Abraham Robinson — Almaniyada doğulmuş Amerika riyaziyyatçısı, qeyri-standart analiz sahəsində apardığı araşdırmaları ilə tanınır. O, riyazi məntiq, model nəzəriyyəsi və tətbiqi riyaziyyat sahələrində mühüm töhfələr vermişdir. Erkən dövrü və təhsili Abraham Robinson 1918-ci ildə Almaniyanın Valdenburq (indiki Polşanın Valbjik şəhəri) şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Nasistlərin hakimiyyətə gəlməsi ilə ailəsi Almaniyanı tərk edərək Britaniya Mandatı altındakı Fələstinə köçmüşdür. O, Yerusəlim Yəhudi Universitetində riyaziyyat təhsili almış və burada cəbr və məntiq sahələrində güclü baza qazanmışdır. Daha sonra Fransada və İngiltərədə təhsilini davam etdirmiş, London Universitetində məşhur fizik Paul Diracın rəhbərliyi altında doktorluq dərəcəsi almışdır. Akademik və peşəkar karyerası Robinson karyerasının erkən dövrlərində aerodinamika və tətbiqi riyaziyyat sahəsində çalışaraq, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Britaniya hərbi elmi tədqiqatlarına töhfə vermişdir. Müharibədən sonra isə diqqətini riyazi məntiq və model nəzəriyyəsinə yönəltmişdir. 1960-cı illərdə o, qeyri-standart analiz konsepsiyasını inkişaf etdirmişdir. O, model nəzəriyyəsindən istifadə edərək diferensial hesablamada infinitizimal (sonsuz kiçik) anlayışlarını riyazi cəhətdən əsaslandırmışdır. Bu ideya əvvəllər Laynibniz və Nyuton tərəfindən qeyri-formal şəkildə istifadə edilmişdi, lakin Robinson onun üçün müasir riyazi çərçivə yaratmışdır. Bu metod analiz, diferensial tənliklər və funksional analiz sahələrinə yeni yanaşmalar gətirmişdir. Robinson Toronto Universiteti, Yel Universiteti və Kaliforniya Universiteti (UCLA) kimi nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində professor kimi çalışmışdır. O, riyaziyyat və məntiq sahəsindəki töhfələrinə görə geniş şəkildə tanınmışdır. Əsas töhfələri - Qeyri-standart analiz sahəsini inkişaf etdirmiş və sonsuz kiçiklərə riyazi əsas vermişdir. - Model nəzəriyyəsi və riyazi məntiq sahəsində mühüm araşdırmalar aparmışdır. - Riyazi metodları aerodinamika və mühəndislik sahələrində tətbiq etmişdir. İrsi və təsiri Robinsonun qeyri-standart analiz sahəsindəki işi analiz, fizika və ehtimal nəzəriyyəsində mühüm təsirə malik olmuşdur. Onun model nəzəriyyəsindəki nailiyyətləri riyazi məntiqin inkişafına yeni istiqamətlər vermişdir. Riyazi strukturların məntiqi üsullarla araşdırılması sahəsində onun innovativ yanaşmaları müasir riyaziyyat elminin əsas istinad nöqtələrindən biri sayılır.
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Robinson/
https://press.princeton.edu/books/hardcover/9780691632360/abraham-robinson?srsltid=AfmBOop9tr0G_P8bynhrAgn0a_6SLfe_GGXvzceznzmPeMXX4Pb1MB87
https://www.ams.org/journals/bull/1977-83-04/S0002-9904-1977-14334-6/S0002-9904-1977-14334-6.pdf
https://www.britannica.com/biography/Abraham-Robinson
https://nap.nationalacademies.org/read/10683/chapter/15
https://ncatlab.org/nlab/show/Abraham+Robinson
https://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Robinson
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
