Allatoona döyüşü (1864) - ABŞ Vətəndaş Müharibəsinin bir hissəsi olaraq, xüsusilə Georgia ştatında keçirilmiş mühüm bir qarşıdurma. Bu döyüş, General William T. Shermanın "Gürcüstanın yandırılması" kampaniyasının bir parçası idi və Cənubi Konfederasiya ordusunun Şimali Birliklərə qarşı son bir müqavimət göstərməyə çalışdığı mərhələni əhatə edirdi. Kontekst və gedişat 1864-cü ilin oktyabrında, Shermanın Şimali Birlik ordusu Georgia ştatında böyük bir irəliləyişə davam edirdi. Sherman, strateji əhəmiyyətə malik şəhərləri, o cümlədən Atlanta və Marietta’yı ələ keçirmişdi və bu dövrə, Konfederasiya ordusunun resurslarını kəsmək və onların müharibə aparma qabiliyyətini zəiflətmək məqsədilə həyata keçirdiyi məşhur "yandırma" taktikasını tətbiq etmişdi. Şimali Birliklər bu irəliləyişi davam etdirərkən, Allatoona şəhəri kritik bir nöqtə olaraq qalırdı, çünki burada mühüm dəmiryolu xətti yerləşirdi. Bu dəmir yolunun Cənubi Konfederasiya ordusunun təminat xətləri üçün əhəmiyyəti çox böyük idi. General Sherman, Allatoona'yı dağılmadan əvvəl işğal etməyi və bu yolla təchizat xəttini təmin etməyi planlaşdırmışdı. Cənubi ordusunun komandiri, General John Bell Hood, Sherman'ın Georgia'da irəliləməsini dayandırmaq və bölgədəki resursları qorumaq üçün Allatoona şəhərinə hücum etməyə qərar verdi. Cənubi ordusunun məqsədi, Allatoona'dakı strateji mövqeni zəbt edərək, Şimali Birliklərin irəliləməsini dayandırmaq idi. Döyüşün gedişatı Allatoona döyüşü 5 oktyabr 1864-cü ildə başladı. Cənubi ordusu, böyük sayda əsgər ilə Allatoona'yı ələ keçirmək üçün hücuma keçdi. Lakin Şimali Birliklər, General John M. Corse tərəfindən komandir edildiyi üçün müdafiəyə keçdilər və mövqelərini qorumağa başladılar. Şimali Birliklər möhkəm müdafiə xətti qurmuşdu və şəhər ətrafında müxtəlif təbii maneələrdən istifadə edirdilər. Dəmiryolunun ətrafı, şəhərin müdafiəsi üçün mühüm bir yer idi. Həmçinin, bir çox əsgər və könüllü Allatoona'da mövqelərini qorumaq üçün ciddi mübarizə apardılar. Cənubi ordusu hücumlarını təkrarlayırdı, amma hər dəfə qarşılarında möhkəm bir müqavimət gördülər. Döyüşün ən şiddətli anlarından biri, Cənubi ordusunun Allatoona şəhərinin mərkəzinə doğru irəlilədiyi zaman baş verdi, lakin Şimali Birliklər əsgərləri böyük itkilər verərək, mövqelərini müdafiə etməyə davam etdilər. Əslində, Cənubi ordusunun hücumları çox güclü olsa da, şəhərin müdafiəsi və Şimali Birliklər tərəfindən tətbiq olunan güclü atəşlər onların uğur qazanmasına imkan vermədi. Döyüşün nəticəsi: Döyüşün sonunda, Cənubi ordusu Allatoona şəhərini ala bilmədi və geri çəkilməyə məcbur oldu. Şimali Birliklər, müdafiə etdikləri mövqeləri qorumağı bacardılar və bu döyüşdə qələbə qazandılar. Lakin döyüşdə həm Cənubi, həm də Şimali tərəflər böyük itkilər verdilər. Döyüşün nəticəsi olaraq, Şimali Birliklər Allatoona şəhərini əllərində saxlayaraq, bölgədəki strateji əhəmiyyətli dəmiryolu xəttini təmin etdilər. Bu, Shermanın Gürcüstanda irəliləməsini asanlaşdırdı və Cənubi ordusunun müharibə aparmaq qabiliyyətini daha da zəiflətdi. Əhəmiyyəti Allatoona döyüşü, Shermanın müharibə strategiyasının bir parçası olaraq, Konfederasiya ordusunun resurslarını və təchizat xəttlərini kəsmək məqsədinə xidmət etdi. Cənubi ordusunun bu döyüşdə məğlubiyyəti, Konfederasiya qüvvələrinin məğlubiyyətinə və Şimali Birliklərin Cənubun iç bölgələrinə daha da nüfuz etməsinə imkan yaratdı. Döyüş, həmçinin, Şimali Birliklərin hərbi gücünün və təşkilatçılığının nə qədər güclü olduğunu göstərdi. Allatoona döyüşü, müharibə boyunca baş vermiş çoxsaylı döyüşlərdən yalnız biri olsa da, Shermanın Cənubi Amerikada irəliləməsi üçün çox mühüm bir addım oldu. Bu döyüşün nəticəsi, həmçinin, Amerika Cənubunun müstəqillik uğrunda mübarizəsini daha da çətinləşdirdi.
https://www.nps.gov/civilwar/search-battles-detail.htm?battleCode=ga023
https://www.exploresouthernhistory.com/allatoonapass.html
https://www.nps.gov/civilwar/search-battles-detail.htm?battleCode=ga023
https://warwashere.com/2016/10/05/the-battle-of-allatoona-pass/
https://dod.overdrive.com/media/1879813
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
