Ağarxa gecə vağı (Calherodius leuconotus) - Ardeidae ailəsinə aid orta ölçülü bir vağ növüdür və Afrikanın Sahra-altı bölgələrində tapılır. Taksonomiya Ağarxa gecə vağı ilk dəfə 1827-ci ildə alman təbiətşünası Yohan Vaqlər tərəfindən Ardea leuconotus adı ilə təsvir edilmişdir. O, tip lokalitetini Senegambiya kimi göstərmişdir. Bu növ əvvəllər Yapon gecə vağı və Malaya gecə vağı ilə birlikdə Gorsachius cinsinə aid edilirdi. 2023-cü ildə dərc edilmiş molekulyar genetik tədqiqatın nəticələrinə əsasən, indi yalnız 1855-ci ildə fransız təbiətşünası Şarl Bonapart tərəfindən təqdim edilmiş Calherodius cinsinə aid edilir. Bonapart tip növü kimi Ardea cucullata Lixtenşteyni göstərmişdir, lakin bu ad indi Ardea leuconotus Vaqlərin sinonimi hesab olunur. Növ monotipik kimi qəbul edilir: heç bir yarımnöv tanınmır. Təsvir Ağarxa gecə vağının uzunluğu 50–55 sm (20–22 düym) arasındadır və qara başı ilə başının üstündə qısa bir kəkili var. Vağın böyük qırmızı gözləri var və gözləri ətrafında ağ halqalar var. Göz arxası bölgəsi açıq sarı rəngdədir. Boğaz tükləri ağ, boyun və sinə isə qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir. Quşun çiynindəki kiçik tüklər (ağ skapulyarlar) tərəfindən yaranan ağ üçbucaq şəklində bir ləkə var. Qarın tükləri açıq qəhvəyi, ayaqları isə sarı rəngdədir. Gənc vağlar zolaqlı sinə və üst qanad örtüklərindəki ağ ləkələrlə tanınır. Balalar zeytun-qəhvəyi rəngli tüklərlə örtülüdür. Yayılması və yaşayış yeri Ağarxa gecə vağı Mərkəzi və Cənubi Afrika boyunca yayılmışdır və yayılma arealı təxminən 20.900.000 km² (8.100.000 kv. mil) təşkil edir. Əsas yaşayış mühiti sıx meşələr və yaxınlıqdakı su yolları, xüsusilə axarlar, göllər, manqrovlar və bataqlıqlardır. Davranış və ekologiya Ağarxa gecə vağı tək və ya cütlük halında yaşayır. Gecə fəaliyyət göstərən bu quşlar gündüzlər bataqlıq və meşələrin sıx bitkilərində gizlənir və tez-tez ağacların yüksək hissələrində yuva qurur. Yuvaları yaxşı gizlədilmişdir, adətən su yaxınlığındakı bitkilərdə, bəzən isə qamışlıqlarda, manqrovlarda, qayalarda və mağaralarda qurulur. Yuva çubuqlar və ya qamışlardan hazırlanmış platforma formasındadır və 25–30 sm (9.8–11.8 düym) enindədir. Adətən yağış mövsümündə və ya quru mövsümün əvvəlində çoxalır. Bir yuvada iki-üç yaşıl-ağ rəngli yumurta olur və inkubasiya müddəti təxminən 24–26 gün davam edir. Balalar altı-yeddi həftə sonra yuvadan çıxır. Ağarxa gecə vağı adətən yerli quşdur, lakin bəzi hallarda yağışlı ərazilərə miqrasiya etdiyi müşahidə edilmişdir. Ağarxa gecə vağı əsasən su yolları boyunca qida axtaran bir quşdur. Balıq, amfibiyalar, molyusklar və həşəratlarla qidalandığı müşahidə edilmişdir. Adətən sakit olsa da, təhlükə hiss etdikdə yüksək səslə "kroak" və narahat olduqda isə "taaş" səsi çıxarır. Status Ağarxa gecə vağının populyasiyasının sabit olduğu düşünülür, çünki əhəmiyyətli populyasiya azalması və ya heç bir böyük təhlükə ilə üzləşmir. Bu amillər və geniş yayılma arealı nəzərə alınaraq, IUCN Qırmızı Siyahısı bu növü "Narahatlıq Doğurmayan" kimi qiymətləndirir. Növ hal-hazırda kiçik təhlükələrlə üzləşir, o cümlədən Cənubi Afrikada yaşayış mühitinin itirilməsi və Nigeriyada ənənəvi tibb üçün ovlanması.
https://ebird.org/species/wbnher1
https://www.heronconservation.org/herons-of-the-world/list-of-herons/white-backed-night-heron/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/wbnher1/cur/introduction
https://ebird.org/species/wbnher1/GQ
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/white-backed-night-heron-calherodius-leuconotus
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/white-backed-night-heron-calherodius-leuconotus
https://en.wikipedia.org/wiki/White-backed_night_heron
Tarix : 25 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
