Allium siculum - Bal sarımsağı, Siciliya bal zanbağı, Siciliya bal sarımsağı və ya Aralıq dənizi zəngləri kimi tanınan, Allium cinsinə aid Avropa və Türkiyə bitki növüdür. Aralıq dənizi və Qara dəniz ətrafı regionlara məxsus olan bu bitki digər regionlarda dekorativ və kulinariya bitkisi kimi yetişdirilir. Təsvir Bu bitki may-iyun aylarında uzun yaşıl saplaqlar üzərində asılmış zəng formalı gözəl çiçək qrupları ilə seçilir. Saplaqların hündürlüyü 1,2 metrə qədər ola bilər. Çiçəklər uzun asılmış saplaqlar üzərindədir, krem rəngli olub hər bir yarpaqda tünd qırmızı zolaq, ağ kənarlar və yaşıl əsas rəngə malikdir. Çiçəklərdən sonra yayın sonunda dekorativ toxum qutucuqları əmələ gəlir. Mavi-boz rəngli yarpaqlar üçbucaq kəsiyindədir və uzunluğu boyunca güclü burulmalara malikdir. Bitki kəsildikdə xarakterik kəskin qoxu buraxır. Yayılması və yaşayış mühiti Allium siculum Türkiyə, İran, Krım, Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Cənubi Fransa və İtaliyaya məxsusdur. Bu bitki nəm və kölgəli meşəliklərdə bitir. Taksonomiya Allium siculum, Allium cinsinin kiçik bir yarımcinsi olan Nectaroscordum yarımcinsinə daxildir. Bu yarımcins yalnız bu növ və Allium tripedale növündən ibarətdir. A. siculum iki yarımnövə ayrılır: Allium siculum subsp. dioscoridis (Sm.) K.Richt. (Sinonimlər: Allium bulgaricum (Janka) Prodán, Allium dioscoridis Sm., Allium meliophilum Juz., Nectaroscordum bulgaricum Janka, Nectaroscordum dioscoridis Sm., Nectaroscordum meliophilum (Juz.) Stank., Nectaroscordum siculum subsp. bulgaricum (Janka) Stearn) – Yunanıstan, Türkiyə, Bolqarıstan, Rumıniya, Krımda yayılmışdır və Böyük Britaniyaya introduksiya edilmişdir. Allium siculum subsp. siculum – Fransa və İtaliyada yayılmışdır. İstifadəsi Allium siculum çiçək bağçalarında dekorativ bitki kimi yetişdirilir. Onun gözəl, asılmış çiçək qrupları var və hər bir çətir (eyni yerdən çıxan saplaqlar üzərində çiçək qrupları) 30-a qədər fərdi çiçək daşıyır. Çiçəklər ağ, çəhrayı və yaşıl rənglərdə olur. Çiçəklər əvvəlcə aşağıya doğru yönəlsə də, toxum bağlamazdan əvvəl yuxarıya doğru dönür. Həmçinin, qeyri-adi burulmuş yarpaqlara malikdir. Digər Allium növlərindən fərqli olaraq, A. siculum kölgəli şəraitdə yaxşı bitir. Kulinariya Bolqarıstanda Allium siculum subsp. dioscoridis yarımnövünün yarpaqları, yerli adı ilə "samardala" və ya "Bolqarıstan bal sarımsağı" kimi tanınır, ədviyyat qarışıqları və duzların hazırlanmasında, həmçinin ədviyyat kimi istifadə olunur.
https://www.rhs.org.uk/plants/89862/allium-siculum/details
https://www.gardenia.net/plant/nectaroscordum-siculum-sicilian-honey-garlic
https://www.farmergracy.co.uk/products/nectaroscordum-siculum-bulbs-uk
https://www.johnscheepers.com/allium-siculum-bulgaricum.html
https://www.gardenersworld.com/plants/nectaroscordum-siculum/
https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:528868-1/general-information
https://www.pacificbulbsociety.org/pbswiki/index.php/Allium_siculum
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
