən qədim it təsviridir. Oxşar bir tapıntı da Rafina bölgəsində tapılmışdır və Erkən Tunc dövrü (2500–2100 e.ə.) ilə əlaqəlidir. Qədim Yunan klassik müəllifləri, məsələn, Aristotel, Xenofon və Aristofan, bu cinsidən bəhs etmişlər. Xenofon, "Cynegeticus" əsərində Alopekisi Yunanıstanın əsas ov itlərindən biri kimi təsvir edir. Qədim müəlliflər, o cümlədən Xenofon, Alopekisin itlərlə tülkünün qarışığı olduğuna inanıblar. Sahibsiz Alopekislərin insanlar tərəfindən kütləvi öldürülməsindən sonra bu növün populyasiyası kəskin şəkildə azalmışdır. Hazırda Alopekis itlərinin kiçik populyasiyaları yalnız Yunanıstanın şimalında mövcuddur. Yunanıstanın yerli cəmiyyətləri bu cinsi qorumaq üçün işlər aparırlar. Təsvir Alopekis itləri kiçik, tülkü bənzəri və nisbətən qısa tükə sahibdir. Onların başları üçbucaqlı şəkildədir. İti qulaqları və yarı əyilmiş quyruqları var. Bədənləri boylarından uzun olub, ümumi bədən quruluşları və sümük quruluşları simmetrikdir. Bədənləri möhkəm və əzələlidir, ayaqları qısa deyil. Cins, primitiv itlər arasında yer alır. Cinsin ölçüləri, təkamül və süni seçmə vasitəsilə ardıcıl kiçilməni göstərir. Alopekis itləri ortalama 25–30 sm hündürlüyə malikdir və orta çəkisi 4–7 kq arasında dəyişir. Bu cinsin üç növ ikiqat kürkü var: 1. Qısa, sərt və hamar kürk 2. Yarım uzun, sərt və kobud kürk 3. Yarım uzun, sərt və telvari kürk. Alopekis itləri, adətən nazik və ya incə kürkə sahib olmurlar və alt kürkləri daima qoruyucu və izolyasiyaedici keyfiyyətə malikdir, çünki bu cins kiçik və orta ölçülü, ümumi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş bir itdir və çöldə rahatlıqla yaşaya bilmək qabiliyyətinə sahibdir. Kürkə qulluq etmək asandır və onun teksturası və keyfiyyəti itin təmiz qalmasına kömək edir. Alopekis təbii olaraq çox təmizdir və tez-tez və diqqətlə özlərini təmizləyirlər. Bütün rənglər və rəng birləşmələrindən istifadə edərək yetişdirilməsi qəbul edilir, lakin albino (pigmenti olmayan) rənglərə icazə verilmir. Ən çox yayılan rənglər ağ, qara, qəhvəyi və iki rəngin qarışığıdır (ağ və qara, ağ və qəhvəyi ləkələr, qara və ağ, qəhvəyi və qırmızı işarəli). Temperament Alopekis itləri yoldaş olaraq çox itaətkar, səssiz və sahibinə sadiqdirlər. Bu itlər, adətən, insanlara qarşı çox həssas və dostcanlıdır. Lakin eyni zamanda diqqətli və qoruyucu bir xarakterə malikdirlər. Onlar digər kənd təsərrüfatı heyvanlarını qorumaqda çox yaxşıdırlar və uşaqlarla yaxşı münasibət qururlar. Alopekislər həmçinin yaxşı ovçulardır, xüsusilə siçovullar kimi zərərvericilərə qarşı mübarizədə mükəmməldirlər. Bu cinsin itləri yüksək enerji səviyyəsinə sahibdirlər və uzun məsafələri rahatlıqla qət edə bilirlər. Onlar həm şəhər, həm də kənd mühitində uyğunlaşa bilən çox yönlü itlərdir və hər yaşdan olan insanlar üçün uyğun yoldaşlar ola bilərlər. İstifadə Alopekis itləri Yunanıstanda uzun müddət istifadə olunmuşdur və ənənəvi olaraq siçovul və siçan kimi gəmiricilərin məhv edilməsində, eləcə də quzuların və toyuqların tülkülər, çaqqallar və ilanlardan qorunmasında istifadə olunub. Onların kiçik-orta ölçülü bədənləri, onları yumurtlayan toyuq və ördəklərlə birgə həyətə yerləşdirmək üçün əlverişli edir, həmçinin böyük yunan çoban itləri və mal-qara qoruyan itlərlə yaxşı işləyirlər. Bu cins yaxşı bir gözətçi itidir, lazım olduqda cəsarət və güc göstərərək qoruma təmin edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alopekis
https://dogtime.com/dog-breeds/alopekis
https://www.dogster.com/dog-breeds/alopekis
https://animalia.bio/pets/alopekis
https://greekreporter.com/2024/08/13/alopekis-ancient-dog-breed-greece/
https://monkoodog.com/dog-breeds/alopekis/
https://www.zooroyal.de/magazin/hunde/alopekis/
https://blog.petibom.com/kopek-cinsleri/alopekis/
Tarix : 28 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
