Afrika bullfroq qurbağası (Pyxicephalus adspersus) - Həmçinin nəhəng bullfroq və ya Cənubi Afrika qazma qurbağası kimi tanınır, Pyxicephalidae fəsiləsinə aid olan bir qurbağa növüdür. Elmi adına görə pixie qurbağası kimi də tanınır. Afrika bullfroqunun təbii yaşayış yerləri rütubətli və quru savannalar, subtropik və tropik quru kollar, müvəqqəti şirin su gölləri, müvəqqəti şirin su bataqlıqları, əkin sahələri, otlaqlar, kanallar və su basmış xəndəklərdir. Bu növ planetdəki ən iri anuranlardan biridir və yalnız goliath qurbağası, dəbilqəli su qurbağası, Junin gölü qurbağası, Blyth çay qurbağası və qamış qurbağasından sonra altıncı yerdədir. Görünüş Erkəklərin çəkisi 1,4 kq-a qədər çatır və bədən uzunluğu 24,5 sm-ə qədər böyüyür. Dişilər erkəklərdən yarı qədər kiçikdir ki, bu da qeyri-adi haldır, çünki əksər amfibiyalarda dişilər (ümumiyyətlə) erkəklərdən daha iri olur, bu da cütləşmə zamanı kömək edir. Yetkin fərdlərin bel nahiyyəsi tünd zeytun-yaşıl rəngdədir. Gənc fərdlərin parlaq yaşıl rəngi və bel nahiyyəsində sarı zolaq var. Qarın hissəsi ağdan krem-sarıya qədər dəyişir, çoxalma dövründə erkəklərin ön ayaqları sarı rəngdədir. Qidalanma və davranış Afrika bullfroqu həvəskar bir yırtıcıdır, həşəratlar və digər onurğasızlar, kiçik gəmiricilər, sürünənlər, kiçik quşlar, balıqlar və ağzına sığan digər amfibiyalarla qidalanır. Bu növ həm də kanibal xüsusiyyətlidir – erkək Afrika bullfroqunun bəzən qoruduğu çömçəquyruqları yeməsi məlumdur, gənc fərdlər də çömçəquyruqlarla qidalanır. Cənubi Afrikanın Pretoria Zooparkında saxlanılan bir Afrika bullfroqunun bir dəfə 17 gənc Rinkhals ilanı (Hemachatus haemachatus) yeməsi qeydə alınmışdır. Quru şəraitə məruz qaldıqda, onlar qış yuxusuna yatır və bütün bədən səthini örtən, xarici burun dəlikləri istisna olmaqla, bir qoz örtüyü əmələ gətirə bilər. Bu qoz örtüyü buxarlanma nəticəsində su itkisini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Yağış yağdıqda, su qoz örtüyünü yumşaldır və qurbağa xaricə çıxır. Çoxalma Çoxalma adətən iki gün ərzində təxminən 65 mm yağışdan sonra başlayır. Onlar dayaz, müvəqqəti su hövzələrində, məsələn, gölməçələrdə, hovuzlarda və xəndəklərdə çoxalır. Yumurtalar hovuzun dayaz kənarında qoyulur, lakin mayalanma suyun üstündə baş verir. Afrika bullfroq erkəkləri yağış mövsümündə səs çıxarır. Səs təxminən bir saniyə davam edir və aşağı tonlu bir nərə kimi təsvir edilə bilər. Erkəklərin yaşından asılı olaraq iki çoxalma strategiyası var. Gənc erkəklər kiçik bir ərazidə, təxminən 1–2 m² dayaz suda toplaşır. Daha iri erkəklər bu çoxalma arenasının və ya lekin mərkəzini tutur və digər erkəkləri qovmağa çalışır. Tez-tez döyüşürlər, bir-birinə zərər verir və ya hətta öldürürlər. Dominant erkək digər erkəklərin çoxalmasının qarşısını almağa çalışır. Dişi erkək qrupuna bir neçə metr məsafədə olana qədər su səthində üzərək yaxınlaşır. Sonra dişi kiçik erkəklərdən qaçmaq üçün suya dalır və qrupun mərkəzindəki daha iri erkəyin müdafiə olunan ərazisində səthə çıxır. Bu, onun dominant erkəklə cütləşməsini təmin edir. Dişi bir dəfəyə təxminən 3,000–4,000 yumurta qoyur. Çömçəquyruqlar çıxır və iki gün sonra bitkilər, kiçik balıqlar, onurğasızlar və hətta bir-birləri ilə qidalanmağa başlayır. Müdafiəçi erkəklər çömçəquyruqları qorumağa davam edir, onlar üç həftə ərzində metamorfoza uğrayır. Çömçəquyruqların inkişafı zamanı ata gənclərini qoruyur. Erkək bullfroqun həddindən artıq qoruyucu davranışı səbəbindən o, təhlükə hesab etdiyi hər şeyə hücum edir və dişləyir. Hovuzun quruma təhlükəsi varsa, ata quruyan hovuzdan daha böyük bir hovuza kanal qazmaq üçün ayaqlarını və başını istifadə edir. O, çömçəquyruqları özlərinə qulluq edəcək yaşa qədər qorumağa davam edir, baxmayaraq ki, onlardan bəzilərini yeyə bilər. Status Afrika bullfroqu qlobal miqyasda "ən az narahat edici" kimi siyahıya alınmışdır. 2013-cü ildən əvvəl Cənubi Afrikada yaşayış yerlərinin itirilməsi səbəbindən "təhlükəyə məruz qalmış" hesab edilirdi. Lakin yaşayış yerlərinin bərpası, məlumatlandırma kampaniyaları və qanuni qorunma kimi qorunma təşəbbüsləri bu trendi dəyişdirmək üçün mühüm rol oynamışdır və nəticədə 2013-cü ilin iyul ayında "ən az narahat edici" kimi yenidən təsnif edilmişdir.
https://www.londonzoo.org/whats-here/animals/african-bullfrog
https://www.britannica.com/animal/African-bullfrog
https://www.oregonzoo.org/animals/african-bullfrog
https://kids.britannica.com/kids/article/African-bullfrog/601948
https://www.thesprucepets.com/african-bullfrogs-1238715
https://virginiazoo.org/animal/african-bullfrog/
https://en.wikipedia.org/wiki/African_bullfrog
Tarix : 9 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
